Tímarit Máls og menningar - 01.09.1986, Page 134

Tímarit Máls og menningar
finningum Bjössa er hann tekur Doppu
upp í fyrsta skipti:
Hann strýkur varlega yfir fjaðrirnar,
silkimjúkar og heitar.
„Ekki vera hrædd, Doppa mín,“
hvíslar hann.
„Við ætlum ekki að gera þér neitt.
Við viljum bara vera góð við þig.“
(bls. 52)
Fullorðna fólkið í sögunni skiptist í
tvo hópa, líkt og börnin. Annars vegar
eru smiðirnir sem hjálpa börnunum og
sýna þeim skilning og hlýju. Hins vegar
eru stjórnendur þungavinnuvéla sem
skilja ekki börnin og áhugamál þeirra. I
lok sögunnar sættir höfundur ekki mis-
munandi sjónarmið, til dæmis eru Kiddi
og Raggi ekki látnir bæta ráð sitt og
viðhorf þeirra til dýranna breytist ekk-
ert. Samúðin er þó greinilega með mál-
leysingjunum.
Við skiljum við Bjössa þroskaðri og
reynslunni ríkari í sögulok. Með kynn-
um sínum af Ásu og Doppu öðlast hann
aukið sjálfstraust og kjark. Að endingu
þorir Bjössi að segja Kidda og Ragga að
þau hafi átt „skræpu" en ekki „topp-
fugl“.
Bjössi og Ása eru aðalpersónur en
lesandinn kynnist henni minna. Per-
sónulýsingar eru óbeinar í sögunni. Ut-
litslýsingar eru litlar, eingöngu er sagt
frá aldri barnanna, klæðnaði og háralit.
Höfundur leggur mesta áherslu á að
nálgast Bjössa og Ásu sem tilfinninga-
verur í samskiptum þeirra við fuglinn.
Persónur sögunnar verða hvorki skýrar
né margbrotnar en þær eru trúverðugar
og athafnir barnanna eru sannfærandi.
Sagan er sögð í 3. persónu. Eingöngu
er sýnt inn í hug Bjössa og er hann í
sögumiðju. Aðrar persónur skynjum við
utan frá, eftir athöfnum þeirra og
orðum.
Stíll sögunnar er knappur, setningar
stuttar og málfar einfalt. Hversdagsleg
orð eru notuð sem börn þekkja. Upp-
setning efnisins hæfir vel byrjendum í
lestri, línur eru hæfilega langar og letur
er stórt. Oft nær höfundur að vekja með
lesenda sérstök hughrif með myndræn-
um og knöppum stíl, samanber lýsing-
una á Bjössa og Ásu við jarðsetningu
Doppu: „Þau liggja á hnjánum og horfa
ofan í moldina. Engin orð. Bara fallegar
hugsanir í hljóði.“ (bls. 110)
Brian Pilkington myndskreytir bók-
ina. Myndir eru margar og samspil texta
og mynda með ágætum, en myndefni er
ekki fjölbreytt. Það er einkum söguhetj-
an sjálf og persónur í kringum hana.
Myndirnar sýna beinar athafnir barn-
anna, hvað þau eru að fást við hverju
sinni. Þær eru felldar beint inn í megin-
málið og ítreka efnisatriði en bæta litlu
við söguna. Stíll mynda og texta er af
sama tagi, þ. e. einfaldleikinn ræður
ríkjum.
Höfundur skrifar af næmi og skilningi á
barnssálinni og tekst vel, eins og áður
segir, að lýsa tilfinningum Ásu og Bjössa
í garð fuglsins. Kynni barnanna af dúf-
unni veita þeim mikið og í þeim sam-
skiptum kynnast þau einnig sorginni.
Höfundi tekst að lýsa þessum tilfinning-
um barnanna á sannfærandi hátt og án
allrar mærðar. Efni sögunnar höfðar
vafalaust til allflestra barna á neðri stig-
um grunnskólans. Það er einmitt vel til
fundið hjá höfundi að leiða Ásu og
Bjössa saman, því alltof oft eru strákar
og stelpur á þessum aldri farin að skipa
sér í andstæðar fylkingar. Ása og Bjössi
eru jafningjar í sögunni og samskipti
þeirra eðlileg og einlæg.
396