Tímarit Máls og menningar - 01.08.1961, Blaðsíða 20

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
ir Bandaríkjamenn, að viðleitni
þeirra við að hlaða undir einræðið
skuli einmitt hafa orðið til þess að
gera deginum ljósari þá staðreynd, að
alþýðustjórnin, sem nú situr í Peking,
er kjörin til valda aí öllum þorra
þjóðarinnar; ekki með atkvæðaseðl-
um úr pappír (sem hægt er að falsa),
heldur miklu trúverðugra efni (sem
aldrei verður falsað): blóði, svita og
erfiði hundruðmilljóna örsnauðra
bænda og verkamanna í langvinnri
baráttu. í þeim skilningi er Peking-
stjórnin einhver ótvíræðasta lýð-
ræðisstjórn sem nú er við völd. Ára-
löng barátta alþýðuherjanna við Jap-
ana, við Kuomintang-stjórnina og
bandaríska herveldið að baki hennar,
var eitt óslitið jáyrði við leiðsögn
kommúnista; og þá um leið neikvæði
við Sjang Kæ-sjek og það „vestræna
lýðræði“ sem Bandaríkjamenn segja
hann fulltrúa fyrir. Borgarastyrjöld-
in, frá innrás Japana og til þess dags
er Sjang Kæ-sjek hrökklaðist burt úr
Kína, var í rauninni linnulaus þjóðar-
atkvæðagreiðsla um það, hvor ætti að
fara með völd, kommúnistar eða Kuo-
mintang. Lítum á hvernig atkvæði
féllu í einstökum landshlutum tvö síð-
ustu ár borgarastyrjaldarinnar.
í júlí 1947 fór alþýðuherinn yfir
Gulaflj ótið og sótti suður Kína.
I sept.—nóv. 1948 náði alþýðuher-
inn öllu Norðaustur-Kína á vald sitt
og felldi eða tók til fanga 472 þúsund
Kuomintang-hermenn. Bandarískir
hernaðarráðunautar tilkynntu Sjang
Kæ-sjek með miklu írafári, að við
Sjinká hefðu deildir úr 93. herfylk-
inu, sem átti að verja borgina, snúizt
á sveif með kommúnistum; einnig
annarsstaðar hefðu „bandarísk-þjálf-
aðar og -vopnaðar herdeildir gerzt
liðhlaupar“, og á Mukden-vígstöðv-
unum hefði svo til allur stjórnarher-
inn gefizt upp mótspyrnulaust (U. S.
relations s. 320—21). Þannig greiddu
hermenn Sjang Kæ-sjeks einnig „at-
kvæði“ gegn stjórn hans.
í orrustunni við Hvæ-Hæ í Shan-
tung-fylki skömmu síðar (nóv. 1948
— jan. 1949) bar alþýðuherinn sig-
urorð af 550 þúsund manna liði Kuo-
mintangs. Barr hershöfðingi, yfir-
maður Bandarísku hernaðarhjálpar-
innar fann sig knúinn að tilkynna
yfirboðurum sínum um „liðhlaup
tveggja stjórnarherdeilda til komm-
únista og grun um drottinsvik þriggja
annarra“ (U. S. relations).
í janúar 1949 var hafnarborgin
Tientsin í Norður-Kína tekin eftir
harða bardaga, og setuliðið í Peking
umkringt. Erlendir sjónarvottar að
báðum þessum hernaðarsigrum sögðu
frá því, að alþýðuherinn hefði verið
búinn bandarískum vopnum af nýj-
ustu gerð, sömu tegundar og upphaf-
lega höfðu verið send Kuomintang-
stjóminni. Þannig snerust vopnin í
höndum Bandaríkjanna og beindust
að þeim sjálfum. f janúarmánuði ein-
um saman 1949 missti Kuomintang
178