Fréttablaðið - 14.12.2013, Blaðsíða 88

14. desember 2013 LAUGARDAGUR| HELGIN | 60
Lauryn Hill hefur fengið góða dóma fyrir tónleika sína að undanförnu þrátt fyrir að gagnrýnend-ur hafi ekki haft miklar væntingar fyrirfram. Hún
hefur oft fengið slæma dóma fyrir
tónleika undanfarin ár. Einu sinni
var Lauryn Hill einhver vinsælasta
söngkona heims en hún hefur ekki
gefið út stúdíóplötu síðan árið 1998
þegar hún gaf út The Miseducation
of Lauryn Hill, sem vann til fimm
Grammy-verðlauna á einu kvöldi.
Ýmislegt bendir til þess að loks-
ins sé von á nýrri plötu frá henni á
nýju ári, fyrst og fremst vegna þess
að hún hreinlega neyðist til þess að
gefa út plötu. Hún gerði samning við
plötufyrirtæki til þess að eiga fyrir
ógreiddri skattaskuld í tæka tíð
fyrir réttarhöldin yfir henni vegna
skuldarinnar.
Það mildaði dóminn yfir henni að
greiða skuldina. Hún var dæmd í
þriggja mánaða fangelsi og þriggja
mánaða stofufangelsi að því loknu.
Hún afplánaði fangelsisvistina frá
júlí fram í október. Að fangelsisvist-
inni lokinni sætti hún stofufangelsi,
en dómari gaf henni tímabundið hlé
á því til þess að fara í tónleikaferða-
lag um Bandaríkin. Það eru þessir
tónleikar sem gagnrýnendur hafa
verið ánægðir með. Gagnrýnandi
The Fader segir til dæmis að með-
vitund allra áheyrenda um fang-
elsisvist Lauryn hafi gefið lögun-
um meiri vigt og skapað sérstaka
stemningu. Aðrir hafa kallað tón-
leika með henni rafmagnaða, og
sagt fleira í jákvæðum dúr. Á nýárs-
dag fer hún aftur í stofufangelsi.
Skattaskuldin var tilkomin vegna
þess að hún greiddi ekki skatta af
1,8 milljónum dollara sem hún þén-
aði á árunum 2005-2007. Lauryn
virðist ekki hafa átt féð handbært
til þess að greiða fyrr en hún und-
irritaði samninginn við Sony. Sam-
kvæmt erlendum fréttum fékk hún
eina milljón dollara fyrir samning-
inn, en það var rúmlega upphæð-
in sem hún skuldaði í skatt. Hún
hefur viðurkennt í fjölmiðlum að
hún skrifaði undir plötusamninginn
fyrst og fremst til að borga skatta-
skuldina.
Lauryn Hill bloggaði um að töl-
urnar sem voru nefndar í blöðum
um plötusamninginn væru rangar,
og einungis hluti upphæðarinnar
hafi fallið í hennar hlut. Hún tjáði
sig einnig um að samningar í tónlist-
arbransanum væru almennt ósann-
gjarnir. Plötur hennar hafi selst í 50
milljónum eintaka, en hún hafi séð
lítið af þeim peningum. Undarlegt
sé að einhver sem hefur notið eins
mikillar velgengni og hún sé fjár-
þurfi, og það skýrist af óréttlátum
samningum.
Sökuð um ófögur viðhorf
Stuttu áður en hún fór í fangelsi
gaf hún út lag sem hét Neurotic
Society (Compulsory Mix). Með því
að kalla lagið „Compulsory Mix“ er
hún væntanlega að ýta undir þann
skilning hlustenda að hún hafi verið
þvinguð til þess að gefa lagið út.
Við útgáfuna kvartaði hún yfir því
að hafa þurft að gefa lagið út í flýti
þegar það var ekki tilbúið vegna
þess að henni var settur skilafrest-
ur sem hefði lagalegar afleiðingar
fyrir hana að standa ekki við.
Lagið fékk misjafnar viðtökur,
sérstaklega frá ýmsum hinsegin
samtökum, vegna þess að hægt er
að útleggja sumt í laginu sem svo að
hún kenni stelpustrákum og dragd-
rottningum um hnignun samfélags-
ins. Þetta er ekki í fyrsta sinn sem
hún er ásökuð um ófögur viðhorf í
garð einhverra hópa. Þegar hún var
ungstirni í Fugees var orðrómur á
kreiki um að hún hataði hvítt fólk.
Samkvæmt gagnabankanum Snopes
á netinu um nútímaþjóðsögur er orð-
rómurinn ósannur. Sagan dúkkaði
upp hér og þar í nokkrum mismun-
andi útgáfum, en sú langútbreidd-
asta gekk út á að Lauryn Hill hefði
sagt í viðtali við MTV að hún vildi
heldur að börnin hennar syltu en að
hvítt fólk keypti plöturnar hennar.
Eins og vefritið Snopes bendir rétti-
lega á hefði upptökunni af ummæl-
unum verið dreift um allt internetið
ef hún væri til, en enga slíka upptöku
er að finna á internetinu. Auk þess
hringdi Lauryn Hill í útvarpsþátt
Howard Stern, þar sem orðrómur-
inn átti upptök sín, til þess að svara
ásökununum, sem hún sagði vera úr
lausu lofti gripnar.
Lauryn Hill vísaði óbeint í þenn-
an orðróm í bloggfærslu eftir réttar-
höldin í vor. Þar hélt hún því fram
að hugmyndin um öfugan rasisma
væri meingölluð. Í flestum þeim til-
fellum sem hvítu fólki væri sýnd
óvild vegna litarhafts væri það til
þess að bregðast við hatri, ofbeldi
og grimmd af þess hálfu. Til þess
að hægt væri að tala um öfugt kyn-
þáttahatur þyrfti fyrst að búa til
réttlátt valdajafnvægi og taka aftur
margra hundraða ára ofbeldi. Aðeins
að því loknu væri hægt að dæma um
það hvort einhver sem er ekki hvítur
sé rasisti sem hati hvítt fólk.
Í bloggfærslunni tengdi hún rétt-
arhöldin yfir sér við þrælahald og
rasisma. Hún hafi staldrað við það
orðalag dómarans við réttarhöldin að
hún (Lauryn) þyrfti að bæta skatt-
inum upp það sem hún hefði gert á
hlut hans. Við þetta tilefni hafi hún
hugleitt hvenær svörtu fólki hefði
nokkru sinni verið bætt það sem
gert var á hlut þess.
Neyðist til að gefa út plötu
Bandaríska tónlistarkonan Lauryn Hill gefur út plötu á næsta ári. Ef ekki væri fyrir bandarísk skattayfirvöld er afar ólíklegt
að það hefði gerst því Hill gerði samning við plötufyrirtæki til að eiga fyrir ógreiddri skattaskuld.
Plötur sem Lauryn Hill hefur gefið út ein eða með hljómsveitinni
Fugees:
Blunted on Reality 1994 ,The Score 1996, The Miseducation of
Lauryn Hill 1998, MTV Unplugged 2,0 (tónleikaplata) 2002
Fjölmörg lög með henni hafa komið út sem eru ekki á þessum diskum.
Sum þeirra hafa verið gerð í samstarfi við aðra listamenn, eins og
Aretha Franklin, Santana, John Legend, Joss Stone og fleiri. Önnur hafa
lekið á netið, eins og lagið Repercussions, Little Boys, og Social Drug eða
komið fyrir í kvikmyndum, eins og The Passion, Selah og Lose Myself.
➜ Tónlistin
Lauryn Hill nýtur mikillar virðingar rapp-
heimsins þrátt fyrir að hafa ekki gefið
út plötu lengi. Meðal rappara sem
hafa nefnt hana í textum eru:
● Talib Kweli samdi um hana
lagið Ms. Hill
● Kanye West líkir sjálfum
sér við hana. Þess má til
gamans geta að hann
hefur einnig líkt sér við Jesús. Eftirfarandi
texti kemur fyrir í laginu Champion:
„Lauryn Hill say her heart was in Zion/I
wish her heart still was in rhymin/
‚cause who the kids gonna listen to?/
Huh? I guess me if it isn‘t you“
● Method Man vísar til hennar í
laginu Say.
➜ Nafntoguð
Sigríður Torfadóttir Tul-
inius, heimspekinemi við
Kingston í London, er mikill
aðdáandi Lauryn Hill.
„Þegar ég var 10 ára
kunni ég Fugees-diskinn,
The Score utanað. Ég var
alltaf að syngja yfir hann
með vinkonum mínum í
hátalara með græju. Svo
þegar ég var 11 ára fór ég á
Fugees tónleikana. Ég var
með þeim yngri á svæðinu.
Þegar Fugees leið undir lok
þá fylgdist ég með þeim
öllum en sérstaklega með henni. Lauryn Hill hefur fylgt mér alla tíð
síðan. Hún eldist með manni. Ég hef hlustað á MTV Unplugged frá
því hún kom út, og á hverju tímabili í lífi mínu fær hún nýja merk-
ingu. Mér finnst boðskapurinn og textarnir eldast með mér og fá nýja
meiningu eftir því sem ég eldist.
Það sem mér finnst áhugaverðast í augnablikinu er hvernig hún
stillir saman trú og pólitík í lögunum sínum. Trúin virðist hafa
það hlutverk í hennar augum að tákna einhvern sannleika, ást eða
alheimsgæsku. Meðfram trúarlegu þemunum í lögunum þá gagnrýnir
hún kapítalisma og rasisma. Sú gagnrýni hefur orðið enn meira áber-
andi í nýjustu lögum hennar.
Með því að stilla pólitík og trú saman þá segir Lauryn Hill okkur að
við getum ímyndað okkur betri heim, við höfum ímyndað okkur hann
í gegnum trú og að við vitum innst inni hvernig sanngjarn heimur
lítur út en eitthvað hamlar því að sá heimur geti orðið að raunveru-
leika.
Lauryn Hill reynir að vera heil manneskja sem er ekki firrt og
miðla því. Hún fer að gráta á þessari plötu, talar við tæknifólkið í
heyrnartólunum sem hún er með í eyrunum þannig að áhorfendur
heyri. Hún segist ekki vilja dressa sig upp og er mjög berskjölduð,
bara með gítar og hljóðnema. Hún segir manni intím sögur og afhjúp-
ar sig virkilega, í samfélagi þar sem er hættulegt að afhjúpa sig. Hún
sýnir veikleika. Það má því segja að hún sé að reyna að vera nær ein-
hverjum kjarna í sjálfum sér og lýsir því jafnframt hversu erfitt það
hefur verið fyrir hana að vera heil sem tónlistamaður í kapitalísku
samfélagi. Á plötunni talar hún um ástríðuna sem hún hafði fyrir tón-
list og spyr sig og áhorfendur hvernig eitthvað sem hún elskaði eins
mikið og tónlist gat breyst í eitthvað sem hún fyrirlítur.
Það er eins og þessi pólitíska lína komi vegna þess að eitthvað
kemur í veg fyrir að hún geti verið sönn í listinni. Í þessu samfélagi
er okkur gert erfitt að vera ástríðufullur.“
Lauryn Hill eldist með manniUgla JóhannaEgilsdóttir
ugla@365.is
Hún var dæmd
í þriggja mánaða
fangelsi og þriggja
mánaða stofufangelsi
að því loknu. Hún
afplánaði fangelsis-
vistina frá júlí fram í
október..