Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.05.2014, Qupperneq 49

11.5. 2014 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 49
unum Gunnari hafi tekist að sannfæra mig
um að flytja með sér til Íslands,“ segir
Chandrika og hlær. „Sannleikurinn er sá að
ég hafði aldrei komið til Íslands þegar sú
ákvörðun var tekin en treysti dómgreind
mannsins míns, auk þess sem ég hef aldrei
veigrað mér við að hoppa út í djúpu laug-
ina.“
Þau giftu sig árið 1992, fyrst í Indlandi en
síðan á Íslandi.
Chandrika kunni strax vel við sig á Ís-
landi. Eitt var það þó sem hún saknaði sárt
– indverska matarins. „Tengdamóðir mín
ætlaði aldeilis að bjarga því, bauð mér í
karrí. Það sem hún áttaði sig ekki á er að
karrí er ekki sama og karrí! Alltént ekki
þegar maður kemur frá Indlandi. Mér þótti
ákaflega vænt um viðleitnina en þetta var
ekki maturinn sem ég leitaði að.“
Hún hlær.
Stóð upp og gerði tilboð
Þá frétti Chandrika af „indverskum“ veit-
ingastað á Hverfisgötunni, Taj Mahal, og
mátti til með að gefa honum tækifæri. Sú
reynsla var ekki góð til skemmri tíma litið
en hafði heldur betur afdrifaríkar afleið-
ingar. „Til að gera langa sögu stutta var
maturinn á Taj Mahal ekki góður. Eigandinn
var sjómaður úr Grindavík og þrátt fyrir að
vilja eflaust vel hafði hann engar forsendur
til að reka veitingastað undir þessum for-
merkjum. Hann vissi lítið sem ekkert um
indverska matargerðarlist. Meðan við sátum
þarna yfir matnum fórum við hjónin að velta
því fyrir okkur hvort við ættum ekki bara að
bjóða í staðinn og gera þetta sjálf. Þeirri
umræðu lauk með því að Gunnar stóð upp
og gerði eigandanum óformlegt tilboð í stað-
inn. Hann var tilbúinn að hlusta og fáeinum
vikum síðar áttum við Taj Mahal.“
Hvorki Chandrika né Gunnar höfðu bak-
grunn í matreiðslu en bæði höfðu komið að
veitingarekstri. Gunnar var einn af stofn-
endum pítsugerðarinnar Jóns bakan og
Chandrika vann um sjö ára skeið á frönsku
bistró-kaffihúsi í Bandaríkjunum. Byrjaði í
uppvaskinu en endaði á því að reka staðinn.
Pítsa er eitt, franskt bistró annað og ind-
verskt eldhús allt annað. Hjónin voru þó
hvergi bangin. Chandrika setti bara upp
svuntuna og byrjaði að elda. „Ég lærði ekki
matargerð en ólst upp við mjög góðan mat.
Það varð að duga þangað til við fyndum ein-
hvern betri,“ segir hún.
Á gólfinu sat frumburður þeirra Gunnars,
Ísar Nikulás, nokkurra mánaða, en Chand-
rika var þá þegar ófrísk af öðru barninu, Jó-
hönnu Preethi. Staðurinn, sem ennþá hét
Taj Mahal, var opnaður 4. júlí 1994, á
þjóðhátíðardegi Bandaríkjanna, sem hjón-
unum þótti við hæfi þar sem það ágæta land
hafði sameinað þau. „Þetta var líka sjálf-
stæði í öðrum skilningi fyrir mig persónu-
lega – matarlegum,“ segir Chandrika og
hlær.
Hvað vilja gestirnir?
Engu var breytt til að byrja með enda segir
Chandrika það hafa verið meðvitaða ákvörð-
un að hlusta á gestina. Hvað vilja þeir?
„Ég sá strax möguleikana. Íslendingar eru
afar duglegir að ferðast og mennta sig í út-
löndum. Fyrir vikið hafa margir kynnst ind-
verskri matargerð. Líkurnar á því að hitta
að minnsta kosti einn Indverja á þessum
ferðum eru líka yfirgnæfandi miklar þar sem
við erum svo mörg. Sá Indverji hefur svo
örugglega eldað fyrir Íslendinginn, þar sem
Indverjar eru svo gestrisnir að upplagi.“
Hún brosir.
Chandrika segir veitingastaðinn hafa verið
viðunandi á þessum tíma en hún vildi meira.
Miklu meira. „Mig langaði að gera gestina
háða staðnum. Draumurinn var að þeim lík-
aði svo vel að þeir kæmu aftur og aftur og
aftur ...“
Um haustið voru gerðar róttækar breyt-
ingar. Matseðlinum var gjörbreytt og staðn-
um gefið nýtt nafn, Austur-Indíafjelagið.
Spurð um nafnið kveðst Chandrika hafa vilj-
að íslenskt nafn sem þó hefði skírskotun til
Indlands. Ýmsum í kringum þau þótti nafnið
þó óþjált, auk þess sem staðsetningin væri
ekki upp á marga fiska. Hverfisgatan væri
vondur staður fyrir veitingahús.
„Fólk hélt að við værum gengin af göfl-
unum, að reka stað með þessu skrýtna nafni
á Hverfisgötunni. Það gæti ekki endað vel,“
rifjar Chandrika upp. „Við létum það hins
vegar sem vind um eyru þjóta.“
Chandrika lagði áherslu á að finna ind-
verskan matreiðslumeistara og gerði það.
Það var hins vegar hægara sagt en gert að
fá leyfi til að flytja hann til landsins. Mán-
uðum saman beið málið afgreiðslu í kerfinu.
Þessi maður er fjármálaráðherra!
Það var svo föstudagskvöld eitt síðla árs
1994 að hjón pöntuðu sér borð á Austur-
Indíafjelaginu. Þeim líkaði maturinn og
spurðu Chandriku hver matreiðslumaðurinn
væri. Hún svaraði því til að það væri hún
sjálf, kasólétt og gegn læknisráði, vegna
þess að illa gengi að fá leyfi til að flytja ind-
verskan matreiðslumeistara til landsins.
Þetta þótti gestunum miður og maðurinn tók
upp nafnspjald og vísaði Chandriku um leið
á konu í félagsmálaráðuneytinu. „Farðu til
hennar strax á mánudagsmorguninn og
segðu að ég hafi sent þig,“ sagði hann.
Chandrika bar ekki kennsl á manninn en
þakkaði pent fyrir.
Daginn eftir færði hún þetta í tal við
bónda sinn og sýndi honum nafnspjaldið.
Færðist Gunnar þá allur í aukana. „Þú verð-
ur að fara strax á mánudaginn að hitta
þessa konu. Þessi maður heitir Friðrik
Sophusson og er fjármálaráðherra landsins.“
Chandrika lét ekki segja sér það tvisvar.
Fór að finna konuna, Berglindi Ásgeirs-
dóttur, ráðuneytisstjóra í félagsmálaráðu-
neytinu. Hún leit strax á málið og sá að
matreiðslumeistarinn hafði öll tilskilin rétt-
indi og fyrir vikið væri ekkert að vanbúnaði.
Fáeinum vikum síðar var hann kominn til
landsins – og hefur verið hér síðan.
Ástæðan fyrir því að Chandrika lagði
áherslu á að fá indverskan matreiðslumeist-
ara til starfa er einföld. „Indversk matar-
gerð er ástríða. Þú verður að hafa hana í
blóðinu,“ útskýrir hún. „Auðvitað er hægt að
kenna góðum matreiðslumeisturum margt en
það verður aldrei eins. Þess utan vildi ég fá
mann frá mínu heimahéraði. Fá matinn
minn.“
Það eru ekki bara Indverjar í eldhúsinu,
heldur líka í salnum. Chandrika ræður bara
indverska þjóna og einungis þá sem hafa til-
skilin réttindi. „Það er mikilvægt að þjón-
ustan sé í sama klassa og maturinn,“ segir
hún. „Það er vanvirðing við gestinn kunni
þjónninn ekki til verka.“
Stimpill frá Steingrími
Fleiri en Friðrik Sophusson og Sigríður
Dúna Kristmundsdóttir kunnu að meta mat-
inn á Austur-Indíafjelaginu og staðnum óx
jafnt og þétt ásmegin. „Við fundum fyrir vel-
vild og tókum eftir því að sama fólkið kom
aftur og aftur. Það er alltaf góðs viti. Það
voru engir samskiptamiðlar á þessum tíma,
internetið var ekki einu sinni komið, þannig
við þurftum að treysta á orðið á götunni. Og
svo auðvitað blöðin.“
Kvöld eitt stakk Steingrímur Sigur-
geirsson, matar- og vínsérfræðingur Morg-
unblaðsins, við stafni. Þeirri heimsókn
gleymir Chandrika aldrei. „Við vissum af
Steingrími og að umfjöllun hans um veit-
ingastaði hefði mikla vigt. Hann vildi
smakka allt á matseðlinum, eins og hann
væri að leita að einhverju sem honum líkaði
ekki,“ rifjar Chandrika upp. „Það virðist
hann ekki hafa fundið. Alltént var umsögn
hans afar lofsamleg.“
Chandrika segir umfjöllun Morgunblaðsins
hafa valdið straumhvörfum. Traffíkin hafi
snaraukist í kjölfarið. „Það hafði gríðarlega
góð áhrif fyrir okkur að fá þennan „stimpil“
frá Steingrími. Hann beindi fjöldanum hing-
að. Skömmu síðar fjallaði Siggi Hall um okk-
ur í sjónvarpinu og skyndilega var Austur-
Indíafjelagið á allra vörum.“
Chandrika kveðst leggja mikið upp úr
góðu viðmóti og þjónustu og talar ekki um
viðskiptavini heldur gesti. „Sá sem gleymir
hvaðan hann kemur mun aldrei kunna að
meta hvert hann er að fara. Auðmýkt er al-
gjört lykilatriði í veitingarekstri. Ég lít alltaf
svo á að ég sé að bjóða fólki heim til mín í
mat og reyni að umgangast gesti mína í
samræmi við það. Hjá okkur er gesturinn
alltaf í öndvegi!“
Öllum gert jafnhátt undir höfði
Sem frægt er sagði Hollywood-leikarinn
Harrison Ford í Sunday Times um árið að
Austur-Indíafjelagið væri besti indverski
veitingastaður sem hann hefði borðað á.
Fleiri erlendar stjörnur hafa látið vel af
staðnum. Metallica snæddi þar oftar en einu
sinni þegar málmbandið var hér á landi fyrir
áratug, eins Pixies. Þá kemur Yoko Ono
reglulega í mat á Hverfisgötunni.
„Auðvitað er gaman að fá frægt fólk í
heimsókn, það er góð kynning fyrir staðinn.
Við tökum hins vegar ekkert öðruvísi á móti
því en öðrum gestum. Háskólastúdentinn
sem dettur inn af götunni er alveg jafn mik-
ilvægur gestur. Ef ekki mikilvægari,“ segir
Chandrika.
Langstærsti hluti gesta er Íslendingar.
„Við höfum ekki reynt að höfða sérstaklega
til ferðamanna, hvað sem síðar verður. Þeir
ferðamenn sem hingað koma hafa annað-
hvort heyrt um staðinn eða fengið ábendingu
frá hótelum eða ferðaskrifstofum.“
Ekki má útiloka erlendra miðla í þessu
efni en Austur-Indíafjelagið hefur víða feng-
ið lofsamlega dóma, meðal annars valdi lúx-
usrisinn Louis Vuitton staðinn einn af bestu
veitingastöðum Norðurlandanna í handbók
sinni fyrir nokkrum árum.
Gestirnir ráða matseðlinum
Fastagestir eru fjölmargir og Chandrika
segir marga þeirra hafa haldið tryggð við
staðinn allt frá opnun. „Þetta fólk og auðvit-
að margir fleiri hafa lagt heilmikið af mörk-
um gegnum tíðina og í raun má segja að
gestirnir ráði matseðlinum. Þeir hafa mun
meiri áhrif en þeir gera sér grein fyrir.
Ástæðan fyrir því að við höfum haft fleiri en
eitt opnunarpartí vegna breytinganna er ein-
faldlega sú að fastagestirnir eru svo margir.
Ef ég er að gleyma einhverjum biðst ég
innilega afsökunar en það er erfitt að halda
utan um allan þennan fjölda. Við finnum að
fólki þykir vænt um okkur. Íslendingar eru
upp til hópa litlar tilfinningaverur en þegar
þeim líkar eitthvað láta þeir vita af því.“
Fyrir áratug færðu Chandrika og Gunnar
út kvíarnar þegar þau opnuðu Austurland-
ahraðlestina. Þar er á ferðinni einfölduð út-
gáfa af Austur-Indíafjelaginu, ekki síst hugs-
uð fyrir þá sem vilja hafa matinn með sér
heim. „Við stofnuðum Austurlandahraðlest-
ina til að mæta vaxandi eftirspurn og létta á
eldhúsinu hjá okkur. Viðbrögð hafa verið
mjög góð,“ segir Chandrika.
Fyrir tveimur áratugum þótti Hverfis-
gatan ekki spennandi staðsetning fyrir veit-
ingastað. Það hefur lítið breyst en Chand-
rika og Gunnar hafa eigi að síður aldrei
hugleitt það af neinni alvöru að fara annað.
„Okkur líður frábærlega hér á Hverfisgöt-
unni. Auðvitað er traffíkin minni en á
Laugaveginum en í okkar tilviki held ég að
það ráði ekki úrslitum. Okkar starfsemi
snýst ekki um glamúr, heldur þjónustu. Þess
utan hefur gatan nú fengið hressilega and-
litslyftingu og hver veit nema líf eigi eftir að
færast yfir hana á komandi misserum.“
Já, hver veit.
Eftir breytinguna gefst gestum tækifæri til að bíða eftir borði í þessari glæsilegu biðstofu.
Chandrika Gunnarsson er fædd og upp-
alin á plantekru í Coorg-héraði í suður-
hluta Indlands, þar sem ræktað er kaffi
og krydd. Fjölskylda hennar býr þar enn
og hefur hún haldið góðu sambandi við
hana. Fjölskyldan setti á laggirnar skóla í
héraðinu fyrir fáeinum misserum og hef-
ur Austur-Indíafjelagið stutt starfsemina.
„Ég ann mínum heimahögum og fátt
gleður mig meira en að geta gefið til
baka. Þetta er ein leiðin,“ segir hún.
Chandrika hefur búið í 22 ár á Íslandi
og líkar alltaf jafn vel. „Ég nýt þess að búa
á Íslandi. Hér hef ég eignast fjölmarga vini
og tengdafjölskyldan gæti ekki hafa tekið
mér betur. Yndislegt fólk. Alls staðar eru
rasistar og ég hef ekki farið varhluta af
því hér. Þau ónot eru þó óveruleg og að
langmestu leyti hefur það verið stórkost-
leg reynsla að búa á Íslandi. Ég hefði ekki
getað óskað mér betra lífs,“ segir hún.
Það er ekki bara loftslagið og mann-
fjöldinn sem greina Ísland og Indland að.
Chandrika hallast raunar að því að löndin
eigi aðeins eitt sameiginlegt, upphafsstaf-
inn. „Bæði lönd eru dásamleg, hvort á
sinn hátt.“
Chandrika talar prýðilega íslensku en
er þó öruggari með enskuna. Hún talar
móðurmál sitt, kannada, við börnin sín
en enska og íslenska heyrast gjarnan á
heimilinu líka. „Það er svo merkilegt með
börnin mín að hér á Íslandi eru þau Ís-
lendingar en Indverjar á Indlandi. Aðlög-
unarhæfni þeirra er mikil. Sama máli
gegnir um manninn minn. Gunnar skilur
kannada mjög vel, eldar mjög góðan ind-
verskan mat og myndi flytja eins og skot
til Indlands kæmi til þess. Hann hlýtur að
hafa verið Indverji í fyrra lífi.“
Chandrika fer reglulega til Indlands og
sonur hennar dvaldist þar í eitt ár til að
kynnast fólkinu sínu og menningunni bet-
ur. „Þegar það verður of kalt hérna fer ég
til Indlands og þegar það verður of heitt
þar kem ég hingað aftur.“
Chandrika er búin að vera tæp þrjátíu
ár í burtu en eigi að síður líður henni eins
og hún hafi aldrei farið frá Indlandi. Það
gera góð tengsl við heimahagana og svo
auðvitað Austur-Indíafjelagið. Þar inni er
nefnilega auðvelt að ímynda sér að mað-
ur sé staddur á Indlandi.
„Gæti ekki óskað
mér betra lífs“