Dagblaðið Vísir - DV - 29.05.2009, Síða 12

Föstudagur 29. maí 200912 Fréttir
„EkkErt nEma uppblásinn
pappírshagnaður“
Árið 2007 borguðu íslensk fjármálafyr-
irtæki í Kauphöllinni sér 70 milljarða
króna í arðgreiðslur. Árið áður 38 millj-
arða króna. Stór hluti þess fór til félaga í
eigu Íslendinga sem skráð voru erlendis.
Þeir sem DV ræddi við voru sammála
um að engin innistæða hefði verið fyrir
útgreiðslu svo mikils arðs. Indriði H. Þor-
láksson, ráðuneytisstjóri í fjármálaráðu-
neytinu, segir að hugsanlega þurfi helstu
eigendur að endurgreiða arðinn reynist
arðgreiðslurnar ólögmætar.
„Arðgreiðslurnar voru meira og
minna úr öllu meðalhófi hvernig
sem á það er litið. Í mörgum tilfell-
um voru stjórnendur og eigendur
að borga sér út arð af hagnaði sem
var ekkert nema upplásinn pappírs-
hagnaður,“ segir Indriði H. Þorláks-
son, ráðuneytisstjóri í fjármálaráðu-
neytinu.
Indriði segir að yfirleitt hafi ekki
verið nein innistæða fyrir útgreiðslu
arðs hjá mörgum af stærstu fjármála-
fyrirtækjunum. „Þeir voru í raun og
veru að taka út úr félögunum eitt-
hvað sem var alls ekki til staðar. Þar
með sitja aðrir eigendur og kröfu-
hafar uppi með skuldirnar. Það má
segja að áhrif fárra stórra eigenda sé
það sem er áhyggjuefni. Menn voru
að mjólka fyrirtækin og tæma þau af
eignum með þessu háttalagi,“ segir
hann.
70 milljarða arður 2007
Á meðan góðærið stóð sem hæst
borguðu fyrirtæki sem skráð voru
í Kauphöllinni tugi milljarða á ári í
arðgreiðslur. Árið 2006 borguðu þau
38 milljarða króna og árið eftir nam
sú upphæð 71 milljarði króna. FL
Group borgaði hæsta arðinn árið
2007 þegar félagið greiddi 15 millj-
arða í arð. Hannes Smárason fékk
þrjá milljarða af því í gegnum félag
sitt Oddaflug B.V. sem skráð er í Hol-
landi.
Exista borgaði ellefu milljarða í
arð árið 2007. Þeir Ágúst og Lýður
Guðmundssynir fengu fimm millj-
arða greidda í arð af því í gegnum
félag sitt Bakkabraedur Holding B.V.
sem skráð er í Hollandi. Listinn sem
DV birti með arðgreiðslum síðustu
ára sem margar hverjar fóru úr landi
er ekki tæmandi. Þó er ljóst að tug-
milljarða arðgreiðslur fóru úr landi.
Arðgreiðslur ekki hjá FME
Haft var eftir Gunnari Þ. Andersen,
forstjóra Fjármálaeftirlitsins (FME),
í Kastljósi fyrir viku að Fjármálaeftir-
litið hefði sent ellefu mál til sérstaks
saksóknara. Sagði hann mörg þeirra
mjög alvarleg. Viðurlög við slíkum
brotum gætu varðað fangelsisvist.
Í samtali við DV segir Gunnar að
engin þessara mála varði óeðlilegar
arðgreiðslur. Flest þeirra séu vegna
markaðsmisnotkunar og innherja-
svika.
„Ef það sýnir sig að þetta séu
ólögmætar arðgreiðslur með ein-
hverjum hætti sé ég ekki annað en
að hluthafarnir, og þá einkum og
sér í lagi ef þeir voru ráðandi, hljóti
að vera ábyrgir fyrir því að endur-
greiða þetta,“ segir Indriði H. Þor-
láksson, ráðuneytisstjóri í fjár-
málaráðuneytinu. Lögfræðingar
sem DV ræddi við töldu ólíklegt að
einhver fyrirtæki yrðu ákærð fyr-
ir óeðlilega greiðslu arðs. Hlutafé-
lögum sé heimilt að ráðstafa stór-
um hluta af hagnaði í arðgreiðslur.
Ef slíkt gerist hjá fyrirtækjum sem
eru í greiðslustöðvun geti þrota-
búið farið í mál við fyrrverandi
stjórnendur og óskað eftir endur-
greiðslu arðs.
Arðurinn fór í afborganir
Endurskoðandi sem DV ræddi við
sagði að það væri vissulega hægt
að segja að margar af þessum arð-
greiðslum teldust nokkuð vafasam-
ar þó ekki væri fastar að orði kveð-
ið. „Menn gengu alveg út á ystu nöf.
Með arðgreiðslunum voru þeir að
skerða fjárhagsgetu fyrirtækianna
til muna. Mokuðu út arði en juku
skuldsetningu á móti,“ sagði hann.
Fyrirtæki hafi blásið út efnahags-
reikninginn til þess að geta borgað
sér arð.
Hann taldi þó ekki líklegt að
stór hluti þessara arðgreiðslna
væri niðurkominn á bankareikn-
ingum erlendis. Fjárfestar hafi ver-
ið að borga sér út svona mikinn
arð til þess að geta staðið undir af-
borgunum af lánum sínum. „Eða
til að kaupa sér önnur fyrirtæki,“
sagði hann.
Arður af völtum tekjustofni
Annar endurskoðandi sem DV
ræddi við sagði að það hefði ekki
verið óalgengt að félög borguðu arð
sem nam þriðjungi og upp undir
helmingi af hagnaði félaganna. „Þá
þarf grunnurinn að vera traustur
sem reyndist ekki vera. Menn voru
að greiða út arð af bréfum sem kol-
féllu síðan,“ segir hann.
AnnAs sIgMundsson
blaðamaður skrifar: as @dv.is
„Menn voru að mjólka
fyrirtækin og tæma þau
af eignum með þessu
háttalagi.“
134. grEIn HlutAFélAgAlAgA
stofnendur, stjórnarmenn, fram-
kvæmdastjórar og endurskoðendur
og skoðunarmenn hlutafélags, svo
og matsmenn og rannsóknarmenn,
eru skyldir að bæta hlutafélagi það
tjón, er þeir hafa valdið félaginu
í störfum sínum, hvort sem er af
ásetningi eða gáleysi.
Hluthafi er skyldur til að bæta tjón
sem hann af ásetningi eða stórfelldu
gáleysi hefur valdið félaginu, öðrum
hluthöfum eða þriðja aðila með broti
á lögum þessum eða samþykktum
félagsins.
Fl group borgaði 15 millj-
arða í arð árið 2007 og Fons
átta milljarða „Það má segja
að áhrif fárra stórra eigenda sé
það sem er áhyggjuefni,“ segir
Indriði H. Þorláksson, ráðuneyt-
isstjóri í fjármálaráðuneytinu
og fyrrverandi ríkisskattstjóri.
MYnd/rAkEl Ósk