Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.05.2014, Blaðsíða 57

11.5. 2014 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 57
Karl Aspelund, lektor við
háskólann á Rhode Island,
flytur á sunnudagskvöld
klukkan 20 áhugaverðan fyr-
irlestur í Hönnunarsafni Íslands í
Garðabæ. Fjallar hann um fatnað sem
fólk klæðist við opinberar athafnir á
Vesturlöndum.
2
Saxófónn hljómar ekki bara
vel í djassi og rokki, eins og
glöggt mun heyrast á tón-
leikum Íslenska saxó-
fónkvartettsins á tónleikum í
Hjallakirkju í Kópvogi, á vegum Kópa-
vogsdaga, á laugardag klukkan 13.
Leikin verður fjölbreytt efnisskrá
sem spannar sögu tónsmíða fyrir
hljóðfærið.
4
Myndlistarsalurinn Anarkía,
Hamraborg 3 í Kópavogi,
hefur haslað sér völl í listalíf-
inu. Á laugardag kl. 15 verða
tvær sýningar opnaðar; sýning Krist-
ínar Tryggvadóttur ber yfirskriftina
„Spor baugur“ en sýning Finnboga
Helgasonar „Orð“.
5
Hinn mæti myndlistarmaður
Guðjón Ketilsson verður
á laugardag klukkan 14 með
leiðsögn og ræðir við gesti á
sýningu sinni í Hverfisgalleríi, Hverf-
isgötu 4. Guðjón, sem er einn kunn-
asti listamaður sinnar kynslóðar, sýn-
ir skúlptúra gerða úr viði og
fundnum húsgögnum, auk blýants-
teikninga.
3
Daði Guðbjörnsson mynd-
listarmaður verður sextugur í
næstu viku og af því tilefni verð-
ur sýning á nýjum málverkum
hans opnuð í tveim sölum í Gallerí
Fold klukkan 15 á laugardag. Sýningin
kallast „Landslag, sjólag og sólin“.
MÆLT MEÐ
1
Óperan „Tónarnir ríkja og textinnskal víkja“ eftir Antonio Salieri(1750-1825) verður frumflutt hér á
landi í Salnum á þriðjudagskvöldið kemur og
sýnd aftur daginn eftir. Söngdeild Tónlistar-
skóla Kópavogs, sem fagnar fimmtíu ára af-
mæli á þessu ári, setur verkið á svið og er
aðgangur ókeypis meðan húsrúm leyfir.
Hljómsveitarstjóri á sýningunum er Guð-
mundur Óli Gunnarsson, leikstjóri og þýð-
andi verksins er Anna Júlíana Sveinsdóttir,
söngkennari skólans, en hljóðfæraleikarar
eru þau Guðrún Óskarsdóttir á sembal, fiðlu-
leikararnir Guðbjörg Hlín Guðmundsdóttir
og Viktor Orri Árnason, Ásdís Hildur Run-
ólfsdóttir á víólu og Gunnhildur Halla Guð-
mundsdóttir á selló. Söngvararnir eru fjórir:
Jóhann Björn Björnsson, Jón Pétur Frið-
riksson, Tinna Jóhanna Magnusson og Bryn-
dís Guðjónsdóttir.
Ópera Salieris, sem nefnist á frummálinu
„Prima la musica poi le parole“, var frum-
flutt í Vín árið 1786. Salieri var hirðtónskáld
Jósefs II. keisara í Vín og eitt frægasta tón-
skáld í Evrópu í 18. öld. Keisarinn fól þeim
Salieri og Mozart að semja óperu sem flytja
átti sama kvöldið, í sitt hvorum enda Schön-
brunnhallar í Vín, í tilefni heimsóknar prins-
ins Alfreðs af Sachen-Teschen. Mozart samdi
óperuna „Der Schauspieldirektor“ (Leik-
hússtjórinn) en Salieri óperuna sem flutt
verður í Salnum, við söngrit hins snjalla Gi-
ambattista Casti. Ópera Salieris er sögð
bráðsnjöll gamanópera um tilurð óperu og
aldarspegill 18. aldar, þegar mikið var að
gerast í óperuheiminum.
SÖNGDEILD TÓNLISTARSKÓLA KÓPAVOGS FLYTUR ÓPERU EFTIR SALIERI
Gamanópera um tilurð óperu
„TÓNARNIR RÍKJA OG TEXTINN
SKAL VÍKJA“ NEFNIST ÓPERA
SALIERIS SEM FLUTT VERÐUR
Í SALNUM Í VIKUNNI.
Tvær sannkallaðar prímadonnur takast á í gamanóperu Salieri sem flutt verður í Salnum á þriðju-
dags- og miðvikudagskvöld. Keisarinn fól Salieri og Mozart að semja óperur til að frumflytja saman.
Morgunblaðið/Ómar
menningarlíf yfir höfuð. Hún hefur haft gríð-
armikil og jákvæð áhrif á þjóðina.“
Vänskä ítrekar að hann taki því alltaf vel
að koma til Íslands að stjórna. „Enda á ég
fjölda vina á Íslandi og góðar minningar það-
an. Ég er alltaf reiðubúinn að koma ef dag-
skrá mín leyfir það. Það er alltaf yndislegt að
snúa aftur til Íslands.“
„Bring Osmo back!“
Vänskä viðurkennir mæðulega að deilurnar og
illindin í kringum verkbannið í Minneapolis
hafi haft óþægileg áhrif á líf sitt síðasta árið.
Hann hafði alls ekki í hyggju að snúa aftur
þangað til starfa en honum hefur nú verið
fagnað sem týnda syninum í menningarlífi
borgarinnar. Á heimasíðu sinfóníu-
hljómsveitarinnar í Minnesota er nú flennistór
borði þar sem tilkynnt er að Vänskä snúi aft-
ur sem listrænn stjórnandi.
„Eftir að samningar náðust við hljóðfæra-
leikarana sneri ég aftur til að stjórna tón-
leikum í heila viku, til að fagna Grammy-
verðlaununum fyrir 1. og 3. sinfóníur Sibelius-
ar. Það var efnisskrá tónleikanna. Síðustu tvö
ár höfðu mótast mikið af afar neikvæðum
deilum og atburðum í tengslum við þessa at-
burðarás alla, þar sem stjórnin vildi neyða
hljómsveitina til mikillar lækkunar á launum,
auk annarra hluta. En það var frábært að
stjórna hljómsveitinni að nýju. Áhorfendur
troðfylltu salinn, kvöld eftir kvöld, og tónleik-
arnir voru kynntir sem „Finnish!“ – með
tveimur n-um eins og í orðinu Finnland.
Hundruðir finnskra fána voru í salnum, finnsk
efnisskrá, finnskur stjórnandi og mikil sam-
kennd meðal áhorfenda og hljóðfæraleikara.
Það gladdi mig vitaskuld að lesa í greinum, og
heyra kallað: „Bring Osmo back!“
Hann hafði verið harðorður í gagnrýni sinni
á stjórnendur áður en hann sagði starfinu
lausu.
„Já, ég skrifaði opinber bréf. En stjórn-
endur báðu mig að snúa aftur.“
Var hljómsveitin ryðguð eftir árs hlé?
„Nei. Hún lék einstaklega vel á öllum tón-
leikunum sem ég stjórnaði með þessari efnis-
skrá. Viðhorf hljóðfæraleikaranna er einstakt.
Ég held að einir tuttugu forfallaspilarar hafi
tekið þátt, þar sem sumir hljóðfæraleikaranna
höfðu þurft að ráða sig í önnur verkefni með-
an á launadeilunum stóð, en allir tóku hönd-
um saman og léku einstaklega vel. Og þá er
gaman að stjórna.“
Morgunblaðið/Jim Smart
„Þessi sinfónía er eins og heilir tón-
leikar. Hún er eitt af meistarverkum
Mahlers, verk sem er afar gefandi, fyr-
ir áheyrendur sem flytjendur, en vek-
ur jafnframt fjölda spurninga,“ segir
Osmo Vänskä um 3. sinfóníu Mahlers.