Helgafell - 01.05.1942, Blaðsíða 19

FRELSISSTRÍÐ NORÐMANNA
107
vopnum, er á enda, en nú hefst ný
styrjöld um lífsstefnur, siðu og skap-
gerð. Vér skulum gefa gestum vorum
(Frökkum) myndir af tryggð við ætt-
jörð og vini, ósveigjanlegu réttlæti og
skyldurækni, og þær myndir skulu þeir
fá að vinargjöf handa heimilum sínum,
er þeir munu vitja að nýju, þótt seint
verði. Gætum þess að koma þeim ekki
til að fyrirlíta oss. Ekkert stuðlar frem-
ur að því en að láta bera á öfgakennd-
um ótta við þá eða leggja niður venj-
ur vorar og keppast við að taka upp
siði þeirra“.
Þau undur hafa nú gerzt, að á ann-
arri öld eftir að Fichte mælti þessi sf-
gildu orð til hertekinna þjóða, tóku
landar hans Ronald Fangen fastan fyr-
ir þær sakir einar að minna norsku
þjóðina á þau. Ymsar sögur ganga um
meðferð þá, er Fangen sætti í fangels-
inu. Og víst er um það, að hann var
þaðan fluttur sjúkur til spítalavistar.
ÖVERLAND Þær aðstæður, sem
OG KIRKJAN Norðmenn áttu nú við
að búa, urðu að því leyti til góðs, að
öll þjóðin, að fáeinum svikurum und-
anteknum, skipaði sér í eina fylkingu
og tók öll innlend deilumál af dagskrá.
Skömmu eftir að stríðinu í Noregi lauk,
gerðu þingflokkarnir samþykkt um að
láta niður falla allan flokkakrit og
standa saman í baráttunni fyrir frelsi
landsins og þjóðarréttindum. Menn,
sem höfðu haft hinar sundurleitustu
lífsskoðanir, standa nú hlið við hlið.
Skal hér nefnt eitt táknrænt dæmi: Á
minningarguðsþjónustu Norðmanna í
dómkirkju Reykjavíkur, þann 9. apríl
1942, las hinn norski prestur upp
kvæði eftir skáldið Arnulf Overland,
er nú dvelur í þýzkum fangabúðum.
Kvæðið fjallaði um afstöðu Norð-
manna til hernaðar og til hemámsins
þýzka. Voru áheyrendur djúpt snortn-
ir af hinni einföldu fegurð þess og inni-
leika. Margt hefði þótt sennilegra áður
fyrr en að kvæði eftir þann mann, er
eitt sinn orti: ,,Stryk Kristenflagget av
din stang og heis det, rent og rött“
skyldi vera lesið við norska guðsþjón-
ustu. Á neyðartímum föðurlandsins
hefur það komið í Ijós, að hugsjónir
norskrar kirkju og Överlands geta
stefnt að sama marki.
í bók sinni ,,Norway neutral and
invaded getur Halvdan Koht um það,
að ljóð, nefnt ,,We will endure to the
end“, eftir eitt þekktasta skáld Noregs,
hafi haft mikil áhrif á norsku þjóðina
og eflt viðnámsþrótt hennar. Má telja
víst, að Koht hafi þar átt við kvæðið :
,,Vi overlever alt“. Hér fylgja tvö er-
indi þess:
Várt folk gir aldri tapt.
I nöd blir hjertet prövet,
og navnlös dád blir övet,
pány blir samhold skapt.
I bygd og by, pá öy og grend
er hver mann nabo, frende, venn;
de gir hverandre hánden,
vi sees snart igjen.
Om mange av oss falt
og flere fölger efter,
sá har vi indre krefter.
Vi overlever alt.
Vi har en hellig seierstro,
den gir oss tálsomhet og ro:
Vi vet at ánd er evig,
og liv vil altid gro.
Arnulf Överland dvelur nú í þýzkum
fangabúðum.
Á öðrum vetri hernámsins færðist
harðýðgi Þjóðverja í garð Norðmanna
mjög í aukana. í septembermánuði
1941 hófst verkfall í Osló. Þjóðverjar
bönnuðu þá verkalýðssamtökin og létu
skjóta tvo verkamannaforingja, þá
Hansteen, lögfræðiráðunaut landssam-