Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.08.1961, Blaðsíða 8

Tímarit Máls og menningar - 01.08.1961, Blaðsíða 8
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR hauk í horni“ þar sem Bretar væru, ef hún „héldi úppi lögum og reglu og hefði hemil á skrílnum“. Bandaríkin létu svipuð skilaboð berast til væntan- legra „vina“ innan Kuomintangs. Annað skrefið var að beita ógnun- um. Notað var sem átylla að bylting- arherinn hafði fellt og sært nokkra er- lenda borgara þegar hann tók Nan- king; hinn 24. marz 1927 létu brezk og bandarísk herskip sprengikúlum rigna yfir Nanking-borg, og þessum aðgerðum fylgdu bandarísk-brezk- fransk-ítalskir úrslitakostir. Hvort- tveggja var liður í þeirri viðleitni að knýja Sjang Kæ-sjek og hægri arm Kuomintangs til að hraða ákvörðun sinni — um að fylkja sér með eða móti heimsvaldasinnum. Austen Chamberlain, sem þá var forsætisráð- herra Breta, stærði sig raunar af því í neðri deild brezka þingsins, að til- gangurinn hafi verið að „styrkja að- stöðu íhaldsmanna gegn hinum rót- tæku öflum“. Um svipað leyti var sjálf Sjanghæ- borg hrifin úr greipum hershöfð- ingjaklíkunnar sem þar hafði farið með völd, — ekki af hermönnum Sjang Kæ-sjeks, heldur fyrir hetju- lega baráttu verkamanna í borginni sjálfri undir forystu Sjá En-læs, nú- verandi forsætisráðherra Kína. Átök- in hófust 21. marz með allsherjar- verkfalli sem 800 þúsund verkamenn tóku þátt í. Eftir tveggja daga bar- daga varð hershöfðingjaklíkan að hrökklast frá völdum. Auðmannastéttir borgarinnar sendu Sjang Kæ-sjek leynileg skilaboð, báðu hann að koma sem fyrst og berja niður fjöldahreyfinguna, og hétu honum stórfelldum fjárhags- stuðningi og vinsamlegu hlutleysi brezk-bandarísku herdeildanna ef hann yrði við tilmælunum. Með sam- þykki Stirlings Fessendens, forseta brezk-bandarísku „Alþjóðastofnunar- innar“, og yfirvalda franska borgara- hverfisins, voru óaldarflokki ópíum- smyglarans Tu Jueh-sen fengnir í hendur 5 þúsund erlendir rifflar og annar herbúnaður. Endaþótt sérrétt- indasamningar auðvaldsríkjanna við Kína legðu bann við því að vopnaðir Kínverjar færu um borgarhluta út- lendinganna, var þessum óaldarlýð ekki einungis hleypt þar um heldur og lánuð nauðsynleg farartæki. (John B. Powell: My twenty-five years in China, New York 1943). Þannig varð komizt aftan að verkamönnum. 12. apríl 1927 hóf Sjang Kæ-sjek hinn svívirðilega feril sinn sem hand- bendi og leppur samvizkulausra böðla þjóðar sinnar. Svik hans eru þeim mun viðbjóðslegri sem eðli og til- gangur nýlenduveldanna hafði orðið augljósari af atburðum síðustu mán- aða. Þennan dag, fyrir tæpum þrjátiu og fjórum árum, sendi hann liðssveit- ir sínar gegn verkamönnum og myrti þúsundir þeirra. Samkvæmt leyni- 166
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.