Þjóðlíf - 01.07.1988, Síða 26

Þjóðlíf - 01.07.1988, Síða 26
ERLENT Togast á um klám I umrœðu á Norðurlöndum um klám hafa gjörólík viðhorf orðið ofan á í löggjöf; Norðmenn eru strangir, Danir frjálslegir, en Svíar mitt á milli. Þó svo margt sé líkt með skyldum hafa menn reynt það í norrænni umræðu og samvinnu að viðhorf þjóðanna eru oft á tíðum ákaflega ólík. Nú síðast hefur þetta sýnt sig í klámum- ræðu sem nokkur hefur verið í Skandinavíu. í Noregi, Danmörku og Svíþjóð hafa tekist á andstæðingar klámiðnaðarins og svo þeir er ekki telja ástæðu til að amast sérstaklega við þeim þætti tilverunnar. Niðurstöður um- ræðnanna endurspegla e.t.v. nokkuð þau lyndiseinkenni sem gjarnan hafa þótt prýða viðkomandi þjóðir. Niðurstaða umræðunnar í Noregi varð einföld. Par er allt klám nú bannað og engar refjar. Munu Norðmenn nú búa við ströngustu löggjöf allra vestrænna þjóða í þessum málum. Bann þetta hafðist í gegn með samvinnu hefðbundinna andstæð- inga allrar umfjöllunar um kynferðismál, kristinna íhaldsmanna, og síðan margra þeirra er kenna sig við einhverskonar vinstr- istefnu eða femínisma. Voru þar í forystu maoistar sem enn eru nokkuð sterkir í Nor- egi. í Danmörku varð þveröfug skoðun ofan á. Ekkert mun verða hróflað við því algera frelsi er ríkir. Líkt og í Noregi voru það aðilar á vinstrivæng stjórnmálanna er veru- lega ýttu umræðunni af stað. Nánar til tekið átti hún sér stað fyrst og fremst innan sósía- líska þjóðarflokksins (SF). í annarri fylking- unni voru klámandstæðingar undir forystu h Myndin er eftir Birney Lettick (1975) og heitir „Intellektual Stimulation". Þætti eðlileg í Danmörku en yrði að líkindum bannvara í Noregi og Svíþjóð. eins þingmanna flokksins, Ruth Olsen. Var þar haldið fram þeim rökum er hluti femín- ista aðhyllist sem sé að klám ýti undir kvennakúgun og kvenfyrirlitningu og því sé ekki síður ástæða til að banna það en skrif kynþáttafjandsamlegs eðlis. Frelsi klámiðn- aðarins hvíli á ófrelsi og kúgun annarra (kvenna) og sé því í raun ekkert frelsi sem vert sé að verja. í hinni fylkingunni bar ekki hvað síst á Dorte-Maria Bjarnov sem er að mörgu leyti sérstæð kona. Hún er mjög virk innan stjórn- málahreyfingar sósíalista og hefur meðal annars verið ritari Kaupmannahafnardeildar SF. En jafnframt hefur hún opinberlega lýst yfir að hún hafi sadomasochiskar tilhneig- ingar og hafði frumkvæði að stofnun sam- taka slíks fólks (SMil). Að hennar mati gera klámandstæðingar allt of mikið úr vitundar- áhrifum klámsins. Sjálf noti hún slíkt sem örvun og til að auka fjölbreytni kynlífs síns. Aðspurð hvort þessi tilhneiging hefði ekki óheppileg áhrif á hennar félagslegu tengsl og pólitískt starf svarar hún eindregið neitandi. Hún, líkt og fólk almennt, eigi ekki í neinum vandræðum með að greina sundur ímyndan- ir og raunveruleika. Ekki sé heldur nein ástæða til að ætla að hún láti tilhneigingar sínar í kynlífi hafa áhrif á önnur svið tilver- unnar, frekar en þeir sem „eðlilegir" teljast. Er skemmst frá því að segja að skoðun Dor- te-Maria varð ofan á í sósíalíska þjóðar- flokknum og mun nú óhætt að segja að mjög breið einnig ríki í Danmörku um að ekki sé rétt að hrófla við því frelsi sem þar ríkir í þessum málum. Rétt er og að geta þess að Dorte-Maria og stuðningsmenn hennar fengu öflugan og mikilsverðan stuðning frá einum af kunnari afbrotafræðingum Dana, Berl Kutchinsky. Sá hefur rannsakað hvort eitthvert samband sé milli kynferðisafbrota og kláms og ritað um það bók. Þar kveðst hann sýna fram á að ekkert samband sé milli klámneyslu og nauðgana eða annarra slíkra afbrota. Klám hvorki dragi úr né auki tilhneigingar til kyn- ferðisafbrota. Raunar sé unnt að finna sam- band á einu sviði. Kynferðisafbrotum gagn- vart börnum hafi stórlega fækkað í Dan- mörku með því að klám var gefið frjálst. Þar sé ljóst að klámið hafi veitt útrás tilhneiging- um sem áður bitnuðu á börnum. Má telja nokkurn veginn víst að innlegg Berls í um- ræðuna hafi átt stóran þátt í hvernig fór. Líkt og svo oft áður fara Svíar milliveginn. (Þátttakandi í annarri sænskri umræðu lét hafa eftir sér að þarlend niðurstaða yrði oftar en ekki meðalgildi meðalgilda meðaljón- anna). Þar hefur nú verið ákveðið að banna hluta klámsins þ.e. þær kvikmyndir og myndbönd er höfði til sadomasochiskra til- hneiginga. En Svíar hafa allnokkra tilhneig- ingu til að áh'ta að vandamál leysist séu þau bönnuð. Var hálfkostulegt að fylgjast með því er þingið tók sig til nú fyrir sumarleyfið og bannaði neyslu eiturlyfja en áður hafði sjálf neyslan ekki verið ólögleg þó öll með- ferð væri það. Var til þessa banns gripið þrátt fyrir að flestir tilkvaddir umsagnaraðilar væru því andvígir og teldu bannið ýmist gagnslaust eða jafnvel skaðlegt. Borgara- flokkarnir hafa á hinn bóginn árum saman krafist þessa banns og mun ástæða sam- þykktar þess nú vera að kratar vildu ekki að þetta yrði gert að kosningamáli. Svo aftur sé vikið að kláminu verður ekki sagt að mikil umræða hafi átt sér stað áður en til banns var gripið. Enginn hreyfing varð gegn bannáformunum, enginn hinna veru- lega skoðanamótandi aðila samfélagsins hélt uppi vörnum fyrir klámið. En á hinn bóginn má einnig segja að klámandstæðingum hafi ekki gengið sem best að blása málið upp. í Svíþjóð eru það fyrst og fremst konur úr kommúnistaflokknum (VPK) sem reynt hafa að blása til andófs en svo virðist sem allmargir hafi af þessu litlar áhyggjur. Mönn- um stendur víst nokk á sama um þær fáu klámbúllur sem enn þrauka. Þó hefur aðeins borið á því að afgreiðslufólk verslana (og þá 26
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84

x

Þjóðlíf

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðlíf
https://timarit.is/publication/1099

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.