Læknablaðið

Árgangur

Læknablaðið - 15.11.2013, Blaðsíða 26

Læknablaðið - 15.11.2013, Blaðsíða 26
TILFELLI MÁNAÐARINS Svar við tilfelli mánaðarins Mynd 3a. Smásjármynd afæxlinu á mynd 2. Mynd 3b. Ónæmislitun sem sýnir sterkt jákvæði fyrir desmin og staðfestir að um sléttvöðvaæxli er að ræða. Hér er um að ræða góðkynja sléttvöðvaæxli (leiomyoma) í vélinda. Flest í sögu sjúklings og rannsóknum benti til góðkynja æxlis. Auk þess var æxlið vel afmarkað á tölvusneiðmyndum (mynd la) og segulómun gaf til kynna að æxlið væri vaxið útfrá vefjum vélind- ans (mynd lb). Endanleg greining fékkst eftir að æxlið hafði verið numið á brott með skurðaðgerð (mynd 2). í vefjasýni á mynd 3a sjást aðeins fitufrumur og sléttar vöðvafrumur en engar illkynja æxlisfrumur. Með mótefnalitun (desmin) var staðfest að þetta væri sléttvöðavæxli (mynd 3a). Helsta mismunagreiningin er góðkynja fitufrumuæxli (lipoma) eða strómaæxli í meltingarvegi (GIST tumof), fremur en vélinda- krabbamein eða sarkmein.1-2 Aðrar mismunagreiningar eru meðal annars æxli í hóstarkirtli, fósturkímsæxli (germ cell tumor) og góð- kynja blöðrur upprunnar frá skjaldkirtli eða berkjum.1 Góðkynja æxli í vélinda eru sjaldgæf, eða um 1-2% af öllum æxlum í vélinda, og vélindakrabbamein því margfalt algengari.'-3'4 í 2/3 hluta tilfella góðkynja æxla í vélinda er um að ræða slétt- vöðvaæxli (leiomyoma).’ Sléttvöðvaæxli vaxa oftast út frá ytra vöðvalagi vélindans (muscularis propria) og ná ekki í gegnum slímubeðinn nema þau sem vaxa frá innra sléttvöðvalaginu (mus- cularis mucosa).2-5 Sléttvöðvaæxli umbreytast afar sjaldan í illkynja æxli.13 Þau eru ívið algengari hjá körlum en konum, greinast yfirleitt á milli fertugs og fimmtugs og eru oftast staðsett í neðri helmingi vélindans.1-5'6 Góðkynja vélindaæxli vaxa yfirleitt hægt og valda oftast ekki einkennum fyrr en æxlið hefur náð 5 cm.4'6 Margir sjúklingar greinast því fyrir tilviljun, til dæmis á mynd- greiningarrannsóknum eða við speglun á efri hluta meltingar- vegar.17 Algengustu kvartanir þessara sjúklinga eru kyngingarerfið- leikar, ónot undir bringubeini eða brjóstverkir og nábítur.1'4'6 Önnur þekkt einkenni en fátíðari eru andþyngsli, hósti og þyngd- artap.2'4'6 Kyngingarmynd með skuggaefni var löngum algengasta rannsóknin til greiningar en í dag hafa vélindaspeglun með óm- skoðun og tölvusneiðmyndir tekið við.1A6 Einnig getur komið til greina að gera segulómun eins og gert var í okkar tilfelli.6 Á skuggaefnisrannsókn af vélinda getur sést dæmigerð innbungun inn í vélindað með þrengingu,1 líkt og sést við vélindaspeglun. Vélindaómspeglun sýnir yfirleitt lágþétta fyrirferð í vélinda- veggnum. Um leið er mögulegt að ná sýni til vefjagreiningar, sem þó er umdeilt hvort eigi að gera, en sýnin í okkar tilfelli nægðu ekki til greiningar.1 í flestum tilvikum er mælt með því að fjarlægja sléttvöðvaæxli í vélinda, sérstaklega þau sem valda einkennum og/eða eru stærri en 5 cm.1'2’5'6 Oftast er aðgerðin gerð í gegnum brjóstholsskurð en lýst hefur verið tilfellum þar sem notast var við brjóstholssjá (thora- coscopy) og aðgerðarþjarka (robot).w Árangur aðgerða er yfirleitt ágætur og dánartíðni innan 30 daga er innan við 2%.' Algengustu fylgikvillar eftir aðgerð eru bakflæði, kyngingartruflanir, lungna- bólga og fleiðruholssýking en hættulegri fylgikvilli er rof á vél- inda með miðmætisbólgu.5 Eins og áður kom fram var æxlið fjarlægt með skurðaðgerð (mynd 3). í gegnum hægri brjóstholsskurð tókst að skræla æxlið út úr vélindaveggnum án þess að hol vélindans væri opnað. Leka- próf í aðgerð og skuggaefnisrannsókn fjórum dögum síðar sýndi engin merki um leka og var konan útskrifuð heim til sín viku eftir aðgerð. Hálfu ári eftir aðgerð eru vægar kyngingartruflanir enn til staðar en vélindaspeglun sýnir engin þrengsl í vélindanu og eðlilega slímhúð. Þakkir fá röntgenlæknarnir Maríanna Garðarsdóttir og Auður Sigurbergsdóttir og Helgi J. ísaksson meinafræðingur, fyrir aðstoð við frágang mynda. Heímildir 1. Townsend CM, Beauchamp DR, Evers MB, Mattox KL. Esophagus; Benign tumors and cysts. In: Sabiston Textbook of Surgery (18th edition). Elsevier Saunders, Ffladelfíu 2008: kafli 41. 2. Kent M, d'Amato T, Nordman C, Schuchert M, Landreneau R, Alvelo-Rivera M, et al. Minimally invasive resection of benign esophageal tumors. J Thorac Cardiovasc Surg 2007; 134:176-81. 3. Seremetis MG, Lyons WS, deGuzman VC, Peabody JW Jr. Leiomyomata of the esophagus. An analysis of 838 cases. Cancer 1976; 38: 2166-77. 4. Punpale A, Rangole A, Bhambhani N, Karimundackal G, Desai N, de Souca A, et al. Leiomyoma of Esophagus. Ann Thorac Cardiovasc Surg 2007; 13: 78-81. 5. Choong CK, Meyers BF. Benign esophageal tumors: introduction, incidence, classification, and clinical features. Semin Thorac Cardiovasc Surg 2003; 15:3-8. 6. Mutrie CJ, Donahue DM, Wain JC, Wright CD, Gaissert HA, Grillo HC, et al. Esophageal leiomyoma: A 40-year experience. Ann Thorac Surg 2005; 79:1122-5. 7. Amorsson T, Aberg C, Aberg T. Benign tumors of the oesophagus and oesophageal cysts. Scand J Thorac Surg 1984; 18:145-50. A female in her forties with dysphagia and chest pain. Esophageal leiomyoma Arnadottir H’, Gudjonsson H2, Sigurdardottir M3, Blöndal S4, Gudbjartsson T4 ’Helsingborgs Lasarett, 2Gastrological department, 3Pathological division, “Department of Cardiothoracic Surgery Landspítali, The University Hospital in Reykjavík Key words: Leiomyoma, eosophagus, benign tumor, dysphagia, cheast pain. 514 LÆKNAblaðiö 2013/99
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Læknablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.