Morgunblaðið - 31.10.2013, Qupperneq 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. OKTÓBER 2013
SÉRHÆFING Í VIÐHALDI GÓLFA
Gólfþjónustan er með sérlausnir
í smíðun borða fyrir fyrirtæki
og heimili svo sem fundarborð,
eldhús- og borðstofuborð.
SÉRSMÍÐI ÚR
PARKETI
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
Í ljósi neikvæðrar umræðu um miða-
sölu á landsleik Íslands og Króatíu
sem fram fer á laugardalsvelli hinn
19. nóvember ákvað Guðjón Svansson
að gefa fjóra miða sem hann hafði
nælt sér í til langveikra barna.
Með þessu vill hann senda frá
sér jákvæða strauma út í samfélagið
sem hann telur einkennast af ergelsi
og gremju í kjölfar mistaka í miða-
sölu.
„Allir eru búnir að vera að
skammast út í KSÍ. Mikið er talað um
spillingu og annars konar neikvæðni.
Þar með fannst mér athyglin farin frá
því sem skiptir mestu máli, sem er að
þetta er stærsti viðburður í knatt-
spyrnusögu þjóðarinnar,“ segir Guð-
jón.
Hann bendir á að landsliðsmenn
fylgist með umræðunni og horfi upp á
að allt í einu sé aukaatriði á borð við
miðasölu farið að stela athyglinni.
„Ég keypti miða fyrir mig, tvo af
mínum fótboltastrákum og pabba. En
í ljósi umræðunnar langaði mig að
senda frá mér jákvæða strauma út í
samfélagið og datt í hug að gefa lang-
veikum börnum miðana,“ segir Guð-
jón.
Hann hafði samband við Um-
hyggju, félag langveikra barna, og
gaf þeim miðana í gær. „Ég bað
Rögnu Marínósdóttur fram-
kvæmdastjóra að finna tvo krakka
sem hefðu mikinn áhuga á fótbolta.
Ég veit að það er búið að finna strák
sem mun fara með forráðamanni á
leikinn og mér skilst að það sé búið að
finna annan til. Mamma annars
þeirra hafði reynt að finna miða um
morguninn en ekki tekist.“
Gaf miða á landsleik í von
um jákvæðari umræðu
Gjafmildur Guðjón er hér ásamt
sonum sínum Arnóri og Patreki.
 Langveik börn
á landsleikinn
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
Framkvæmdastjóri efnarannsókn-
arstofunnar Fjölvers telur að lög
um endurnýjanlegt eldsneyti til
samgangna, sem samþykkt voru
nóttina fyrir þinglok í mars, muni
hafa áhrif á eldsneytisverð. Einnig
telur hann umhverfislegan ávinning
af því að blanda etanóli og jurtaolíu
saman við eldsneyti á misskilningi
byggðan.
Lögin voru sett með vísan í til-
skipun ESB frá árinu 2009 og í þeim
er þess krafist að 3,5% eldsneytis til
samgangna verði endurnýjanleg á
næsta ári. Hlutfallið verði svo 5%
árið 2015 og 10% árið 2020. Sam-
hliða verði hlutfall endurnýjan-
legrar orku í heild 20% í landinu.
Skattaafsláttur skilar sér ekki
Bendir Glúmur Jón Björnsson,
framkvæmdastjóri Fjölvers, á að á
Íslandi sé hlutfall endurnýjanlegrar
orku um 75% og því langt umfram
þau 20% sem tilskipun ESB kveður
á um. Því sé óþarfi að huga að laga-
setningu í þessum efnum fyrr en í
fyrsta lagi árið 2020. Raunar vakni
spurning um hvort tilskipunin eigi
yfirhöfuð við hér á landi vegna þess
hve hátt hlutfall endurnýjanlegrar
orku er. „Skattar verða felldir niður
af þessum 3,5%. Við það verður rík-
ið af um 800 milljóna króna tekjum.
Þessir peningar munu ekki skila sér
til neytenda vegna þess hve kostn-
aðurinn eykst við innkaupin. Menn
þurfa að kaupa dýrara eldsneyti
sem er rýrara að gæðum. Samhliða
eykst kostnaðurinn hér á landi,
bæði við það að flytja íblöndunar-
efni til landsins og að blanda þeim í
eldsneytið. Í því samhengi má
benda á að við erum að flytja gjald-
eyri úr landi til þessara kaupa sem
annars hefði getað farið í ríkiskass-
ann. Þess njóta erlendir framleið-
endur jurtaolíu og etanóls,“ segir
Glúmur.
Að óbreyttu mun etanóli verða
blandað í bensín en jurtaolían notuð
til íblöndunar í díselolíu. „Í þeim til-
vikum sem etanóli verður blandað í
bensín mun orkuinnihald þess
lækka og eyðsla bílvéla aukast.
Þetta þýðir að íslenskir bíleigendur
munu fá lakara eldsneyti á hærra
innkaupsverði en nú er. Því munu
þeir þurfa að fara fleiri ferðir á
bensínstöðvar en áður. Ekki er ljóst
hvernig það má vera til hagsbóta
fyrir umhverfið að eldsneytiseyðsla
aukist í bílum landsmanna. Það dug-
ir skammt að kalla hlutina „sjálf-
bæra“ og „endurnýjanlega“ í lögum
þegar veruleikinn er annar,“ segir
Glúmur Jón sem dregur í efa um-
hverfislegan ávinning af löggjöfinni.
Þá bendir hann á að etanól og bens-
ín séu tvö aðskilin efni sem blandað
er saman. Annað þeirra leysist vel í
vatni en hitt ekki, sem geri það að
verkum að geymsla og meðhöndlun
á blöndu þeirra sé viðkvæmari fyrir
raka en geymsla á óblönduðu bens-
íni.
Hvorki sparn-
aður né ávinn-
ingur umhverfis
 Telur lög um hlutfall endurnýjan-
legs eldsneytis ekki eiga við hér á landi
Morgunblaðið/Kristinn
Jurtaolía Samkvæmt lögunum ber
að setja íblöndunarefni í eldsneyti.
Endurnýjanleg orka
» Framkvæmdastjóri efna-
rannsóknarstofu telur að nýleg
lög um endurnýjanlega orku-
gjafa eigi ekki við hér á landi.
» Blandað bensín sé verri
orkugjafi og geri ekkert nema
fjölga ferðum fólks á bens-
ínstöðvar.
» Skattaafsláttur skili sér ekki
til neytenda þar sem kaup á
íblöndunarefni séu kostn-
aðarsöm.
Í kerfisáætlun
Landsnets
fyrir árin
2014 til 2023
verður yfirlit
yfir áætlaða
þróun notk-
unar og fram-
leiðslu raf-
orku sem fer
um flutnings-
kerfið, auk áformaðrar upp-
byggingar kerfisins.
Í matslýsingu vegna um-
hverfismats áætlunarinnar
eru bornir saman ýmsir val-
kostir og áhrif þeirra á um-
hverfið.
Sem dæmi um valkosti má
nefna ákvarðanir um spennu á
flutningskerfinu, ákvarðanir
um loftlínur, jarðstrengi eða
aðrar kerfisútfærslur og
ákvarðanir um leiðaval. Allt er
þetta borið saman við svo-
nefndan núllkost, það er að
segja að ekki verði ráðist í
neinar framkvæmdir í flutn-
ingskerfi Landsnets.
Valkostir
bornir saman
UMHVERFISMAT KERFIS-
ÁÆTLUNAR LANDSNETS
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Vonast er til að betri heildar-
mynd fáist af umhverfisáhrifum
framkvæmda við raforkukerfið í
framtíðinni með umhverfismati
áætlana sem Landsnet hefur
ákveðið að láta vinna samhliða
vinnu við kerfisáætlun fyrir árin
2014 til 2023. Matslýsing vegna
umhverfismatsins verður kynnt á
næstunni og geta hagsmunaaðil-
ar gert athugasemdir í fjórar
vikur.
Ákvörðun Landsnets grund-
vallast á úrskurði umhverfis- og
auðlindaráðherra frá því í vor
vegna stjórnsýslukæru landeig-
anda í Eyjafirði. Úrskurðað var
að kerfisáætlun Landsnets fyrir
árin 2012 til 2016 félli undir
ákvæði laga um umhverfismat
áætlana.
Samráðsferli fyrr
Umhverfismat kerfisáætlunar
verður tvískipt. Annars vegar
verður fjallað um áhrif framtíð-
aruppbyggingar meginflutnings-
kerfis raforku á umhverfið og
hins vegar um umhverfisáhrif
helstu framkvæmda sem í áætl-
uninni felast. Matsskyldar fram-
kvæmdir fara eftir sem áður í
gegnum hefðbundið mat.
Guðmundur Ingi Ásmundsson,
aðstoðarforstjóri Landsnets, seg-
ir að með þessu nýja vinnulagi
hefjist samráðsferlið fyrr og
meira verði fjallað um stóra val-
kosti til framtíðar. Bendir hann á
að aðeins séu teknir þeir valkost-
ir sem taldir eru henta í líklegar
sviðsmyndir fyrir framtíðina. Á
þessu stigi sé metið hvaða kostir
komi helst til greina og nauðsyn-
legt sé að skoða nánar.
„Vönduð vinnubrögð af þessu
tagi leiða vonandi til betri sáttar
um nauðsynlega uppbyggingu
flutningskerfisins,“ segir Guð-
mundur.
Áfram unnið að byggðalínu
Landsnet hefur unnið að und-
irbúningi þess að styrkja byggða-
línuna frá Blönduvirkjun til Aust-
fjarða. Endurbyggja þarf þrjár
línur, sú fyrsta liggur frá Blöndu-
virkjun til Akureyrar, sú næsta
til Kröflu og sú þriðja í Fljótsdal.
Umhverfismat er langt komið.
Landsnet hefur einnig sett á dag-
skrá möguleikann um hálendisl-
ínu meðfram Sprengisandsleið.
Guðmundur Ingi segir að
ákvörðun um umhverfismat áætl-
ana breyti ekki brýnum fram-
kvæmdum sem unnið er að. „Um-
hverfismat áætlana gildir fyrst og
fremst um framkvæmdir í fram-
tíðinni. Það er meginreglan. Í
umhverfismati kerfisáætlunar er
verið að skoða sviðsmyndir og ef
niðurstaða þeirra skarast við
framkvæmdir sem eru lengra
komnar verður að taka ákvarð-
anir um það út frá skynsamlegum
rökum,“ segir Guðmundur.
B
D
C
A TæknikostirÁkvörðun um spennu á flutningskerfinu A1:132 kV A2:220 kV A3:400 kV
Kerfisútfærslur
Ákvörðun um tæknilega útfærslu
B1:
Loftlínur
B2:
Jarðstrengir
B3:
Aðrar lausnir
Ákvörðun um leiðaval
Lega flutningsvirkja
C1:
Nýjar línuleiðir,
ósnortið svæði
C2:
Nýjar línuleiðir í
mannvirkjabelti
C3:
Núverandi
línugötur
Núllkostur
Ákvörðun um óbreytt ástand
Ekki verður ráðist í framkvæmdir
í flutningskerfi Landsnets
Samanburður valkosta
Vonast til að sátt ná-
ist um uppbyggingu
 Landsnet lætur gera umhverfismat á kerfi framtíðarinnar
Guðmundur Ingi
Ásmundsson