Tímarit Máls og menningar - 01.03.1994, Blaðsíða 32

— Þeir eru kannski tilbrigði við svipað stef.
— Svo eru Gloría, Guðný og Nanna tilbrigði við annað stef. Þær eru
bragðarefir, óútreiknanlegar, og upphaf sagna vegna þess að hjá þeim er
söguþráðurinn, hnykillinn og hnoðað. Þær eru líka lauslátar og brjóta allar
reglur um löggilta meðalhegðun.
— Þær eru ekki lauslátar, en karlmennirnir í sögunni ætla þeim ýmislegt
sem kemur þeim ekkert við heldur er sprottið úr hugarheimi karlanna. Þær
eru allar séðar frá sjónarhóli þeirra. Það er viss kvenmynd sem karlar hafa
búið til og eltast svo við, eins og Frontín og Diafanus sem eltast við Gloríu.
— Þriðja og mikilvægasta horn þríhyrningsins er svo Diafanus, Stefán og
„ég“. Þessar persónur eru bæði gerendur og þolendur í sambandi við valds-
mennina eða „hið karllega“ annars vegar og hinar brögðóttu konur eða „hið
kvenlega“ hins vegar. Þetta er þríhyrningur í þríhyrning í þríhyrning eða
riddarasaga í reisubók í póst-móderne skáldsögu? Sem er söguleg skáldsaga?
Eða hvað? Er ég nú búin að rekja of mikið ofan af söguþráðar-hnykli þínum,
Álfrún, og orðin rammflækt?
— Nei, bara svolítið. Sagan af Diafanusi er ekki riddarasaga þó að viss
minni í henni sæki til riddarasagnanna. Ég get ekki neitað að hafa haft
„yngri“ riddarasögur í huga, þær hafa alltaf heillað mig. En fyrst og fremst
leik ég mér að þessari bókmenntagrein. Sagan af Diafanusi er heldur ekki
miðaldasaga og Hvatt að rúnum er ekki söguleg skáldsaga.
— Nú?
— Söguleg skáldsaga er saga sem sett er niður á ákveðnu, atmörkuðu
tímabili þar sem sögulegar persónur ganga um garða. Sá sem skrifar sögulega
skáldsögu verður að vinna heimildavinnu, vera afar nákvæmur í meðferð
sinni á staðreyndum og slíkur höfundur notar sögulega rétt smáatriði til að
búa til umhverfi. Ég geri ekkert af þessu í Hvatt að rúnum. Við vorum áðan
að tala um mörkin sem ég reyni að leysa upp, ég áskil mér frelsi til að láta
skáldskapinn ráða yfir sögulegum aðstæðum en það getur maður ekki nema
að vissu marki ef maður skrifar sögulega skáldsögu. Þú getur ekki breytt
atburðum mannkynssögunnar.
— Það sem er sögulegt við Hvatt að rúnum er þá kannski fremur bók-
mennta-sögulegt?
— Það væri kannski frekar. Það má líka líta á það að mannkynssagan getur
komið til manns í formi samtímaskáldsagna.
— Heyrðu Álfrún, við erum búnar að búa til nýtt hugtak: „bókmennta-
söguleg skáldsaga“!
— }á, en eigum við nokkuð að vera að flíka því?
22
TMM 1994:1