Húnavaka - 01.05.1966, Blaðsíða 11

HÚNAVAKA
9
Sagan segir, að vængir hafi verið á töflunni. Og einu sinni átti að
selja töfluna, sennilega einhverjum erlendum farandfugli, sem hef-
ur séð sér leik á borði að geta grætt á kaupunum. Miðhluti töflunn-
ar reyndist of þungur í klyf og varð því kyrr, en vængirnir voru
slitnir af, hengdir upp á klakka og fluttir á brott frá Þingeyrastað.
Enginn veit nú hvað af þeim varð, er það raunasaga.
F.ftir að klaustrið lagðist niður féllu eignir þess til konungs og
sátu þar konunglegir embættismenn um langt skeið. Eftir því, sem
sagnir herma, var heimilið jafnan mannmargt og kom víða við sögu.
Hinir svok()lluðu klausturhaldarar eða umboðsmenn konungs, sátu
á Þingeyrum, allt frá siðaskiptum og þar til Ásgeir Einarsson keypti
Þingeyrar af ekkju Runólfs M. Ólsen um 1860.
Til er lýsing á Þingeyrastað, í Ársriti hins ísl. fræðafélags 1916,
eftir sr. Ólaf Gíslason, sem var dóttursonur Lauritz Gottrups lög-
manns, en Gottrup sat á Þingeyrum 1685—1721. Hann þótti merki-
legur höfðingi, á marga lund. Reisti hann mörg hús á Þingeyrum
og gerði ýmsar umbætur. Meðal annars lét hann reisa þar kirkju,
frá grunni, og bjó hana eins vel úr garði og kostur var á. Katrín
kona Gottrups lét gera hökul úr brúðarkjól sínum og gaf kirkjunni,
var hann úr bláu damaski, alsettur gullnum rósum. Krossinn var
úr rauðu, sjaldgæfu túbinsilki, og voru ekta gullgalónur kniplað-
ar beggja megin á krossinn, segir í lýsingu sr. Olafs. Þótti mönnum
hökull þessi hinn fágætasti á öllu landinu.
Þótt flest af þessu dýrindi sé nú horfið með öllu, frá Þingeyrum,
ber kirkjan þess menjar enn þann dag í dag, að vel hafi verið vand-
að til kirkju Gottrups.
Sr. Olafur Gíslason var fæddur í Steinnesi 1727, en dvaldi á Þing-
eyrum frá því hann var 5 ára og til 10 ára aldurs hjá ömmu sinni,
Katrínu, er lifði í 10 ár eftir að maður hennar dó, og Jóhanni
Gottrup móðurbróður sínum. — Lýsir Ólafur bæ og kirkju á Þing-
eyrum all nákvæmlega, og segir, að á öllu íslandi hafi ekki á þeim
tíma verið neinn bær eins veglegur og Þingeyrastaður. Meira að
segja tröðin heim að staðnum hafi ekki átt sinn líka, því að hún
var svo breið að 6—8 hestar gátu gengið þar samhliða, og hlaðnir
torfveggir beggja megin út á túnsporð. Kirkjan hans Gottrups var
í gamla kirkjugarðinum heima við bæinn og vita menn nokkurn
veginn hvar hún stóð. En gömlu steinplöturnar, sem prýddu leiði
skammt frá kirkjudyrum, og gamlir menn sögðu frá fyrir rúmum