Morgunblaðið - 02.11.2012, Síða 29

UMRÆÐAN 29
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. NÓVEMBER 2012
Trésmiðja GKS ehf, Funahöfða 19, sími 577 1600, gks@gks.is, gks.is
Gæði - Kunnátta - Sveigjanleiki
Sérsmíðaðar innréttingar
Hjá GKS færð þú faglega ráðgjöf er varðar
sérsmíði á innréttingum.
Við bjóðum framúrskarandi þjónustu og gæðasmíði
alla leið inn á þitt heimili.
Auðlegðarskattur er
ósanngjörn eignaupp-
taka. Skatturinn kem-
ur hvað verst niður á
eldra fólki sem á
skuldlitlar eignir en
hefur lágar eða engar
tekjur. Þeir sem ekki
geta greitt skattinn
þurfa þá að selja eign-
ir. Slík skattlagning
er vafasöm og óréttlát
og ber að afnema hið fyrsta.
Sambærilegur eignaskattur var
afnuminn í lok árs 2005. Var það
mikil kjarabót fyrir aldraða þar
sem ellilífeyrisþegar greiddu
skattinn að stórum hluta. Sá
skattur fékk ekki viðurnefnið
ekkjuskattur að ástæðulausu. Eitt
af fyrstu verkum núverandi
vinstristjórnar árið 2009 var að
vekja aftur upp þennan hvimleiða
draug í skattkerfinu. Í fyrstu átti
þessi svokallaði auðlegðarskattur
að gilda tímabundið í þrjú ár. Á
síðasta ári ákvað stjórnarmeiri-
hlutinn að framlengja skattinn til
ársins 2015 og herða á skattlagn-
ingunni. Ef þessari ríkisstjórn
verður ekki komið frá er næsta
víst að þessi skattheimta verður
kirfilega fest í sessi.
Í ljós hefur komið að þessi
eignaskattur er engu réttlátari en
sá fyrri. Nú sem áður
bitnar þessi skatt-
heimta þyngst á
eldra fólki sem á
skuldlitlar eignir eftir
langt ævistarf en hef-
ur litlar ráðstöf-
unartekjur. Í skýrslu
velferðarráðherra um
stöðu eldri borgara,
sem lögð var fram á
Alþingi í september
sl., kemur fram að af
heildarskattheimtu
auðlegðarskatts árið
2011 kemur um þriðjungur, eða
um tveir milljarðar, frá um tvö
þúsund einstaklingum sem eru 65
ára og eldri. Af þeim hópi hefur
um fimmtungur minna en eina
milljón í tekjur á ári og um helm-
ingur er með undir fimm millj-
ónum króna í árslaun. Í þessu
samhengi má einnig nefna að á
árabilinu sem þessi skattur hefur
verið lagður á hafa fjármagns-
tekjur eldri borgara lækkað um
49%.
Það er því ljóst að skattlagning
sú sem hér hefur verið lýst er
ekki skattur á auð heldur eigna-
upptaka. Færð hafa verið sterk
rök fyrir því að slík skattlagning
stangist á við stjórnarskrána.
Ástæðan er sú að auðlegð-
arskattur er ekki grundvallaður á
tekjum eða eignaaukningu heldur
tekur skatturinn mið af eignum án
tillits til tekna sem einstaklingur
hefur af þeirri eign eða arði. Á
hverju ári sem þessi skattur er
lagður á er því um að ræða eigna-
upptöku ríkisins á hluta eign-
arinnar sem nemur skattprósent-
unni. Þetta er ekki ýkja hröð
eignaupptaka en það getur breyst
skjótt við hækkun skattprósent-
unnar.
Auðlegðarskattur er skýrt dæmi
um að ráðast þarf í verulegar um-
bætur á skattkerfinu. Fækka þarf
sköttum og lækka þá. Þá er ekki
síður mikilvægt að einfalda kerfið
til að draga stórlega úr hættunni
á að ójafnræði verði milli ein-
staklinga og fyrirtækja við álagn-
ingu og innheimtu skatta. Skatt-
heimta hins opinbera á að verða
hófleg og sanngjörn. Auðlegð-
arskattur fellur ekki þar undir.
Seilst eftir
eignum eldra fólks
Eftir Teit Björn
Einarsson »Nú sem áður bitn-
ar þessi skatt-
heimta þyngst á eldra
fólki sem á skuldlitlar
eignir eftir langt ævi-
starf en hefur litlar
ráðstöfunartekjur.
Teitur Björn Einarsson
Höfundur er lögmaður og
frambjóðandi í prófkjöri
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
Í dag fagna skátar
aldarafmæli skátastarfs
á Íslandi en upphaf
skátastarfs í heiminum
má rekja til útilegu sem
stofnandi hreyfing-
arinnar Robert Baden-
Powell lávarður, fór í
ágúst byrjun 1907, með
nokkra drengi til að
kanna hvort hugmyndir
hans um uppbyggilegt æskulýðsstarf
ættu upp á pallborðið hjá ungmennum
þess tíma. Svo fór að skátahreyfinginn
breiddist út um allan heim og barst til
Íslands 1911, en þá um sumarið stofn-
aði Ingvar Ólafsson fyrsta skátaflokk-
inn á Íslandi. Ingvar hafði dvalið í
Danmörku og kynnst þar starfsemi
skáta. Hann var flokksforingi í Rungs-
ted og sótti þangað fyrirmyndina. Um
haustið 1911 hvarf hann á ný til Dan-
merkur, en nokkrir af skátunum í
flokknum hans héldu áfram að hittast
og stofnuðu ásamt fleiri drengjum
Skátafélag Reykjavíkur 2. nóvember
1912.
Augljóst er að hugmyndir Baden-
Powells eiga jafn mikið erindi til barna
í dag og fyrir 100 árum því skátahreyf-
inginn er nú stærsta æskulýðshreyf-
ing í heiminum, en undir merkjum
hennar starfa ríflega 43 milljónir
skáta í nær öllum löndum heims. Jafn-
framt er óhætt að segja að skátahreyf-
ingin sé elstu og fjölmennustu æsku-
lýðs-, friðar- og
umhverfisverndarsamtök í veröldinni.
Skátahreyfingin hefur sett sér það
að markmiði að stuðla að því að börn
og unglingar verði sjálfstæðir, virkir,
hjálpsamir og ábyrgir einstaklingar í
samfélaginu. Skátahreyfingin leggur
áherslu á að skátar verði sjálfstæðir
einstaklingar, sem venjast á að bera
ábyrgð á því sem þeim er falið, læra að
bera ábyrgð á eigin gerðum með
markvissri þjálfun. Læri að meta, rök-
ræða og taka afstöðu til mála. Venjist
því að vinna með öðrum og virða skoð-
anir annarra. Virði jafnan rétt allra
manna og skilji þjóðfélagslega sam-
ábyrgð allra þegna landsins.
Í gegnum tíðina hefur skátahreyf-
ingin unnið að velferð barna og náð
þar miklum árangi. Tugþúsundir ís-
lendinga hafa hlotið þjálfun hjá skát-
um og fjöldi þeirra þakkar hreyfing-
unni fyrir framlag sitt til uppeldis og
menntunar þeirra sem hefur gert
þeim kleift að takast á við fullorðins-
árin og ná langt í lífinu á eigin for-
sendum.
Í samræmi við skátalögin og skáta-
heitið vinna skátar störf sín að jafnaði í
kyrrþey og hafa sig lítt í frammi á op-
inberrum vettvangi. Það breytir því
ekki að framlag þeirra til samfélagsins
er óumdeilt og viðurkennt af almenn-
ingi og opinberum aðilum. Fjöldi
þeirra barna sem hafa með aðstoð
skáta náð fótfestu í lífinu eftir að hafa
orðið undir s.s. vegna eineltis, and-
legra eða líkamlegra veikleika, eru
mikilvægi skátahreyfingarinnar í ís-
lensku nútímasamfélagi einnig til
staðfestu. Þúsundir sjálfboðaliða sem
starfa í björgunar-
sveitum, íþróttahreyf-
ingunni, hjá Rauða
krossinum og fleiri góð-
um samtökum hafa hlot-
ið samfélagslegt uppeldi
hjá skátum og þannig
verið reiðubúnir að
leggja sitt af mörkum til
samfélagsins. Þá hefur
framlag og áhrif skáta-
hreyfingarinnar á
menntakerfið verið
mikil, má þar nefna úti-
kennslu, jafningjafræðslu og reynsl-
unám sem eru allt hugtök og verkefni
sem eiga rætur að rekja til skáta-
starfs. Skátar hafa jafnframt stuðlað
að margvíslegum samfélagsverk-
efnum s.s. árlegum Góðverkadögum
þar sem landsmenn eru hvatir til að
gera góðverk daglega, gjöf á íslensk-
um fánaveifum og fræðslu um þjóð-
fánann til allra 5 ára leikskólabarna
fyrir sumardaginn fyrsta og dreifingu
endurskinsmerkja til allra 6 ára barna
að hausti svo eitthvað sé nefnt.
Loks er vert að nefna framlag skáta
til friðar, fram til þessa hefur aðallega
verið fólgið í því að halda og taka þátt í
alþjóðlegum skátamótum þar sem ein-
staklingar koma frá öllum heimsálfum
til að fræðast um siði og venjur hver
annarra og eyða fordómum sem oft
eru uppspretta ófriðar manna á milli.
Til að undirstrika mikilvægi frið-
armenntunar boðuðu skátar til Frið-
arþings í Hörpu dagana 12.-14. októ-
ber sem um 700 einstaklingar frá 11
þjóðlöndum sóttu. Er það von skáta að
þingið hafi verið varða á leið skáta til
friðar og veglegur minnisvarði á af-
mælisárinu.
Fyrir þessi störf í þágu íslensks
samfélags veitti ríkisstjórn Íslands
veglegan fjárstuðning í tilefni ald-
arafmælisins og þá féllu í skaut ís-
lenskra skáta samfélagsverðlaun
Fréttablaðsins. Var þessi virðing-
arvottur ríkisvaldsins og einkaaðila
kærkomin viðurkenning á starfi
þeirra mörgu sjálfboðaliða sem leggja
á sig ómælt erfiði til að stuðla velferð
íslenskra ungmenna með því að halda
úti skátastarfi.
Í dag á skátaandinn ekki síður er-
indi til æsku landsins en fyrir hundrað
árum því tæknivætt nútímasamfélag
hefur ekki bara falið í sér hagsæld
heldur stuðlað að félagslegri ein-
angrun og óheilbrigðum lífsstíl. Þá
hefur bræðralag og samhugur meðal
manna og þjóða heims ekki vaxið sem
skyldi. Verkefni skáta á næstunni eru
því ærin en skátar horfa björtum aug-
um til framtíðarinnar í fullvissu þess
að þau gildi sem þeir standa fyrir
munu eiga jafn mikið erindi til ungs
fólks eftir hundrað ár eins og þau áttu
til drengjanna sem stofnuðu fyrsta
skátafélagið fyrir öld.
Ævintýri í 100 ár
Eftir Braga
Björnsson
» Í dag á skátaandinn
ekki síður erindi til
æsku landsins en fyrir
hundrað árum.
Bragi Björnsson
Höfundur er skátahöfðingi Íslands.
Í frétt Í Morg-
unblaðinu 30. októ-
ber. Sl., mátti lesa að
bæjarstjórn Seltjarn-
arness hygðist lækka
útsvör á næsta fjár-
hagsári niður í
13,66%.
Sá sem í svita síns
andlits stritar til að
gera sig og sína fjöl-
skyldu betur bjarg-
álna, fær þá meir í eigin vasa.
Einstaklingurinn er settur í for-
sæti.
Þessi frétt er vissulega gleðileg,
og hlýtur að vekja athygli, þegar á
sama tíma önnur bæjarfélög – að
Garðabæ undanskildum – halda út-
svari í hæstu hæðum lögleyfðrar
álagningar.
Það er hinsvegar til umhugsunar
fyrir skattgreiðendur, að í þessum
tveimur bæjarfélögum, þar sem
sjálfstæðismenn hafa haft meiri-
hluta í áratugi, skuli
útsvör vera lægst allra
bæjarfélaga landsins.
Ekki síður er at-
hyglisvert að þegar
varaformaður Sam-
fylkingarinnar, for-
maður borgarráðs
Reykjavíkur, Dagur B.
Eggertsson, er spurð-
ur hvers vegna útsvör
séu ekki lækkuð á
borgarbúa í skjóli
betri afkomu, en í
Reykjavík er útsvarið
14,48%, þá átti Samfylkingarmað-
urinn ekki önnur ráð til svara en
ósannindi, lygar.
Svar hans var orðrétt að „gjald-
skrár Reykjavíkur væru lægstar af
öllum sveitarfélögum landsins“.
Lyga-Mörður var ógeðfelldur
persónuleiki.
Slíkir finnast því miður enn í
dag.
Lengi getur lyginn logið meira.
„Lengi getur
lyginn logið meira“
Eftir Magnús
Erlendsson
Magnús Erlendsson
» Sá sem í svita síns
andlits stritar til að
gera sig og sína fjöl-
skyldu betur bjargálna,
fær þá meir í eigin vasa.
Höfundur er fyrrv. forseti bæj-
arstjórnar Seltjarnarness.
Aukablað alla
þriðjudaga