Læknablaðið - 15.06.2012, Blaðsíða 20

RANNSÓKN
Þýskaland
Venesúela
Ungverjaland
Tyrkland
Túnis
Tékkland
Tailand
Sviss
Spánn
Slóvakía
Sádi-Arabía
SAF
Rússland
Rúmenia
Pólland
Portiigal
Pakistan
Mexikó
Kúveit
Kólumbía
ísland
írland
Indland
Grikkland
Frakkland
Egyptaland
Búlgaria
Bretland
Brasilia
Bangladess
Bandaríkin
Ástralía
Alsir

T3
Skurðlækningadeil

—

—

0%
20%
40%
60%
80%
100%
Mynd 3. A) Hlutfall sjúklinga á lyflækningadeildum í áhættu sem fá forvörn í samræmi við ACCP-leiðbciningarnar.7
B) Hlutfall sjúklinga á skurðlækningadeildum í áhættu semfá forvörn í samræmi við ACCP-leiðbeiningarnar.7
sjúklinga á Landspítala tilheyra áhættuhópi fyrir að fá bláæða-
segasjúkdóm en í öðrum löndum var miðgildi 51% (fjórðungsbil
46-56%). Sá hluti áhættuhópsins sem fékk viðeigandi meðferð var
56% á Landspítala en í öðrum löndum var miðgildi 51% (fjórð-
ungsbil 38-58%). Alls voru 13 af 33 löndum með betri árangur
en Landspítali en ef lyf- og skurðlækningadeildir eru skoðaðar
sér voru 28 lönd með betri árangur en á lyflækningadeildum en
einungis fjögur með betri árangur en á skurðlækningadeildum.
Nánar má sjá þessa skiptingu á mynd 3 og töflu IV í fylgiskjali 3 á
heimasíðu Læknablaðsins. fslenska úrtakið var minna en í nokkru
landanna sem tóku þátt í Endorse-rannsókninni. Allir sjúklingar
sem fengu fyrirbyggjandi meðferð gegn bláæðasega á Landspítala
fengu léttheparín að frátöldum einum sjúklingi á skurðlækninga-
deild sem fékk óklofið heparín. Önnur blóðþynnandi lyf voru ekki
notuð sem fyrirbyggjandi meðferð á Landspítala. Þrír sjúklingar
á lyflækningadeild voru með fyrirmæli um fótaferð en enginn á
skurðlækningadeild. Einn sjúklingur á gjörgæsludeild var í stoð-
sokkum en engir á lyf- eða skurðlækningadeildum.
Umræður
Niðurstöður okkar benda til þess að á Landspítala fái aðeins helm-
ingur þeirra sjúklinga sem tilheyra áhættuhópi fyrir bláæðasega-
sjúkdómum viðeigandi fyrirbyggjandi meðferð. Frammistaða
á skurðlækningadeildum var hins vegar mjög góð, þar sem 78%
áhættusjúklinga fékk viðeigandi forvörn, meðan á lyflækninga-
deildum fengu einungis 26% áhættusjúklinga slíka forvörn. Séu
þessar niðurstöður bornar saman við Endorse-löndin er árangur
á skurðlækningadeildum mjög góður og eru þær í 5. sæti í röð 33
landa en árangri lyflækningadeilda er ábótavant og eru þær í 28.
sæti af 33 löndum.10
Talið er að um 10-20% af bráðveikum sjúklingum á lyflækn-
ingadeildum og 40-60% af sjúklingum á skurðlækningadeildum
þrói með sér bláæðasega, fái þeir ekki fyrirbyggjandi meðferð.7
Rannsóknir hafa bent til að notkun fyrirbyggjandi meðferðar
minnki hættuna á bláæðasega um allt að helming hjá bráðveikum
sjúklingum á lyflækningadeildum og um allt að tvo þriðju hjá
sjúklingum á skurðlækningadeildum.11'13 í hópi skurðsjúklinga
er talið að fyrirbyggjandi meðferð lækki dánartíðni bæði vegna
lungnasegareks og vegna dauða af öðrum orsökum, til dæmis
bráðs kransæðaheilkennis.514 Áhrif fyrirbyggjandi meðferðar á
dánartíðni í hópi bráðveikra sjúklinga á lyflækningadeildum er
hins vegar ekki eins skýr. Sumar rannsóknir hafa bent til að fyrir-
byggjandi meðferð minnki dánartíðni en aðrar hafa ekki sýnt mun
milli hópanna.13'15 Ekki er ljóst af hverju þessi munur sést milli lyf-
og skurðlækningadeilda en ein skýring er að bráðveikir sjúklingar
á lyflækningadeilum hafi fleiri undirliggjandi sjúkdóma og áhrif
fyrirbyggjandi meðferðar vegi því minna. Þó skal ekki gleyma að
344 LÆKNAblaðið 2012/98