SunnudagsMogginn - 09.09.2012, Side 24

24 9. september 2012
Að fljúga um Grænland ermjög sérstök upplifun,fjöllin eru hrikaleg ogminna á Ísland, en það er
eins og þau séu á sterum, allt er miklu
stærra og stórbrotnara.
Landið er svo til ósnortið og al-
gjörlega ókannað á stórum svæðum.
Veðurfarið breytist ört og oft fyr-
irvaralaust. Fallvindur af jöklinum eða
Piteraq getur verið svo sterkur að
hann sprengir hús, þó að það hafi ekki
komið fyrir síðustu ár.
En svo koma miklar stillur og heið-
ur himinn svo dögum skiptir. Sum
þorpin eru þokusæknari en önnur
sem gerir það að verkum að ekki er
flogið þangað dögum saman.
14 flugvellir
Fjórtán flugvellir eru á Grænlandi, ef
herflugvöllurinn í Thule er talinn
með, en þar er ekki leyft almennt flug.
Síðan eru 49 þyrlupallar í þorpum,
þar sem ekki hefur verið hægt að gera
flugbrautir fyrir flugvélar.
Flestir flugvellirnir eru í styttra lagi
og aðflugsljós verða að vera mjög ná-
kvæm til að tryggja öryggi flug-
farþega. Aðflugsljósin þarf að stilla á
sex mánaða fresti og er stillingin í
höndum Íslendinga hjá Isavia, sem
hefur sérútbúin tæki til að mæla að-
flugsgeislana á brautirnar á Grænlandi
fyrir dönsku flugmálastjórnina.
Mýflug sér um að fljúga þessar ferð-
ir í samvinnu við Isavia tvisvar á ári.
Isavia skiptir flugvöllunum í tvo
áfanga. Það getur tekið tíma að flug-
prófa allar þær flugbrautir sem þarf að
stilla. Stundum gengur allt upp en svo
getur biðin verið löng ef skýjahæð er
of lítil til að flugmenn geti flogið og
mælt aðflugsgeislann. Mæling-
armaður á jörðu niðri þarf að geta séð
flugvélina í allt að fimm þúsund feta
hæð og undir skýjum.
Meiri bráðnun en áður
Í þeirri ferð sem hér er fjallað um voru
aðflugsgeislar mældir í Scoresbysundi,
Ilulissat, Qaanaaq í Thule, Upernavik,
Sisimiut, Aasiat, Pamiut og Manitsoq.
Vinnuplanið var að ljúka þessu á viku
en veðrið teygði ferðina í tíu daga.
Við Haraldur Sigurðsson, eldfjalla-
og jarðfræðingur, fengum að fljóta
með þeim félögum Kela flugstjóra,
Friðriki flugmanni, Jóhannesi Long,
sem félagar hans kalla stundum í gríni
JLO, og Örnólfi, sem mældu, reikn-
uðu og stilltu brautarljósin.
Við vorum á ferð aðeins nokkrum
dögum fyrir stórtíðindin og heims-
frétt um að yfirborðsbráðnun Græn-
landsjökuls hefði náð 97% af yfirborði
jökulsins. Það var greinilegt á flugi yfir
jöklinum að bláu lónin voru mun fleiri
en vanalega og náðu mun norðar.
Jökullinn var líka grárri á víð og dreif
um íshelluna, krapamyndun vegna
mikils hita. Eftir að hafa flogið nokkr-
ar ferðir til Thule í gegnum árin hef ég
ekki séð þetta áður svona norðarlega á
jöklinum. Það sama sögðu flugmenn-
irnir sem fljúga oft yfir jökulinn. Það
kom því ekki sérstaklega á óvart þegar
þessi frétt kom í heimsfréttum og gaf
frægu fólki, sem veit ekki sjálft fyrir
hvað það er frægt, smá frí frá sviðs-
ljósinu, í einn dag.
Ófá mannslíf bjargast
Mörg störf eru þess eðlis að fólk veltir
því ekki mikið fyrir sér hvað býr að
baki eða út á hvað þau ganga. Dæmi
um það er allur sá fjöldi fyrirtækja sem
veitir Grænlandi hina fjölbreytileg-
ustu þjónustu frá Íslandi. Ístak hefur
til að mynda byggt upp mörg mann-
virki, bæði flugvelli og virkjanir fyrir
heimamenn um langt skeið, Flugfélag
Í aðflugi að flugvellinum í Qaanaaq í Thule.
Jóhannes Long stillir aðflugsljós á jörðu niðri.
Örnólfur Lárusson reiknar út leiðréttingu á aðflugsljósum.
Flugöryggi
í landi jöklanna
Isavia annast eftirlit með öryggi flugvalla á Grænlandi
í samstarfi við Mýflug. Það getur verið bratt úr skýjunum
og yfir háa fjallstindana niður á mislanga flugvellina,
sem finna má á víð og dreif um Grænland.
Texti: Ragnar Axelsson rax@mbl.is
Karl Blöndal kbl@mbl.is
Ljósmyndir: Ragnar Axelsson