Læknablaðið - 15.01.2013, Blaðsíða 33

Ú R PENNA STJÓRNARMANNA LÍ
Frá sveitaspítalanum
Eftir að hafa starfað á háskólasjúkrahúsum
í Svíþjóð í 10 ár ákvað ég að breyta til. Eg
flutti til íslands og fór að starfa í minni
sérgrein á Sjúkrahúsi Akraness, sem nú er
hluti af Heilbrigðisstofnun Vesturlands.
Árið 1996, þegar ég flutti heim, voru enn
fjölmargar heilbrigðisstofnanir víðs vegar
um landið þar sem skurðlækningar voru
stundaðar. Þessum stofnunum hefur síðan
fækkað verulega og að sumu leyti í takt við
tímann. Með auknum kröfum um aðstöðu
og sífellt flóknari tækjabúnað verður erfið-
ara að halda úti þessari starfsemi. Mönnun
skurðdeilda með skurðlæknum, svæfinga-
læknum og hjúkrunarfræðingum ásamt
nægilegum fjölda sjúklinga til að viðhalda
faglegri þekkingu, setur einnig fjölda slíkra
skurðdeilda skorður.
Á sjúkrahúsinu þar sem ég starfa vinnur
samhentur hópur lækna í lyflækningum,
skurðlækningum og tengdum greinum.
Vinnuandinn er býsna góður. Við sem
hér störfum teljum okkur vinna gott starf.
Stofnunin hefur komið vel út bæði faglega
og rekstrarlega og erfitt að sjá hver hagur
þjóðfélagsins væri af því að skera hana við
trog eða leggja hana niður. Sjúklingar sem
hingað koma, hvort sem er til lyflækninga,
skurðlækninga eða kvensjúkdómaaðgerða
eru ekki eingöngu frá Vesturlandi heldur í
raun hvaðanæva af landinu. Fjöldi kvenna
sem hér fæðir er sömuleiðis af höfuðborg-
arsvæðinu.
Bakvaktir eru mjög litnar hornauga af
ýmsum þeim aðilum sem um heilbrigðis-
kerfið fjalla. Maður hefur fengið að heyra
að bakvaktir á litlum stofnunum séu til-
gangslitlar, veiti falskt öryggi, svo vitnað sé
í orð forstjóra Landspítalans, og eingöngu
til að hækka laun. Oft gleymist það hins
vegar að vaktir eru ekki eingöngu til að
sinna bráðatilfellum heldur líka til stuðn-
ings þeirri starfsemi sem fyrir er, svo sem
vegna valkvæðra skurðaðgerða. Á mínum
spítala viljum við helst geta sinnt sjálf þeim
vandamálum sem mögulega koma upp
utan dagvinnutíma en ekki þurfa að senda
þau frá okkur nema nauðsyn beri til. Fylgi-
kvillum eða vandamálum sem verða vegna
utanspítalaaðgerða á höfuðborgarsvæðinu
er yfirleitt beint til Landspítalans. Mér vit-
anlega er ekki til neinn samningur um þá
þjónustu milli sjálfstætt starfandi lækna og
Landspítala. Mögulega er skýringin sú að
margir þessara lækna eru líka starfsmenn
Landspítala.
Á þeim 16 árum sem ég hef starfað hér á
Akranesi höfum við þurft að vinna stöðugt
með fallöxina í sjónmáli. Með reglulegu
millibili hefur ráðuneyti heilbrigðismála
og heilbrigðisráðherra skipað nefndir til að
skoða stöðu sjúkrahúsþjónustunnar utan
höfuðborgarsvæðisins og gera tillögur til
breytinga þar á. Ekki hef ég lengur tölu á
þeim mörgu nefndum sem um þetta hafa
fjallað. Svonefnd kragasjúkrahús hafa verið
ofarlega í þeirri umræðu en það eru sjúkra-
húsin á Akranesi, Selfossi og í Keflavík.
St. Jósefsspítalinn í Hafnarfirði var einnig
flokkaður þar með. Skýrslurnar sem út hafa
komið eru orðnar nokkrar, ein kom út árið
2009 og sú nýjasta, frá The Boston Consulting
Group, lítur dagsins ljós þessa dagana. Nær
undantekningarlaust hafa þessar skýrslur
verið gagnrýndar harðlega fyrir talnaleiki
og ranga meðferð upplýsinga en samt hefur
ráðuneyti heilbrigðismála notað þær til að
byggja á ákvarðanir sínar um niðurskurð
og örlög þessara stofnana. Á þeim árum
sem ég hef starfað hef ég svo sem vanist því
að vinna við þessar aðstæður, umræðuna
um að vinnustaður minn verði mögulega
lagður niður. Nær undantekningarlaust
hefur þetta vinnuferli ráðuneytisins valdið
miklum kvíða og óróleika hjá starfsfólki
viðkomandi sjúkrahúsa sem hefur þannig
séð fram á að missa vinnuna.
Fyrir þremur árum skrifaði ég, ásamt
kollegum mínum, grein sem kom í viku-
blaðinu Skessuhorni á Vesturlandi og birtist
lítið eitt stytt í Morgunblaðinu. Var sú grein
Björn
Gunnarsson
Svæfingalæknir á
Heilbrigðisstofnun
Vesturlands á Akranesi
bjorn.gunnarsson@hve.is
mótvægi við afar einhliða málflutning í
kjölfar skýrslu heilbrigðis- og trygginga-
ráðuneytis um skipan sjúkrahúsþjónustu
á Suðvesturhorninu. Sú skýrsla var gagn-
rýnd fyrir slæma meðferð tölulegra upplýs-
inga og forsvarsmenn kragasjúkrahúsanna
könnuðust ekki við þær tölur og töflur
sem þar komu fram. { skýrslunni komu
til dæmis ekki fram atriði eins og sam-
nýting starfsmanna innan minni sjúkra-
hússtofnana, nokkuð sem skekkir mjög töl-
fræðilegan samanburð við Landspítalann.
í stuttu máli mætti segja að það sem menn
óttuðust hefur orðið að veruleika. Verulega
hefur verið dregið úr skurðlækningum
á Selfossi og í Keflavík og ein stofnun, St.
Jósefsspítali, hefur verið lögð niður.
Landspítalinn sinnir veigamiklu hlut-
verki í bráðalækningum og þar er líka
gerður obbinn af stærri valaðgerðum sem
framkvæmdar eru á landinu. Oft getur það
valdið skipulagsvandamálum að blanda
þessu tvennu saman og getur þurft að
fresta fyrirhuguðum skurðaðgerðum vegna
plássleysis. Það hefur því oft hvarflað að
manni hvort ekki sé hægt að nýta þá að-
stöðu sem til staðar er, til dæmis í Keflavík
en skurðstofurnar þar eru nýuppgerðar.
Auðvitað er eðlilegt að gera úttekt á
rekstri sjúkrahúsa og hagræða sem best
en hagræðing þarf ekki endilega að felast í
því að skerða þjónustu úti á landi, þar sem
fyrir er hæft starfsfólk, og flytja hana til
Reykjavíkur.
Stjórn LÍ
Þorbjörn Jónsson, formaður
Orri Þór Ormarsson, varaformaður
Magnús Baldvinsson, gjaldkeri
Salome Á. Arnardóttir, ritarí
Björn Gunnarsson
Guðrún Jóhanna Georgsdóttir
Magdalena Ásgeirsdóttir
Þórarinn Ingólfsson
Þórey Steinarsdóttir
í pistlunum Úrpenna stjórnarmanna U birta
þeir sinar eigin skoðanir en ekki félagsins.
LÆKNAblaðið 2013/99 33