Ægir - 01.09.2013, Blaðsíða 35

35
F I S K V E I Ð I L Ö G J Ö F I N
hóp manna í samfélaginu og
byggja á tilteknum efnis-
legum mælikvörðum. Ríkis-
sjóður fær endurgjaldið sem
skattþegnanum ber að inna
af hendi. Ekki er gerð krafa
um að ríkissjóður inni af
hendi gagngjald á móti álagn-
ingu gjaldanna, svo sem með
þjónustustarfsemi. Réttarör-
yggissjónarmið leiða því til
þeirrar niðurstöðu að veiði-
gjöld séu skattar. Yfirlýsingar
um sameign þjóðar eða þjóð-
areign á óveiddum og vörslu-
lausum nytjastofnum sjávar
hagga þessu ekki.
Þegar fjallað er um skatt-
heimtu, bæði almennt og í
einstökum tilvikum, verður til
þess að líta að það er löggjaf-
ans að ákveða fyrirkomulag
skatta, svo sem hvenær, hvort
og í hvaða mæli leggja skuli
þá á. Dómstólar hafa jafnan
eftirlátið löggjafanum rúmt
svigrúm á sviði skattamála
enda geta rök fyrir skattlagn-
ingu verið margs konar. Að
jafnaði samrýmist það ákvæð-
um stjórnarskrárinnar að
leggja skatt á þá sem stunda
tiltekna atvinnustarfsemi. Af
þessu leiðir að eignarréttar-
ákvæði stjórnarskrárinnar
stendur því ekki í vegi að
sjávarútvegur sé sérstaklega
skattlagður. Eigi að síður get-
ur slík skattlagning, í undan-
tekningartilvikum, brotið í
bága við eignarréttarákvæði
stjórnarskrárinnar, svo sem ef
skattlagningin er tilviljunar-
kennd og afar íþyngjandi eða
leiðir í raun og veru til eign-
arnáms.
Með hliðsjón af því að á
fiskveiðiárunum 2012/2013-
2013/2014, hafa verið í gildi
bráðabirgðaákvæði um álagn-
ingu sérstaks veiðigjalds, tel
ég að skipan bæði almenns
og sérstaks veiðigjalds, fyrir
þessi fiskveiðiár, samrýmist
ákvæðum stjórnarskrárinnar,
þar með talið eignarréttar-
ákvæðis stjórnarskrárinnar,“
segir Helgi Áss.
- Verða Íslendingar ekki
tilneyddir að skattleggja sjáv-
arútveginn ef svo færi að Ís-
land yrði fullgildur aðili inn-
an Evrópusambandsins?
,,Nei. Slík stefnumótun er
háð pólitísku mati. Engin
lagaleg nauðsyn krefst slíkrar
skattlagningar ef til þess kem-
ur að Ísland gangi inn í Evr-
ópusambandið.“
- Deilt hefur verið árum
saman um ágæti kvótakerfis-
ins. Er ekki slæmt út á við að
lögin séu svo óljós, jafnvel
ruglingsleg, að enn í dag sé
deilt um lögmæti þeirra? Má
gera sér vonir um að málið
verði til lykta leitt á þessu
kjörtímabili?
,,Ég tel að íslenska fisk-
veiðilöggjöfin sé flókin en
hún er það einnig í öðrum
ríkjum, svo sem í Noregi og í
Evrópusambandinu. Eðlilegt
er í lýðræðisríki að deilt sé
Helgi Áss Grétarsson staddur við gömlu Reykjavíkurhöfnina. Þar koma og fara nánast á hverjum degi fiskiskip af öllum stærðum og gerðum.