Morgunblaðið - 11.03.2015, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. MARS 2015
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Bjarni Benediktsson, fjármála- og
efnahagsráðherra, segir orðið raun-
hæft að árið 2018 verði heildarskuld-
ir ríkisins, að frátöldum lífeyris-
skuldbindingum og viðskipta-
skuldum en að viðbættum sjóðum og
bankainnstæðum, orðnar lægri en
45% af vergri landsframleiðslu.
Gangi það eftir eru umskipti í
rekstri ríkissjóðs framundan.
„Það er kærkomið að ríkissjóður
taki við sér eftir að hafa verið rekinn
með hundraða milljarða halla árin á
undan. Bætt afkoma verður að nýt-
ast til þess að laga skuldahlutföll
ríkissjóðs. Við höfum ekki getað
greitt mikið niður nafnverð
skuldanna. Samt hafa skuldahlut-
föllin batnað,“ segir Bjarni.
Í forgangi að greiða skuldir
Eins og rakið var í Morgun-
blaðinu í gær voru tekjur ríkisins í
fyrra þær þriðju mestu frá 1998, 665
ma. Þær jukust um 122 ma. milli ára.
Spurður hvernig ríkisstjórnin
hyggist nýta sér tekjuaukann segir
Bjarni að sett verði í forgang að
greiða niður skuldir og byggja upp
innviði. Ríkið hefur greitt um 228,4
milljarða í vexti á síðustu þremur ár-
um og koma þar til viðbótar um 220
milljörðum í vexti árin 2009 til 2011,
eins og Morgunblaðið sagði frá í júlí
2012. Samkvæmt þessu hefur ríkið
greitt um 450 milljarða í vexti.
„Við höfum notað afkomubatann
til að loka fjárlagagatinu og hætta
skuldasöfnuninni. Það er ástæða til
að skoða að herða enn frekar á fjár-
málareglunum sem er að finna í
frumvarpi til laga um opinber fjár-
mál, þannig að við setjum okkur enn
metnaðarfyllri markmið um skulda-
hlutföll hins opinbera í framtíðinni
en þar er að finna,“ segir Bjarni og
bendir á að nú sé unnið að langtíma-
áætlun í ríkisfjármálum sem verður
lögð fram fyrir lok mánaðar.
Samkvæmt frumvarpinu eiga
„heildarskuldir, að frátöldum
lífeyrisskuldbindingum og við-
skiptaskuldum en að viðbættum
sjóðum og bankainnstæðum, [að
vera] lægri en sem nemur 45% af
vergri landsframleiðslu“.
Lækka hlutfallið enn frekar
Bjarni segir koma til greina að
lækka þetta hlutfall enn frekar,
enda séu horfur til þess að þessum
hlutföllum verði náð á næstu þremur
til fjórum árum, eða jafnvel árið
2018.
Til samanburðar kom fram í nýrri
skýrslu Lánamála ríkisins í fyrra-
dag að allar skuldir ríkisins séu
1.509 milljarðar eða 75,5% af VGF.
Spurður um fjárfestingu í innvið-
um segir Bjarni að stefnt sé að því
að hönnun meðferðarkjarna nýs
Landspítala verði að fullu lokið á
næsta ári og að í kjölfarið verði tekin
ákvörðun um að hefja framkvæmdir.
Uppbygging nýs sjúkrahótels
muni að óbreyttu hefjast á kjörtíma-
bilinu. Þá muni samgönguáætlun til
næstu ára koma fram á næstunni.
Vonir standi til að geta aukið við
fjárfestingu í samgöngukerfinu.
Spurður hvort ríkisstjórnin hygg-
ist nota tækifærið og stíga frekari
skref til skattalækkana á næstunni
nefnir Bjarni ýmis dæmi um hvernig
núverandi ríkisstjórn hefur tekið u-
beygju frá skattastefnu síðustu
stjórnar. „Við ætlum okkur að ein-
falda skattkerfið. Það er lykilatriði í
stjórnarsáttmálanum að draga úr
því flækjustigi sem hér var innleitt
og þeim álögum sem voru lagðar á
atvinnulíf og launþega. Fyrstu
skrefin hafa verið stigin en við vilj-
um gera betur. Í langtímaáætlun-
inni munum við sjá hvort það svig-
rúm sé ekki að fara að myndast,“
segir Bjarni sem boðar frekari
lækkun á tekjuskatti einstaklinga á
kjörtímabilinu.
Ríkisskuldir lækka hratt
 Fjármálaráðherra boðar að ríkisskuldir sem hlutfall af VLF verði 45% árið 2018
 Auknar tekjur ríkisins verði notaðar til að greiða niður skuldir og byggja innviði
Það er kærkomið
að ríkissjóður taki
við sér eftir …
hundraða millj-
arða halla árin á
undan.
Bjarni Benediktsson
Andri Steinn Hilmarsson
ash@mbl.is
„Markmið Alþjóðaskáksambandsins
og mitt, sem forseti sambandsins, er
að fjölga þeim sem tefla,“ segir Kirs-
an Ilyumzhinov, forseti Alþjóða-
skáksambandsins, í samtali við
Morgunblaðið. Hann var staddur
hérlendis í gær sem sérstakur gest-
ur við setningarathöfn Reykjavík-
urskákmótsins, sem fór fram í
Hörpu.
„Það kunna nú um 600 milljónir
manna að tefla. Hugmynd mín og
slagorð er að ef einn milljarður
manna kann að tefla þá er einn millj-
arður manna gáfaður,“ segir
Ilyumzhinov sem var forseti Kalmy-
kíu-héraðsins í Rússlandi áður en
hann varð forseti FIDE.
„Þar studdi ég skák í skólum og
nú kunna 100% barna í héraðinu að
tefla. Þau standa sig vel í öðrum fög-
um því skák kennir þeim aga og ein-
beitingu. Sem forseti Kalmykíu sá
ég hvernig skák getur hjálpað börn-
um og kennt þeim að læra,“ segir
hann en hann býst við að markmiðið
um milljarðinn náist innan fimm ára.
Í síðustu viku heimsótti hann Ind-
land og skrifaði þar undir samning
við menntamálaráðherra landsins
um skákkennslu. „Það eru um 350
milljónir barna í ríkisreknum skól-
um í Indlandi og skákin mun ná til
allra skólanna,“ segir hann og bætir
við að skákin sé að sækja í sig veðrið
í Asíu og Afríku.
Það vakti mikla kátínu viðstaddra
þegar einu núlifandi forsetar Al-
þjóðaskáksambandsins, þeir Friðrik
Ólafsson og Ilyumzhinov, ákváðu
óvænt að tefla eina hraðskák. Skák-
inni lauk með því að Ilyumzhinov gaf
hana. „Hann er stórmeistari,“ sagði
Ilymzhinov og hló þegar blaðamaður
bar úrslitin undir hann. Hann segist
bera mikla virðingu fyrir Friðriki.
„Hann var frábær sem forseti og
áhrifa hans gætir enn,“ segir
Ilyumzhinov en hann og Friðrik hitt-
ust í fyrsta skipti í gær. „Hann tefldi
byrjunina ekki nógu vel svo ég náði
fljótt undirtökunum. Eftir það var
þetta bara tækniatriði,“ sagði Frið-
rik eftir skákina.
„Ég var reyndar að segja við hann
að hann ætti að gera eitt á sama hátt
og ég þegar ég var forseti FIDE. Þá
vann ég heimsmeistara í skák. Hann
var ekki alveg viss um að honum
tækist það. Andstæðingurinn svolít-
ið erfiður,“ segir Friðrik en hann
sigraði Anatoly Karpov þegar hann
var forseti FIDE.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Núverandi og fyrrverandi Þeir Friðrik Ólafsson og Kirsan Ilyumzhinov ákváðu óvænt að tefla eina hraðskák í
Hörpu í gær, sem lauk með sigri Friðriks. Þeir eru einu núlifandi forsetar Alþjóðaskáksambandsins.
Markmiðið er að einn
milljarður kunni að tefla
 Forseti FIDE viðstaddur setningu Reykjavíkurskákmóts
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Skákmót Ilyumzhinov leikur fyrsta
leik hjá Mamedyarov og Lux.
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Eftirspurn eftir byggingarlóðum í
Kópavogi er að nálgast sögulegt
meðaltal og getur bærinn orðið valið
úr umsækj-
endum.
Það hamlar
hins vegar nýlið-
un á fasteigna-
markaði að ungt
fólk á litla mögu-
leika á að kaupa
húsnæði vegna
hertra krafna um
greiðslumat og
„okurlána-
starfsemi“ bankanna.
Þetta er mat Ármanns Kr. Ólafs-
sonar, bæjarstjóra í Kópavogi, sem
bendir á mikla þörf fyrir húsnæði í
bænum.
„Heilu árgangarnir eru að bætast
við sem ekki hafa farið út á húsnæð-
ismarkaðinn. Það er því mikil upp-
söfnuð þörf. Það sem ég hef áhyggj-
ur af er hvernig bankakerfið ætlar
að koma til móts við unga fólkið. Ég
held að það sé farið að gera allt of
miklar kröfur varðandi greiðslumat,
í ljósi þess að unga fólkið á að geta
leigt fyrir 200 þúsund á mánuði en
ekki borgað 150 þúsund af íbúðaláni.
Er það ekki svolítið skrítið?“ spyr
Ármann.
Erfitt að eignast húsnæði
„Vandamálið er að það er stunduð
okurlánastarfsemi á Íslandi. Unga
fólkið sem er að reyna að borga nið-
ur húsin sín er í vinnu hjá bönkunum
og nær ekki að borga neitt nema
vaxtahlutann. Verkefni dagsins er
að það þarf að keyra niður vexti í
landinu. Þótt við höfum krónuna
sem gjaldmiðil réttlætir það ekki
þann ótrúlega vaxtamun sem er. Ég
er nú að tala frá hjartanu. Ég hef
hugsað málið mikið. Vaxtamunurinn
hér er meiri, eða hærri, en bara
vextirnir í öðrum löndum. Til hvers
er það, þegar við erum varin af höft-
um í bak og fyrir?“ spyr Ármann.
Þrátt fyrir háan fjármagns-
kostnað íbúðalána telur Ármann að
merki séu um að byggingariðnaður-
inn sé að ná sér á strik eftir mikla
lægð.
Mikil eftirspurn eftir lóðum
Til marks um það sé að skipulags-
yfirvöld í Kópavogi yfirfari nú 37
umsóknir í níu byggingarlóðir og
260 íbúðaeiningar í fyrirhuguðu
Glaðheimahverfi í austari hluta bæj-
arins.
Ármann segir alltaf eftirspurn eft-
ir góðum byggingarlóðum nema
þegar staðan á markaði er óvenju-
leg, til dæmis í kjölfar efnahags-
lægðar. Einnig þurfi að hafa í huga
að Glaðheimasvæðið sé vel staðsett.
„Ég held að byggingariðnaðurinn
sé kominn á skrið og nálgist það að
vera kominn í eðlilegt ástand, með
því að byggðar séu 1.500 til 1.800
íbúðir á höfuðborgarsvæðinu á ári,“
segir Ármann.
Bæjarstjóri for-
dæmir „okur-
lánastarfsemi“
 Ármann Kr. Ólafsson segir mikinn
vaxtamun hamla uppbyggingu íbúða
Ármann Kr.
Ólafsson
Morgunblaðið/RAX
Í vexti Kópavogur er annað fjöl-
mennasta sveitarfélag landsins.
Gunnar Bragi
Sveinsson utan-
ríkisráðherra
mun á fundi með
utanríkis-
ráðherrum ellefu
annarra Evr-
ópuríkja í Sló-
vakíu á morgun
árétta stefnu
ríkis-
stjórnarinnar í
Evrópumálum.
Þetta hefur Morgunblaðið eftir
öruggum heimildum en með ræð-
unni er Gunnar Bragi sagður taka af
skarið varðandi afstöðu ríkisstjórn-
arinnar til ESB-umsóknarinnar.
Fer frá Litháen til Slóvakíu
Ekki náðist í Gunnar Braga síð-
degis í gær en hann var þá í opin-
berri heimsókn í Litháen, ásamt
Ólafi Ragnari Grímssyni, forseta Ís-
lands. Þaðan heldur Gunnar Bragi
til Slóvakíu þar sem ráðherrar frá
norrænu ríkjunum fimm, Eystra-
saltsríkjunum þremur og svoköll-
uðum Visegrad-ríkjum munu funda,
en þau eru Pólland, Tékkland, Sló-
vakía og Ungverjaland.
Tillaga um afturköllun ESB-
umsóknar Íslands bíður afgreiðslu á
Alþingi.
Yfirlýsing í
Evrópumálunum
Gunnar Bragi
Sveinsson