Morgunblaðið - 02.11.2012, Blaðsíða 11

Skátar Hópur skáta úr Skjöldungum í Reykjavík á landsmóti skáta á Hreðavatni árið 1970.
ám. Ingvar vildi að íslenskir skátar
gengju í Det danske Spejderkorps
en það hugnaðist félögum hans lítt.
Stofnun Skátafélags
Reykjavíkur
Haustið 1912 átti Pálmi Páls-
son, yfirkennari við Menntaskólann,
frumkvæði að því að þeir skátar
sem starfað höfðu hjá Ingvari söfn-
uðu saman um þrjátíu drengjum er
stofna skyldu með sér skátafélag.
Pálmi treysti sér þó ekki sjálfur til
að gegna störfum félagsforingja. Þá
fékk Helgi Tómasson hinn kunna
glímukappa Sigurjón Pétursson á
Álafossi til að taka að sér störf fé-
lagsforingja. Sem sveitarforingja
fékk hann til liðs við sig tvo aðra
landsfræga íþróttamenn, þá Bene-
dikt G. Waage og Helga Jónsson í
Brennu. Litu piltarnir mjög upp til
Sigurjóns sakir íþróttaafreka
hans og glæsimennsku. Stofn-
fundur félagsins var haldinn í
„Fjósinu“ við Menntaskólann í
Reykjavík hinn 2. nóvember 1912
og telst sá dagur stofndagur skáta-
hreyfingarinnar á Íslandi. Síðar í
dag verður afhjúpaður kop-
arskjöldur á Fjósinu til minningar
um þennan atburð.
Skátafélag Reykjavíkur varð
brátt um áttatíu manna félag og á
árunum 1913–1914 var mikill kraft-
ur í starfinu. Æfingar fóru fram í
Íþróttahúsi Menntaskólans og voru
verkefnin meðal annars Kims-leikir,
athyglisleikir, flaggstafrófið, hnúta-
kunnátta, skátalögin, bundið um
sár með þríhyrnu, blóðrás stöðvuð
og sjúkrabörur útbúnar. Einnig
lærðu skátar mannasiði, háttvísi og
virðingu fyrir þjóð og fána. Þessi
tilvitnun er úr dagbók Helga Tóm-
assonar 1. mars 1913: „...logn og
frost og snjór – útiæfing, fundum
vængbrotinn snjótittling og veittum
honum fyrstu hjálp“. Þá um haustið
var haldin hlutavelta og keypt
tromma og sjö lúðrar frá Englandi
fyrir ágóðann.
Þetta fyrsta skátafélag á Ís-
landi starfaði ekki nema í örfá
ár, en á sumardaginn fyrsta
1913 stofnaði séra Friðrik
Friðriksson skátafélagið
Væringja sem var lang-
stærsta skátafélag lands-
ins næsta aldarfjórðunginn. Á
næstu árum barst skátahreyf-
ingin til kaupstaða og
kauptúna hringinn í
kringum landið og árið
1922 var fyrsta kven-
skátafélagið stofnað.
DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. NÓVEMBER 2012
1. Orð skáta eru áreiðanleg.
2. Skáti er trúr við konung sinn,
foreldra og yfirmenn.
3. Það er ein af aðalskyldum
skátans að hjálpa öðrum.
4. Skátinn er vingjarnlegur við
alla og bróðir annarra skáta,
jafnt ríkra sem fátækra.
5. Skáti er kurteis við konur,
gamalt fólk og örkumla menn.
6. Skáti gerir daglega
eitthvert góðverk.
7. Skáti er vinur
dýranna.
8. Hin fyrsta skylda skát-
ans er að hlýða.
9. Skátinn á ávallt að
vera í góðu skapi.
10. Skátinn er
fégætinn.
Fyrsta gerð
skátalaganna
HEILRÆÐI SKÁTA
Nú þegar vinir manns eru
komnir í fullorðinna manna tölu
og farnir að búa sjálfir og
stofna fjölskyldu er alltaf dálít-
ið notalegt að koma á æsku-
heimili þeirra. Þar hafa foreldr-
arnir jafnvel búið alveg síðan
maður kynntist vininum eða
vinkonunni og það heimili teng-
ist æskuminningum manns því
jafn náið og manns eigið heim-
ili.
Þessu velti ég fyrir mér ný-
lega þar sem ég sat í stofunni
hjá foreldrum vinkonu minnar
sem býr erlendis. Hún var
stödd heima í fríi og dvaldi á
meðan í foreldrahúsum. Mér
varð hugsað til skemmtilegra
afmælisboða þegar við vorum
litlar stelpur. Kökur og kruðerí
á borðum og svo var farið í leiki
um allt húsið sem er á þremur
hæðum. Háaloftið var líka
spennandi en um leið dálítið
draugalegt. Seinna á ég minn-
ingar um að haf setið í stofunni
og slúðrað og óað og æjað yfir
einhverjum strákum að hætti
unglinga. Á tröpp-
unum fyrir utan
héngum við líka oft
allt of lengi eftir
skóla og kjöftuðum
frá okkur allt vit.
Kannski héldum við
að heimalærdóm-
urinn myndi bara
hverfa á meðan?
Þegar árin liðu
færðist herbergi
vinkonu minnar
niður í kjallara
hússins. Þetta færði aukið frelsi
og manni fannst dálítið fullorð-
inslegt að hún byggi svona „út
af fyrir sig“. Þarna sátum við
við kertaljós og hlustuðum á
tónlist, ræddum um lífið og lás-
um blöð. Stundum var líka sleg-
ist um spegilinn þegar átti að
halda út á lífið og
litla skonsan nýtt
sem upphafs-
punktur skemmti-
ferða í miðbæinn.
Það er alltaf jafn
gaman og kemur
manni svolítið á
óvart hvernig um-
hverfi, lykt og hljóð
geta fært mann aft-
ur í tímann.
Skyndilega er mað-
ur kominn aftur í
tímann og er bara rétt fermdur
og ósköp „vitlaus“. Það er
ágætt svona í stutta stund en
svo er bara gott að vera maður
sjálfur í núinu.
Stutt heimsókn
aftur í tímann
Ljósmynd/Norden.org
Unglingar Fróðlegur tími.
Á tröppunum
fyrir utan héng-
um við líka oft
allt of lengi eftir
skóla og kjöft-
uðum frá okkur
allt vit.
Mæja
masar
maria@mbl.is
Borgartúni 24
105 Reykjavík
Hæðasmára 6
201 Kópavogi
www.lifandimarkadur.is
Fákafeni 11
108 Reykjavík
Nýtt
Argan olían frá NO
W
Mjög rakagefandi olía sem lætur
hárið glansa og gefur hársverði, húð
og naglaböndum raka til að viðhalda
heilbrigði. Argan olían er 100% hrein
,
lífræn og rík af fitusýrum
–Olía sem allir þurfa að eiga.