Morgunblaðið - 24.08.2013, Blaðsíða 35

35
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. ÁGÚST 2013
Ómar
Garpar Þessir miklu rússnesku hlaupa- og hjólagarpar voru sáttir og glaðir eftir að hafa hlaupið og hjólað hringveginn á síðustu þremur vikum. Alls 1.378 kílómetra. Komu þeir til Reykjavíkur í
gær og munu ljúka ferðinni með stæl í Reykjavíkurmaraþoninu og hlaupa þar heilt maraþon. Teymið kemur frá St. Pétursborg og að sögn hins 29 ára gamla Kiryl Pleshakov hlupu fjórir þeirra á
meðan tveir fylgdu með á hjóli. Annar hjólagarpanna er hinn 76 ára gamli Ari Kotov. Leiðangursstjóri er Alexander Korotkov. Hinir hlaupararnir eru Vladimir, Alexander og Kiryl.
Núgildandi aðal-
skipulag Reykjavíkur
er að stofni til frá
árinu 2001 og hefur
ekki verið endur-
skoðað í heild allan
þennan tíma. Ýmislegt
hefur samt gengið á
bæði í borginni, á
landsvísu og í heim-
inum þessi ár. Það
ætti því að vera Reyk-
víkingum fagnaðarefni
að í júníbyrjun samþykkti borg-
arstjórn Reykjavíkur að auglýsa
endurskoðað aðalskipulag borgar-
innar, sem nú er í kynningu til og
með 20. september 2013 og er hags-
munaaðilum gefinn kostur á að
koma athugasemdum á framfæri
innan þessa frests.
Þótt þegar séu liðin nærri þrjú ár
af skipulagstímabilinu er full ástæða
til að hvetja alla Reykvíkinga og fjöl-
miðla til að kynna sér þetta skipulag
enda er hér um að ræða „stefnu-
mörkun sem er bindandi fyrir allar
aðrar skipulagsákvarðanir“ borgar-
innar. Þessi stefna skiptir okkur öll
mjög miklu enda markar hún
ramma fyrir fjölmargar ákvarðanir
einstaklinga og fyrirtækja næstu 17
ár. Kynningarefnið er líka yndislega
fallegt þannig að af því mætti halda
að daglegt líf í Reykjavík sé eilíf
garðveisla í glampandi sól eða myndi
a.m.k. verða þannig þegar búið væri
að framkvæma skipulagið.
Í kynningarefni segir að skipulag-
ið sé „byggt á greiningarvinnu, mati
skipulagskosta og samráðsferli“ þar
sem markmiðið sé að„skapa heild-
stæðari og þéttari borg-
arbyggð. „Reykjavík
eigi að vera: framsækin,
kraftmikil, samkeppn-
ishæf, skemmtileg,
frjálslynd, hagkvæm,
skilvirk, öflug. fjöl-
breytt vinnuafl, metn-
aður, sérstök, orkuauð-
lindir, tæknivædd,
lífleg, fjölbreytt borg“
þótt minna fari fyrir
forskrift að því hvernig
eigi að ná þessum mark-
miðum enda er líka
skiljanlega erfitt að mæla þau.
Ekki sjást heldur mikil tengsl
milli greiningar á þróunarvanda-
málum borgarinnar og tillögum til
lausnar á þeim. Einhverjum, sem
ekki hafa ennþá tekið reiðhjólatrú,
kynni líka að finnast að meira púðri
hefði að ósekju mátt eyða undan-
farin 13 ár í að rannsaka atvinnulíf
borgarinnar til að reyna m.a. að
koma til móts við þarfir þess og
nauðsyn t.d. á öruggu gatnakerfi.
Þetta atvinnulíf þarf nú einu sinni að
útvega þeim sem ekki eru opinberir
starfsmenn eitthvað að gera og er
grundvöllur fyrir flesta aðra fram-
tíðardrauma. Það er ekki nóg að full-
yrða að „gæði umhverfis á atvinnu-
svæðum borgarinnar séu forsenda
þess að auka samkeppnishæfni
Reykjavíkur“ – og að „gert sé ráð
fyrir að störfum í Reykjavík fjölgi að
minnsta kosti í takt við fjölgun
íbúa“. Aðrar fullyrðingar eins og að
„1+1 verði meira en 2 í þéttbýli“
hjálpa hér lítið.
Raunveruleiki þeirra Reykvíkinga
sem ég þekki og umgengst er tals-
vert annar en sú sólbjarta mynd sem
kynnt er í aðalskipulaginu. Sam-
kvæmt rannsókn Hagstofunnar á
um helmingur Reykvíkinga í erfið-
leikum um hver mánaðamót með að
ná endum saman auk þess sem
margir eru búnir að missa þær íbúð-
ir sem þeir áttu. Hvaða úrræði kem-
ur aðalskipulagið með fyrir þetta
fólk? Að vísu segir að markmiðið sé
að „tryggja fjölbreytt framboð húsa-
gerða og búsetukosta á hverjum
tíma í þéttri borgarbyggð“ – og að
„allir borgarbúar hafi öruggt hús-
næði á viðráðanlegu verði“. Ekki hef
ég samt getað fundið stafkrók um
framkvæmd þessarar stefnu og hvað
það þýði „að 20% íbúða verði mið-
aðar við þarfir þeirra sem ekki vilja
eða geta lagt mikið fé í eigið hús-
næði?“ Þó er það grundvallaratriði í
skipulagi að tala skýrt.
Borgaryfirvöldum hlýtur líka að
hafa verið talsverður vandi á hönd-
um með að afgreiða þetta aðal-
skipulag því hvorki liggur fyrir end-
urskoðað svæðisskipulag fyrir
höfuðborgarsvæðið, sem aðal-
skipulagið á að taka mið af, að ekki
sé nú minnst á landsskipulag sem á
að mynda ramma fyrir svæðis-
skipulagið. Hugsanlega er þetta
ástæðan t.d. fyrir því að fyrirhuguð
jarðgöng undir Öskjuhlíðina (sem
áætlað er að kosti a.m.k. 10 millj-
arða) tengjast í punkti við Kringlu-
mýrarbraut í Fossvogsdal (sjá
mynd) og halda svo áfram í önnur
jarðgöng í Kópavogi. Hvenær á
næstu 17 árum er líklegt að við eig-
um 10 milljarða í sameiginlegum
sjóðum sem við viljum verja í þessi
göng, að nauðsynjalausu?
Í lok kynningarinnar kemur fram
að aðalskipulagsvinnan hafi verið
leidd af borgarfulltrúum, en athygl-
isvert er að enginn skipulagsfræð-
ingur virðist vilja taka faglega
ábyrgð á þessari vinnu og stefnu-
mörkun. Nú kann vel að vera að hér
sé bara um pólitíska framtíðar-
draumsýn að ræða, enda bara rösk-
lega hálft ár til næstu sveitar-
stjórnarkosninga. Það kann líka að
vera að núverandi borgarstjórn vilji
með þessu aðalskipulagi reyna að
binda hendur næstu borgarstjórnar,
en mörgum sveitarstjórnum hefur
reynst það skammgóður vermir að
nýta sér ekki tiltæka þekkingu og
reynslu í þessum efnum þó ekki væri
nema til þess að tengja draumsýnir
sínar að einhverju leyti við hvers-
dagslegan raunveruleikann sem
flest okkar þurfa að fást við daglega.
Sjaldan, ef nokkurn tíma, höfum við
þurft meira á raunhæfu, faglegu
skipulagi að halda fyrir Reykjavík
sem stæði traustum fótum í íslensk-
um veruleika eins og hann er í dag.
Eftir Gest Ólafsson » Sjaldan, ef nokkru
sinni, höfum við
þurft meira á raunhæfu,
faglegu skipulagi að
halda fyrir Reykjavík,
sem tæki mið af íslensk-
um veruleika.
Gestur Ólafsson
Höfundu er arkitekt og
skipulagsfræðingur FAÍ, FSFFÍ
og fyrrverandi kennari í
skipulagsfræðum við H.Í.
Aðalskipulag Reykjavíkur
2010-2030 – „Fyrir alls konar fólk“
Aðalskipulag Reykjavíkur 2010-2030. Punktalína sýnir göng undir Öskjuhlíð.