Dagrenning - 01.04.1954, Síða 26

hjá því að aðrir vinni fyrir okkur og
erfilt að komast hjá kröfum til annarra.
En þó er hægt að milda þetta allt saman
og draga úr því. Menn þyrftu að átta
sig á því, að söfnun umfranr nauðsyn
er ekki eftirsóknarverð. Auður og völd
geta einangrað þá, sem eiga og hafa, og
skapa óþarfa áhyggjur. Mér hefur verið
sagt, að auðmenn og valdamenn séu að
jafnaði óhamingjusamari en góðir bjarg-
álnantenn, og til hvers er þá barist?
Verkamönnum þarf að verða ljóst, að því
betur og samvizkusamlegar sem þeir
vinna, því meiri líkur eru til þess, að
þeir fái að njóta töluverðrar eða mikill-
ar sjálfstjórnar við vinnu sína. Stjórn-
endum þarf að skiljast, að enginn er
góður stjórnandi, sem ekki getur fengið
verkafólkið til að gera sitt ýtrasta, en til
jtess er nauðsynlegt að hver fái að stjórna
sér sem allra mest, finni til ábyrgðar á
verkum sínum og sjái að þau séu metin
við hann. Það er hægt að forðast það að
vera latur og sérhlífinn og að koma ýms-
unr smámunum, sem manni sjálfum ber
að gera, á aðra. Og jrað er liægt að milda
kröfur sínar til annarra; að minnsta
kosti er hægt að forðast mikla kröfu-
frekju.
En þó að eitthvað sé hægt að gera í
jressa átt hef ég samt ekki mikla trú á
að úr því verði almennt, á meðan undir-
staðan helzt óbreytt, en hún er, eins og
áður segir, vanmáttur hvers eins og mann-
kynsins í heild gegn því umhverfi, sem
Jrað sækir fæðu sína til. Saddur úlfur er
meinlaus en svangur hættulegur. Og
hvernig yrði þá undirstöðunni breytt?
Auðvitað með nýrri tækni til matvæla-
öflunar og nýrri aðferð. En hvort það
tekst og hvenær veltur fyrst og fremst á
því, hvort ráðamönnum á þessari jörð
tekst að skilja nauðsynina á því, og því-
næst hvort vísindin fá frið til að leita
þess.
Grasaættin hefur verið okkar aðalfæðu-
gjafi síðan farið var að rækta korn og
hafa búfé. En grösin hafa þann ókost,
að Jrau eru tiltölulega mjög smávaxin,
og Jressvegna þarf ótrúlega mergð plöntu-
einstaklinga og stórt ræktarland til þess
að fullnægja fæðujrörf hvers einstaks
manns og hverrar fjölskyldu. En af því
leiðir, að það er mjög erfitt að hlúa eins
vel að plöntunum og Jryrfti — plönturn-
ar eru líka einstaklingar og með þær
þyrfti að fara sem einstaklinga ef vel
væri — og annað liitt, að af því að rækt-
arlöndin Jrurfa að vera tiltölulega stór,
er ekki hægt að verja þau fyrir náttúru-
hamförum. Ég held, að í stað kornsins
Jryrftu að koma aðrar plöntur, nægilega
stórvaxnar og afurðamiklar til þess, að
hver fjölskylda Jryrfti ekki að rækta
nema 50—100 einstaklinga eða færri,
handa sér. Ég sé ekkert fræðilegt Jrví til
fyrirstöðu, að Jretta geti heppnast. Við
höfum brauðaldintré og döðlupálma, og
við höfum mjög harðgerðar og Jrolnar
plöntur. Og það á að vera hægt að sam-
eina afurðamagn og þol. En ef einhver
árangur í þessa átt ætti að názt innan
langs tíma, nógu snennna til að hindra
kjarnorkustyrjöld, þyrfti fyrst að gera
sér ljósa nröguleikana, sem í jressu felst,
og síðan að fara að vinna að þessu af
svipuðu kappi og hefur verið beitt við
framleiðslu kjarnorkuvopna. Og hver er
kominn til að segja um Jrað hvað tæk-
ist á einum 40—50 árum, ef svo væri gert?
Og mér sýnist þetta töluvert verðugra
viðfangsefni fyrir vísindamenn og stjórn-
endnr heldur en það að reyna að komast
til tunglsins eða að undirbúa sem mesta
gereyðingu mannslífa og verðmæta. Og
svo er annað, að ef að þessu yrði horfið
24 DAGRENN I NG