Tímarit Máls og menningar - 01.06.1972, Side 129

Peter Hallberg
„Við vitum ekki hvort þau hafa andlit46
Nokkrar hugleiðingar um Fljótt fljótt, sagði fuglinn
eftir Thor Vilhjálmsson
1
Eg verð að byrja þessa grein með játningu. Því oftar sem ég les Fljótt fljótt,
sagði fuglinn eftir Thor Vilhjálmsson (Reykjavík 1968), því minna þykist
ég geta sagt með vissu um þá bók. Þetta mætti ef til vill skilja sem sterk
meðmæli með henni - ég á við að hún sé það djúp og margþætt, að hún geri
allar krufningartilraunir að engu. Hinsvegar finnst manni þessi aðstaða vera
dálítið valtur grundvöllur, þegar maður hefur ætlað sér að fjalla um skáld-
verkið á opinberum vettvangi. Það er kannski óþarfi að taka það fram, að
ég geri mér ekki minnstu von um að geta gefið hér neina allsherjar „skýr-
ingu“ á þessari hók - enda efast ég um að það verði nokkurn tíma hægt.
í staðinn reyni ég að fylgja einu eða öðru spori, sem ég þykist hafa þefað
uppi, og lendi þá líklega stundum í blindstræti - og verst er að verða þá
aldrei viss um, hvort það er blindstræti eða ekki.
Sem sagt, fátt eitt er hægt að fullyrða um „Fuglinn“ - einsog ég leyfi mér
að nefna bókina til hægðarauka. Þó held ég að okkur sé óhætt að halda því
fram, að hér sé um að ræða eina þeirra íslenzkra bóka, sem standa einna
fjærst Egils sögu Skallagrímssonar. Ég kem að þeirri hlið málsins seinna.
2
Algengt ráð til að nálgast gætilega stórt og flókið skáldverk er að rifja upp
fyrir sér efni þess í sem einföldustum og grófustum dráttum. Ég bið lesendur
mína afsökunar á þvi, að ég tek hér í bili upp þessa aðferð. Ég geri það satt
að segja ekki hvað sízt til þess að átta mig sjálfur á hlutunum.
„Fuglinn“ er mikil bók, um 270 stórar blaðsíður. Henni er skipt í niu meg-
inþætti, mjög mislanga; þannig er I. þáttur 85 blaðsíður í 17 köflum, IV. þátt-
Grein þessi er í meginatriðum samhljóða erindi, sem flutt var í Gamla Garði 22. des-
ember 1971 hjá Félagi íslenzkra fræða og Mimi, félagi stúdenta í íslenzkum fræðum.
119