Morgunblaðið - 18.10.2012, Blaðsíða 42

42 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. OKTÓBER 2012
STOFNAÐ 1987
M
ál
ve
rk
:
Si
g
rí
ð
u
r
A
n
n
a
Úrval einstakra málverka og listmuna eftir íslenska listamenn | Skipholt 50a | Sími 581 4020 | www.galleri l ist. is
einstakt
eitthvað alveg
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Aðalpersónan stóð í mér, sagan átti
fyrst að vera um bakara,“ segir Ólaf-
ur Gunnarsson og brosir. Við erum
að ræða um nýja og áhrifamikla
skáldsögu hans, Málarinn, en þar er
fjallað um listmálara í Reykjavík
sem er vinsæll landslagsmálari. En
honum finnst hann ekki njóta sann-
mælis og sköpunarþráin leiðir hann
út á hættulega slóð.
„Það er rétt, þessi tiltekni málari
á mikilli velgengni að fagna sem
landslagsmálari en það er ekki alveg
það sem hann ætlaði sér. Hann er
eins og einn af þessum mönnum sem
ég hitti stundum á bar í gamla daga.
Ég taldi þá njóta velgengni en komst
að því að þeir höfðu ætlað að gera
eitthvað allt annað, jafnvel að verða
rithöfundar, en „ég kýldi aldrei á
það og nú er ég kominn á sextugs-
aldur og þar við situr,“ sögðu þeir.“
Fyrir utan gluggana heima hjá
Ólafi í Mosfellsheiði glóa fagurgul og
rauð haustlauf í sólskininu en á
veggjunum innan dyra eru athyglis-
verðar myndir, nokkrar eftir Alfreð
Flóka og aðrar meðal annars eftir
Erró og Ragnheiði Ream.
„Ég hef alla tíð haft gífurlega
ánægju af málaralist,“ segir Ólafur.
„Þegar ég var í Kaupmannahöfn og
vinir mínir og samlandar voru að
fara á knattspyrnuleiki, þá fór ég á
myndlistarsöfnin. En ég hafði sem-
sagt ætlað mér að skrifa skáldsögu
um bakara en það var ekki fyrr en
ég áttaði mig á því að hann væri
tengdafaðir aðalpersónunnar, að
skáldsagan hrökk í réttan gír.“
Raskolnikof í Reykjavík
„Ég var að reyna að skrifa skáld-
sögu um málara fyrir nokkrum árum
en úr því varð ekkert nema smásaga
sem kom í smásagnasafninu mínu í
fyrra. En Málarinn er allt önnur
saga, allt önnur. Oft hef ég fengið
hugmynd að skáldsögu og farið af
stað en stoppað eftir 20 til 30 síður,
þá er ekki grunnur fyrir meiru.“
Ólafur segir að í raun snúist allt í
höndunum á aðalpersónu nýju bók-
arinnar hvað svo sem hann geri.
„Mig langaði til að skrifa skáldsögu
þar sem lesandinn sæi atburða-
rásina út frá einu sjónarhorni. Ég
lærði einu sinni að skrifa bíómyndir
og nýti mér að vissu leyti slíka frá-
sagnartækni hér. Á einhverju stigi
sögunnar gerðist það sem er eftir-
sóknarvert, að karakternir tóku yfir
og ég fór að elta þá. Þegar slíkt
skeður er höfundurinn orðinn skrá-
setjari frekar en að hann sé að stýra
brúðuleikhúsi þar sem allir verða að
sitja og standa eins og hann kýs.“
Á síðustu Bókmenntahátíð í
Reykjavík spurði þýskur útgefandi
Ólaf hvort hann gæti svarað því í
einni setningu um hvað næsta skáld-
saga hans myndi fjalla.
„Raskolnikof í Reykjavík,“ svar-
aði hann að bragði og vísaði í aðal-
persónu Glæps og refsingar. Er það
Málarinn? spyr ég.
„Já, já…“ svarar hann kíminn.
Þetta er svo sannarlega Reykjavík-
ursaga, gerist á níunda áratugnum
og áhrifamiklir atburðir, fall Haf-
skips þar á meðal, blandast inn í frá-
sögnina. Leggur Ólafur mikla vinnu
í að skrifa samtímatengingar?
„Ég geri það eftir á. Þá fer ég og
skoða blöðin í Landsbókasafninu.
Ég geri það mest til að stilla mig af í
tímanum, að ég sé í réttum gír hvað
andrúmsloftið varðar. En nú dettur
mér í hug að líklega er það eitthvað
sem allir þekkja, að maður hefði bet-
ur lagt stund á annað en maður er að
dunda við. Ég man þegar ég kom á
sýningu Errós vorið 1965 að ég varð
svo himinlifandi að koma úr grám-
anum í Reykjavík og inn í alla þessa
litadýrð að ég hugsaði sem svo:
Þetta ætti ég að gera, verða listmál-
ari! En það lá ekki fyrir mér svo ég
varð bara rithöfundur.“
Morgunblaðið/Einar Falur
Rithöfundurinn „Ég hef alla tíð haft gífurlega ánægju af málaralist,“ segir Ólafur Gunnarsson um sögu nýju bókarinnar.
Úr grámanum í Reykjavík
inn í alla þessa litadýrð
 Málarinn, skáldsaga Ólafs Gunnarssonar, átti upphaflega að vera um bakara
Breski rithöfund-
urinn Hilary
Mantel hreppti
hin virtu Man
Booker-verðlaun
fyrir skáldsöguna
Bring Up the Bo-
dies. Er þetta í
fyrsta skipti í 43
ára sögu verð-
launanna sem
Breti og kvenhöfundur vinnur verð-
launin í tvígang, og að auki í fyrsta
sinn sem framhald af áður útgefinni
sögu hreppir verðlaunin. Verðlauna-
sagan er annar hluti þríleiks sem
hófst með Wolf Hall en Mantel
hreppti verðlaunin fyrir þremur ár-
um fyrir þá bók. Þríleikurinn gerist
á 16. öld og fjallar um herforingjann
Oliver Cromwell. Verðlaunbókin
nýja gerist á níu mánuðum árið
1535.
Mantel hreppti
verðlaunin aftur
Hilary Mantel
Fyrirlestraröð
FÍSL, Félags ís-
lenskra samtíma-
ljósmyndara,
hefst í Þjóðminja-
safni Íslands í
dag, fimmtudag,
klukkan 12.
Fræðimönnum
og listamönnum
er boðið til sam-
ræðu, í von um
líflegar og fræðandi umræður um
ljósmyndun sem listmiðil. Í dag mun
Hlynur Helgason, lektor í listfræði
við HÍ, spjalla við Ívar Brynjólfsson
ljósmyndara um verk hans.
Ívar Brynjólfsson lauk BFA-
gráðu frá ljósmyndadeild San
Fransisco Art Institute árið 1988 og
hefur haldið nokkrar einkasýningar,
meðal annars í Listasafni Íslands,
Gallerí 11 og Nýlistasafninu.
Umræða um
verk Ívars
Ívar
Brynjólfsson
Sigurjón Sighvatsson keypti á
sínum tíma kvikmyndaréttinn
að skáldsögu Ólafs Öxin og
jörðin. Fyrir nokkru var greint
frá því að hann hefði fengið
leikstjóra til verksins, Shekhar
Kapur sem leikstýrði indversku
kvikmyndinni Bandit Queen
(1994) um útlagann Poolan
Devi, og tvíleik um Elísabetu
drottningu með Kate Blanchett
í aðalhlutverki sem vakti mikla
athygli; Elizabeth (1998) og
The Golden Age (2007).
„Undirbúningur er í fullum
gangi, þótt það sé mikill snigil-
gangur á kvikmyndagerð,“ seg-
ir Ólafur. „En nú er kominn
reyndur handritshöfundur að
verkefninu, Michael Hurst, sem
skrifaði handritið að Elizabeth
og sjónvarpsþáttunum The Tu-
dors. Hann er alvanur sérfræð-
ingur í períódumyndum, og er
væntanlegur til landsins.“
Handritshöf-
undur ráðinn
KVIKMYND Í BÍGERÐ
Sigurður Árni
Sigurðsson
myndlistarmaður
tekur í kvöld,
fimmtudag
klukkan 20, þátt í
leiðsögn og ræðir
við gesti um verk
sín á sýningunni
SKIA, sem nú
stendur yfir í
Hafnarborg.
Sigurður Árni hefur endurtekið
fengist við skugga í málverki. Hann
hefur einnig nýtt sér fleiri listmiðla,
til að mynda unnið skúlptúra í opin-
beru rými. Verk Sigurðar Árna fela
oft í sér návist mannsins, þó sjaldn-
ast komi hann fyrir í verkunum og
náttúran taki iðulega á sig stílfærðar
myndir.
Sigurður Árni
og skuggarnir
Sigurður Árni
Sigurðsson