Tímarit Máls og menningar - 01.02.1962, Síða 19
MÝRIN HEIMA, ÞJÓÐARSKÚTAN OG TUNGLIÐ
Aðdragandi slíkrar köllunar getur auðvitað verið með ýmsum hætti, en þó
reynist hann furðu svipaður, ef hann er rakinn nákvæmlega og borinn saman
hjá svona tuttugu og fimm skippundum íslenzkra stjórnmálamanna. Um mig
er það að segja, að ég hafði komizt í ósátt við mýrina heima og vildi fyrir
hvern mun slíta mig frá henni. Mýrin heima hafði verið góður vinur minn
árum saman, óþreytandi að gleðja mig á vorin og sumrin, prýdd sígrænum
dýjum og rauðum keldum, safamiklu stargresi, fífu og mjaðarjurt, að ó-
gleymdum bullaugalækj um og pyttum, þar sem smádropóttir urriðar skutust
milli fylgsna. Jafnvel á haustin og veturna naut ég þess einatt á kyrrum tungl-
skinskvöldum hvernig mýrin brást við kælu og gaddi, hlóð á sig hrímsilfri og
blánaði fyrir ísum og svellbólstrum, svo að stundum hugsaði ég um það eitt í
vökulok hvort ég mundi halda áfram að bruna um hana í draumi á sleða eða
skautum. En þegar ég var kominn undir fermingu og farinn að standa á engj-
um, rann það fljótt upp fyrir mér að slægjur í mýrinni voru óvíða góðar, ým-
ist of blautar eða snöggar, of keldóttar eða þýfðar. Og þegar ég var kominn í
kristinna manna tölu, þóttist ég finna á öllu að mýrin ætlaðist til einhvers af
mér, biði átekta og gæfi mér gætur meðan ég hjakkaði af henni grasið.
Eg stökk að heiman að haustlagi, en kom aftur um sumarsólstöður og færði
henni kvæði, sem ég hafði ort til hennar á löngum vetri suður í höfuðstaðn-
um. Ég taldi mér trú um að mýrin væri harla ánægð með kvæðið og kynni vel
að meta slíkt framtak; en jafnskjótt og ég byrjaði að hjakka í henni á nýjan
leik, þóttist ég enn geta lesið úr svip hennar einhverja dulda tilætlunarsemi.
Eg þóttist sjá það á henni, einkum í rigningu og súld, að hún léti sér hvorki
nægja vísur um fífu og mjaðarjurt né hrímsilfur og svellbólstra. Mig fór
smám saman að gruna, að hún vildi fá fullkomnari áveitu, þar sem hún var
flötust, en annarsstaðar langa og djúpa skurði, svo að stórar spildur hennar
gætu þornað og breytzt síðar meir í tún. Eg sló margar Ijámýs meðan ég var
að velta því fyrir mér hvort ég ætti að taka í mál að standa í skurðgreftri ára-
tugum saman, kannski til æviloka. Síðan skrifaði ég bréf á slagviðriskvöldi,
sagði vini mínum í höfuðstaðnum allt af létta og bað hann minnast þess, ef
hann skyldi frétta af einhverju starfi, að ég væri kominn í ósátt við mýrina
heima.
Engjaslætti lauk, tvímánuður kvaddi, glóandi kjarrlitir handan fljótsins
dofnuðu óðfluga eins og fánýtar vonir. Þegar vika var liðin af haustmánuði,
fjárjarmur í réttum þagnaður í bili og næturhéla hætt að þiðna fyrir hádegi,
mátti ekki dragast lengur að búa mýrina undir veturinn. Eg gekk um hana með
reku og kvísl, veitti á hana lækjum, stakk hnausa og slengdi þeim á skörðótta
9