Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.05.2014, Side 46

46 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11.5. 2014
P
útín er vinsæll í Rússlandi um þessar
mundir. Vetrarleikarnir miklu í
Sochi heppnuðust vel og hrakspár
um annað rættust ekki. Óhemju fé
var varið til undirbúnings leikanna
og það skilaði glæstum atburði, sem
gladdi Rússa, en efasemdir eru þó um að hinar dýru
framkvæmdir nýtist í framtíðinni. En það er auka-
atriði, að minnsta kosti um sinn.
Kappinn í Kreml
Pútín kastaði svo af sér skíðunum og bauð öllum
heiminum birginn. Hann náði Krímskaga undan
Úkraínu fyrirstöðulaust og efnahagsþvinganir, sem
ákveðnar voru í kjölfarið, eru ekki farnar að bíta.
Föstudagurinn 9. maí var fagnaðardagur stríðsloka
eystra og hersýningar voru fyrirferðarmeiri en und-
anfarin ár, enda er það í takt við síðustu atburði.
Pútín hélt mikla ræðu á Rauðatorginu og sagði þar
að Rússland (Sovétríkin) hefði bjargað Evrópu undan
fasismanum í síðari heimsstyrjöldinni. Það hefur fall-
ið í kramið, enda hluti af barnalærdómi flestra þar
eystra, og minnt á að þakklætiskúrfa Evrópumanna
er svívirðilega brött.
Síðar sama dag hélt Pútín til Krím til að gleðjast
með nýjum löndum sínum og fagna tvöföldum sigri
Rússa þar.
Stríð þjappa þjóðum saman og fylla þær stolti og
fögnuði, a.m.k. á meðan vel gengur. Adolf Hitler var í
hávegum hafður af löndum sínum árin 1941-1942 þeg-
ar hann hafði tekið Vestur-Evrópu í nefið, innlimað
Austurríki, náð Tékklandi og stærstum hluta Pól-
lands, svo sýnishorn séu nefnd af afrekum hans. Og
sigurvíman og stuðningur við „foringjann“ reis einnig
í hæstu hæðir eftir innrásina í Sovétríkin, enda gekk
herförin með ólíkindum vel fyrsta kastið. Eftir þrjár
vikur voru þýskar hersveitir komnar 500 kílómetra
inn fyrir landamærin og rauði herinn þá hvarvetna á
flótta og var hið mikla ríki kommúnismans þó meira
en helmingi fjölmennara en Þýskaland. Fráleitt er
það auðvitað, þegar verið er að líkja þeim Adolf Hit-
ler og Pútín saman, rétt eins og þar sé lítill munur á.
En samanburðurinn, sem hér er gerður, er einungis
til að minna á að sigurvíma, sem hefur þjóðarleiðtoga
eða „foringja“ á hæsta stall, getur runnið hratt af
mönnum þegar á móti blæs, eins og sagan sýnir.
Óvinsæla stríðið
Þegar John Kennedy og síðan Lyndon Johnson,
Bandaríkjaforsetar, hófu aðgerðir í Vietnam og fóru
loks í stríð, höfðu þeir góðan stuðning til þess. Banda-
ríkin höfðu, fram að því, aldrei tapað stríði og al-
menningur var því sigurviss og sannfærður um að
stöðva yrði framrás kommúnista, eins og tókst að
gera í Kóreu, að vísu þá undir merkjum Sameinuðu
þjóðanna.
En Víetnam varð stríðið sem Bandaríkin töpuðu.
Sumir segja, að þá hafi orðið ljóst, að ekki sé hægt að
heyja svo ljótan leik eins og stríð í beinni útsendingu,
eins og þarna var reynt í fyrsta sinn.
En víst er að þetta stríð varð svo óvinsælt að ungir
menn sem komu sér undan herþjónustu fengu lítinn
áfellisdóm fyrir að svíkjast undan merkjum.
Johnson forseti, sem unnið hafði stórsigur í forseta-
kosningunum 1964, heyktist á því að bjóða sig fram
árið 1968 og Richard Nixon vann sigur, 8 árum eftir
Margt er í heiminum
hverfult, en ekki þó allt
Reykjavíkurbréf 09.05.14