Tímarit Máls og menningar - 01.10.1975, Side 65

Solsénítsín - pólitískt mat
Þau „þáttaskil“, sem Solsénítsín harmar, átm sér tvímælalaust stað,
þáttaskil, sem vissulega voru hörmuleg og náðu dýpra en til „afnáms rík-
isins“, sem stefnt var að í október. Ekki voru það þó þáttaskil í þeirri
merkingu, sem Solsénítsín leggur í orðið, því sovétstjórnin lét sér lynda á-
kveðið framhald rússneskra hefða í starfsháttum skrifstofubáknsins og
þjóðrembingi. Gegn þessu háðu alþjóðasinnaðir sósíalistar eins og Lenín
og Trotskíj síðustu baráttu sína. Það sem í raun átti sér stað, voru „þátta-
skil“ í efnahagslífi og starfshefðum, og sambandið rofnaði því miður við
Vesturlönd, tækni þeirra, hina alþjóðlegu menningu þeirra og verkalýðs-
hreyfinguna þar.
Hugmyndir um þjóðfélagslega frelsun veita ofbeldi eignastéttanna ekk-
ert aðhald. Þar er einungis um það að ræða, að verja eignir og forréttindi,
annað ekki. Engar mannúðlegar vangaveltur setja þeirri baráttu skorður.
Og þess vegna gemr beinskeytt og taumlaus villimennskan sópað burt á
svipstundu allri þeirri siðfágun og húmanisma, sem þessar stéttir virðast þó
hafa tekið í arf. Að því er þetta varðar, var hegðun liðsforingja keisarans
í fyllsta samræmi við hefð, sem rekja má frá „Versailles-liðinu“ 1871 til
hershöfðingjanna, sem framkvæmdu valdaránið í Chile. I þeirri hefð
koma einnig við sögu auðjöfrarnir í Ruhr og prússnesku aðalsmennirnir,
sem veittu Hitler þjónusm sína.
Að minnsta kosti er oft, eins og Liebman skrifar, „nokkur hræsni í á-
sökunum á hendur hinni ungu hreyfingu kommúnista og leiðtoga bolsé-
víka um að þeir hafi beitt ofbeldisaðgerðum, rétt eins og ofbeldistím-
arnir í Rússlandi hafi skyndilega rofið tímaskeið framfara og friðar.“
Telja verður fordæmingu Solsénítsíns á ofbeldisbeitingu til þessarar teg-
undar hræsni. „Fólk hefur þrjózkazt við að viðurkenna, að það séu hryðju-
verk, þegar herlið, sem vopnað hefur verið á laun og oft dulbýr sig í
borgaraleg föt, gerir sviksamlega árás á friðsamt fólk á friðartímum. Þess
er krafizt, að við kynnum okkur markmið hryðjuverkahópanna og stuðn-
ingsmanna þeirra auk hugmyndafræði þeirra, og kyngjum því síðan að
kalla þá háheilaga „skæruliða" (í Suður-Ameríku ganga menn svo langt
að nefna þá því broslega heiti ,,borgarskæruliða“)! Nokkru neðar skrifar
hann: „Hin dýrslegu fjöldamorð í Hué, sem sannað var óhrekjanlega að
hefðu átt sér stað, vöktu athygli fólks aðeins örskamma smnd, og þau
voru fyrirgefin nærri samstundis — vegna þess að samúð fólksins var meS
hinum aðilanum, og enginn vildi snúast gegn skoðun fjöldans." Og afmr:
„Flugvélarán og hvers kyns hryðjuverk eru orðin tífalt tíðari, einfaldlega
175