Helgafell - 01.05.1942, Side 46

132
HELGAFELL
Hláturinn kurraði í gestinum.
,,Jæja,“ sagði hann; ,,finnst þér það,
Þórður minn ?“
Bóndi ókyrrðist mjög í sætinu. Hann
mundi ekki til þess að hafa nafngreint
sig við manninn, en hvernig gat hann
þá vitað heiti hans ? Það var eitthvað
dularfullt við þennan ferðakarl. Þegar
hann horfði á andlit hans frá hlið, þá
fannst honum, að hann kannaðist við
svipinn. — Þeir þögðu báðir um stund.
Svo mælti bóndi í lágum hljóðum;
,,Eh, hérna, hverra manna sagðistu
vera ?“
„O, ég er nú kominn af fátæku
fólki, eins og gengur. Faðir minn var
við búhokur, þangað til hann flosnaði
upp og komst á vergang. Síðan hef ég
baslað fyrir mér sjálfur.“
,,Ójá, einmitt það, rétt er. —
Heyrðu! Ég hef nú kannski fleiprað
við þig fleira en skyldi. Það er ekki
vert, að þú hafir það í hámælum á
Fossi, því ég vil síður óvingast við
Odd. Þetta er í rauninni fyrirmyndar-
maður og héraðsstólpi, þó að margt sé
um hann hjalað, bæði af mér og öðr-
um. En, — sá eiga vill logann rauða,
verður reykinn að þola. Hann settist í
höfðingjasæti, og höfðingi er hann,
engu síður en fyrirrennarar hans. Þó
hann sé harðdrægur, þá held ég, að
hann breyti eftir beztu samvizku. Það
er varla þess vegna, að hann getur ekki
sofið á nóttinni.”
, .Þjáist hann af svefnleysi ?“
Þórður bóndi glotti. ,,Ójá, honum
kvað ganga illa að sofa, karlskepnunni.
Og það getur nú svo sem hugsazt, að
hann hafi einhvers að minnast, sem
heldur fyrir honum vöku, þó að ég viti
það ekki. Hann Finnbjörn minn í
Tungu elskar hann ekki, þó að hann
láti lítið á því bera ; getur svo sem skeð,
að hann biðji eitthvað fyrir honum í
laumi, því aldrei hef ég séð annað eins
hatur í nokkurs manns augum. Og eitt-
hvað er það, sem gerir henni Rann-
veigu, þegar hún fær móðursýkisköst-
in, eða hvað maður á að kalla það,
sem að henni gengur!“
,,Er hún eitthvað veikbyggð ?“
,,Ekki held ég, að hún þjáist af
neinni líkamskröm. En andlega heils-
an er víst ekki upp á marga fiska. Það
er reynt að breiða yfir þetta eins og
hægt er, en sannleikurinn er sá, að
konan er naumast með öllum mjalla.“
Gesturinn tæmdi staup sitt og reis á
fætur. ,,Guðlaun fyrir mig,“ sagði
hann. ,,Og vertu nú sæll!“
Hann tók vingjarnlega í hönd bónda
og fór, áður en hann kom fyrir sig
fleiri orðum.
Það var tunglskin og birta um allar
jarðir, köld og friðsæl aðventunótt.
Snjórinn marraði undir fótum göngu-
mannsins, og þungir frostdynkir rufu
kyrrðina stöku sinnum.
Á Fossi logaði enn Ijós í mörgum
gluggum. í skarðinu yfir bænum
gnæfði Nátttröllið við himin, og skein
máninn á hrikalega ásjónu þess. Svo
var að sjá sem það horfði fyrirlitlega
yfir sveitina og glotti við tönn. Þetta
var hár og ferlegur steindrangur, er
hafði staðið þarna frá frumöldum og
var sem í mannslíki að ofanverðu.
Ökunni maðurinn nam staðar um
stund og horfði á tröllið. Hann hafði
óttazt það í bernsku. Og enn fann
hann innra með sér minjar geigsins, er
fylgt hafði kynslóðunum, sem ólust í
skugga þessa steingervings.
Kristmann GuSmundsson.