Morgunblaðið - 29.05.2014, Blaðsíða 48

48 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. MAÍ 2014
Upp með orkuna!
FOCUS
Á góðu verði á næsta sölustað:
Hagkaup, Fjarðarkaup, Melabúðin og apótek um land allt
Svalandi, kraftmikill og bragðgóður drykkur
– frábær þegar þig vantar aukna orku og einbeitingu
15 freyðitöflur í stauk ...
skellt út í vatn þegar þér hentar !
4Inniheldur koffín, guarana og ginseng
4Enginn sykur - engin fita
450 mg Magnesium og aðeins 2 hitaeiningar
og 0.5g kolvetni í 100 ml.
Samfylkingin flýgur
hátt þessa dagana á
loforðum um að bjarga
Reykvíkingum um
2.500-3.000 leiguíbúðir.
Flokkurinn vill að
borgin taki þátt í leigu-
félögum sem leigi út
íbúðir á almennum
húsnæðismarkaði.
Frambjóðendur hans
hafa hins vegar þagað
þunnu hljóði þegar gengið er á eftir
þeim um svör um hvernig þeir ætla
að forða því sem hefur gerst út um
allan heim; afskipti hins opinbera af
almennum leigumarkaði hafa slæm
áhrif.
Það er reyndar ekki bara Sam-
fylkingin sem daðrar við þessar
hugmyndir. Vinstriflokkarnir vilja
allir inngrip hins opinbera í húsnæð-
ismarkaðinn, þó með mismunandi
áherslum. Þeir bera reyndar sjálfir
mesta ábyrgð á stöðunni eins og hún
er í dag. Í stjórnartíð núverandi
meirihluta og R-listameirihlutanna
á undan honum olli lóðaskortur því
að framboð á húsnæði annaði ekki
eftirspurn með tilheyrandi hækk-
andi verðlagi.
Hver á að borga?
Dæmin um allan heim sanna hins
vegar að afskipti hins opinbera af al-
mennum leigumarkaði hafa slæm
áhrif. Byggingarkostnaður hækkar
yfirleitt og allar útgáfur af leiguþaki
eru skammgóður vermir sem bjagar
samkeppni og er loks engum til
góðs. Það er algjörlega augljóst að
ekki verður hægt að fjármagna og
reka 2.500-3.000 leiguíbúðir án þess
að því fylgi rausnarlegur niður-
greiðslutékki frá borgarbúum.
Byggingarkostnaður
verður meiri en leigu-
tekjur munu standa
undir, eins og meira að
segja stuðningsmenn
hugmyndarinnar
benda á – hver mun
brúa það bil? Það verða
að öllum líkindum
reykvískir skattgreið-
endur.
Meirihlutinn rétt-
lætir hugmyndirnar
með því að það vanti
húsnæði fyrir stúdenta,
aldraða og þá sem standa höllum
fæti. Það er rétt að félagslegt hús-
næði vantar sárlega í Reykjavík,
ekki síst út af því að á þessu kjör-
tímabili hefur einungis verið útdeilt
um fimmtungi þess fjölda fé-
lagslegra íbúða sem gert var áratug-
inn á undan. Það er því sjálfsagt að
gera skurk í því en hins vegar er í
húsnæðishugmyndum Samfylking-
arinnar að fjórðungi húsnæðisins
verði útdeilt inn á almenna leigu-
markaðinn; það er ekki til hópa sem
við höfum komið okkur saman um
að sjálfsagt sé að borgin styðji held-
ur til venjulegs fólks með miðlungs-
tekjur.
Það blasir því við að reykvískir
skattgreiðendur muni niðurgreiða
húsaleigu á almennum markaði fyrir
einstaklinga sem eru hvorki aldr-
aðir, stúdentar né þurfa félagslega
þjónustu. Samfylkingin vill auðvitað
fá atkvæði frá fólkinu sem vantar
húsnæði og hyggst senda öllum
Reykvíkingum tékkann eftir kosn-
ingar.
Biðja um undanþágu
Meirihlutinn veit vel að þetta eru
hættulegar hugmyndir þó þær
hljómi vel sem kosningaloforð.
Hann hefur óskað eftir því við Eft-
irlitsstofnun EFTA (ESA) að fá
undanþágu svo að borgin geti
hlutast til um svona opinbera nið-
urgreiðslu án þess að hún flokkist
undir eiginlegan félagslegan stuðn-
ing. ESA hefur ekki enn svarað.
Meirihlutinn hefur þó ekki séð
ástæðu til að upplýsa kjósendur um
þann þátt málsins.
Hagfræðin í þessu dæmi er til-
tölulega einföld; ef eitthvað er boðið
á undirverði verður til skortur. Það
gildir hvort sem um er að ræða hús-
næði, heilbrigðisþjónustu eða annað.
Þetta hefur verið reynt víða og hef-
ur alltaf þau áhrif. Í Svíþjóð til að
mynda er eðlilegt að bið eftir leigu-
íbúð sé tvö til sjö ár. Hverjum er
greiði gerður með því þegar sú
áhætta liggur þar að auki undir að
með slíku inngripi og niður-
greiðslum sé verið að skekkja allan
markaðinn engum til góðs?
Samfylkingin þarf að svara því –
sem hún hefur ekki gert – hvers
vegna það sama ætti ekki að gerast í
Reykjavík. Það er ótrúlegt að
stærsti flokkurinn í borgarstjórn
samkvæmt skoðanakönnunum leyfi
sér að svara engu um þá áhættu
sem þetta risavaxna kosningaloforð
felur í sér. En þið lásuð það hér að
Dagur B. Eggertsson, oddviti Sam-
fylkingarinnar, hefur verið varaður
við. Ef hann kýs að virða þær aðvar-
anir að vettugi verður hann að bera
ábyrgð á því.
Borgin á því ekki að taka áhættu
með peninga skattgreiðenda með
því að taka beinan þátt í einhvers
konar leigufélögum á almennum
markaði. Hún þarf að skapa sóma-
samlegan ramma sem auðveldar
einkaaðilum að byggja og leigja út
íbúðir ódýrar. Það er gert með því
að bæta strax úr lóðaskorti, hafa
samkeppnishæfar gjaldskrár þannig
að þeir sem búa smærra borgi
minna og einfalda og auka valfrelsi
innan reglurammanna.
Við treystum einkaframtakinu til
að byggja ef stjórnmálamennirnir
skapa hagstæðar aðstæður. Til að
passa upp á hagsmuni og sanngjörn
tækifæri þeirra sem vantar húsnæði
án þess að það sé gengið á rétt ann-
arra Reykvíkinga með ófyrirsjáan-
legum afleiðingum er Sjálfstæð-
isflokkurinn því augljós kostur í
komandi kosningum.
Hættulegt kosningaloforð
Eftir Hildi
Sverrisdóttur » Samfylkingin vill
auðvitað fá atkvæði
frá fólkinu sem vantar
húsnæði og hyggst
senda öllum Reykvík-
ingum tékkann eftir
kosningar.
Hildur Sverrisdóttir
Höfundur er í 5. sæti á frambjóð-
endalista Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík.
- með morgunkaffinu
Eftir klúður og
vandræðagang um
oddvita Framsóknar í
Reykjavík – sem nærri
kæfði framboðið í fæð-
ingu – hefur staðan nú
skyndilega breyst til
hins betra.
Framboði Fram-
sóknar og flugvall-
arvina í Reykjavík hef-
ur verið slegið saman undir forystu
Sveinbjargar Birnu Sveinbjörns-
dóttur lögfr., oddvita framsókn-
armanna í Reykjavík. Framsókn og
flugvallarvinir sátu hvor í sínu lagi á
botninum í skoðanakönnunum viku
eftir viku og hafa sjálfsagt ekki gert
sér neinar væntingar um að koma
inn svo mikið sem einum manni þeg-
ar talið yrði uppúr kössunum. Þar
sem margar áherslur flokkanna
voru þær sömu voru framboðin því
sameinuð. Hið nýja framboð er því
með eina kosningaskrifstofu að Suð-
urlandsbraut 24.
Moskan
Sveinbjörg er vel menntuð og
reynslurík heimskona. Hún er
greinilega fylgjandi íbúalýðræði –
nokkuð sem okkur hefur stundum
verið lofað en lítt staðið við. Svein-
björg mun hafa nefnt í viðtali að t.d.
hefði verið eðlilegt að spyrja Reyk-
víkinga áður en úthlutað var glæsi-
legri lóð fyrir mosku innst á Miklu-
braut rétt hjá Elliðaám. Einhverjir
sóttu víst strax rasistastimpilinn og
skelltu sér á bloggið. Síðustu daga
hefur Sveinbjörg hinsvegar verið
eftirsótt í útvarpsviðtöl og mikið um
hana og moskuna rætt í spjall-
þáttum útvarpsstöðva þar sem
hlustendur hringja inn og segja
skoðun sína. Ég hef aðeins lagt eyr-
un við og giska á að um 80% þessa
fólks finnist ekki hafa verið staðið
rétt að. Nær allir telja mosku alls
ekki eiga heima á þessum stað, þar
sem hún blasir við öllum sem koma
niður Árbæjarbrekkuna. Lang-
flestir ganga þó lengra og telja
óæskilegt að múhameðstrúarfólk
festi hér rætur yfirhöfuð – og alls
ekki nema þjóðin hafi samþykkt það.
Er þá oft vísað til reynslu hinna
Norðurlandaþjóðanna þar sem mikil
vandræði hafa hlotist af veru þess í
viðkomandi landi. Árekstrar við inn-
fædda kristna séu tíðir. E.t.v. er
ekki við öðru að búast þar sem
menningarheimarnir eru svo ger-
ólíkir.
Við höfum í gegnum árin dregið
lærdóm af margvíslegri reynslu
hinna Norðurlandaþjóðanna. Á þeim
grundvelli einum er ég – eins og
flestir sem ég hef heyrt í – á þeirri
skoðun að múhameðstrú skuli ekki
leyft að festa hér rætur. Það er ein-
faldlega „óþörf áhætta“ og mikið í
húfi.
Vafalaust verður þetta mál mikið í
umræðunni næstu vikur og áríðandi
er að þeir sem eru sömu skoðunar
greiði Framsókn og flugvallarvinum
í Reykjavík atkvæði í kosningunum
á laugardaginn.
Flugvöllur eða íbúðir?
Flugvallarmálið hefur verið hita-
mál lengi og skiljanlega langt út fyr-
ir Reykjavík. Tugir þúsunda kjós-
enda hafa með undirskrift sinni farið
fram á að flugvöllurinn fái að vera
þar sem hann er, með öllum flug-
brautunum. Læknar, verkfræð-
ingar, flugrekstraraðilar og flug-
menn hafa ítrekað útskýrt alla þá
annmarka sem eru á „flutningi“ vall-
arins. Samfylkingin sem hefur verið
við völd í fjögur ár og væntir þess að
vera það áfram vill hins vegar fá
land flugvallarins til að byggja á –
þétta byggð eins og það kallast.
Finna verði annað landrými og
flytja flugvöllinn, segir
Samfylkingin og
hyggst leysa húsnæð-
isþörf með því að
byggja nálægt þrjú
þúsund íbúðir á næstu
árum.
Það er svolítið
skondið eftir að hafa
hlustað vikum saman á
samfylkingarfólk á Al-
þingi krefjast þjóð-
aratkvæðagreiðslu um
ESB-málið, í nafni rétt-
lætis og heiðarleika, að félagar
þeirra í borgarstjórn hafi ekki gert
einmitt það fyrir þær tugþúsundir
flugvallarvina sem undirrituðu
bænaskjalið. En það er sjálfsagt
eðlileg skýring á því!
Hverjir eiga svo að byggja allar
þessar íbúðir, borga þær og selja
eða leigja er ekki alveg ljóst heldur.
En, á því er sjálfsagt líka einhver
eðlileg skýring!
Að flytja flugvöll
Alvöruflugvellir eru sérhæfð og
flókin fyrirbæri, þeir verða ekki
fluttir. Köllum hlutina sínum réttu
nöfnum: Reykjavíkurflugvelli verð-
ur rústað. Bara að hreinsa svæðið
kostar einhverja milljarða. Ekkert
verður notað aftur; ekki dýr flug-
leiðsögutæki, ekki A5-aðflugskort –
og ekki neitt þar á milli. Og kostn-
aðurinn verður eftir því.
Það skýtur manni skelk í bringu
að fólk með völd skuli láta sér detta í
hug að eyða slíkum fjármunum í það
að byggja nýjan flugvöll og henda
þeim sem er í fínu lagi, til þess að
geta byggt hús úti í mýri. Og þetta
gæla menn og konur við meðan við
getum ekki haldið uppi fullnægjandi
heilbrigðiskerfi, tólf þúsund börn
búa við fátækt, aldraðir, öryrkjar og
atvinnulausir þurfa að velta hverri
krónu og fjöldi fólks þarf að reiða
sig á matargjafir.
Nei, vinir flugvallarins – hvort
sem þeir eru í Framsókn eða ekki –
eru mínir vinir og í raun allrar þjóð-
arinnar.
Sveinbjörg Birna og hið nýja
framboð hefur verið mikið í um-
ræðunni og verður það sjálfsagt
áfram. Svo mikið er víst að aðeins
með því að halda aftur af flugvall-
armálinu mun framboð Framsóknar
og flugvallarvina hafa unnið fyrir
kaupi sínu til margra ára – þó að þau
næðu öll inn! Ýmsir hafa áhyggjur
af vaxandi velgengni öfgaflokka í
Evrópu og óttast óeirðir og ofbeldi.
Ég tel að samtök eins og við erum
að tala um hér muni ekki fara út á
þá braut þar sem þau standa traust-
um fótum í grónum stjórnmálaflokki
sem á að baki sterk tengsl við land-
ið, menninguna og þjóðina – og þar
sem unnið er að öllum þjóðmálum á
breiðum grunni. Mál eins og ég hef
nefnt hér verða leyst þegar þarf og í
sumum tilfellum með kosningu –
íbúalýðræði sem við höfum nú þegar
allnokkra reynslu af og sátt getur
verið um.
Nú er boltinn hjá okkur kjós-
endum. Nú er tækifærið. Við fjöl-
mennum á kjörstað á laugardaginn
og fylkjum okkur um Framsókn og
flugvallarvini í Reykjavík svo nægi-
lega margir nái inn til að hafa raun-
veruleg áhrif. Það gera engir nema
við kjósendur.
Er Sveinbjörg
Birna borgar-
stjóraefni?
Eftir Baldur
Ágústsson
Baldur Ágústsson
» Framsókn og flug-
vallarvinir í Reykja-
vík er eina framboðið
sem vill leggja úthlutun
moskulóðarinnar í dóm
höfuðborgarbúa.
Höf. er fv. forstjóri og forseta-
frambjóðandi 2004. baldur@lands-
menn.is