Uppeldi og menntun - 01.07.2015, Blaðsíða 10

Uppeldi og menntun - 01.07.2015, Blaðsíða 10
UPPELDI OG MENNTUN/ICELANDIC JOURNAL OF EDUCATION 24(2) 201510 VEGFERÐ TIL FULLORÐINSALDURS regnhlífarhugtakinu „transition to adulthood“; hér verður notað íslenska hugtakið vegferð til fullorðinsaldurs. Nefndar breytingar hafa orðið með ólíkum hætti meðal ólíkra þjóða og athuganir á þeim hafa byggst á ólíkum hefðum ólíkra landa. Í ritum sem birt eru á alþjóðlegum vettvangi er mjög misjafnt til hvaða hefða er vísað þannig að ekki hefur skapast nein almennt viðurkennd afmörkun alþjóðlegrar umræðu. Vegferðarhugtakið var upphaflega mótað innan ungmennafræða til að skýra breytta för ungmenna úr skóla og í vinnu (Roberts, 1968) en smám saman fóru rannsakendur að tengja þá för við fleiri þætti, svo sem aldur við fyrstu kynlífsreynslu, fyrstu sambúð og fyrstu barneign, eðli og vægi jafningjatengsla, kyngervi og samfélagslega þátttöku (Bynner, Chisholm og Furlong, 1997). Við þróun þessara fræða tóku rannsakendur snemma að efast um að fólk almennt, og einkum þó ungmenni, færi í beinu línulegu ferli frá einu æviskeiði til annars. Skilin milli skeiða hafi orðið óljós og æ fleiri taki þau í „vitlausri röð“ eða fari á einhverju tímabili eins og jójó-kefli frá einu skeiði til annars – stofni kannski heimili ung, en flytji síðan aftur heim til foreldra, eða komi sér fyrir á vinnumarkaði en fari síðan í nám aftur o.s.frv. (du Bois-Reymond, 1998). Til að geta lýst síbreytilegu samspili ólíkra þátta í breytilegu lífshlaupi ungmenna í samfélagi sem breytist hratt þarf sífellt að grípa til nýrra hugtaka og nýrra skilgreininga á eldri hugtökum, og þættir úr eldri nálgunum hafa oft verið endurvaktir. Vegferðarhugtakið hefur þó enst vel sem afmarkandi regnhlífarhugtak. Á Íslandi hafa töluverðar ungmennarannsóknir verið gerðar, einkum undanfarinn aldarfjórðung. Í flestum þeirra eru mjög afmörkuð atriði skoðuð, og sum þeirra tengjast spurningum um vegferð, en þær hafa ekki verið settar í samhengi við breiðari rannsóknarhefðir vegferðar. Hér verður reynt að kynna og ræða ýmsa helstu strauma á sviði vegferðarrannsókna en efnið er margflókið, og ekki hægt að benda á ótvíræða kenningaskóla. Því ber að líta á greinina sem tilraun höfundar til að draga upp heildstæða mynd. Í samantekt og umræðu verður leitast við að draga fram þær hefðir sem hafa haft mest áhrif, en einnig er bent á minna þekkt skrif sem greinarhöfundur telur hafa mikið fram að færa. Við könnun sína á umfjöllun hins alþjóðlega vísindasamfélags um þetta efni hefur greinarhöfundur ekki fundið grein eða bók þar sem finna má jafn breitt yfirlit yfir vegferðarrannsóknir og í þessari grein. Greinin hefst á stuttum kafla um ungmennarannsóknir almennt, fram á níunda áratug 20. aldar, með áherslu á kenningar og rannsóknarhefðir sem síðan hafa þróast áfram í vegferðarrannsóknum. Þá verður sjónarhornið þrengt og því beint að þróun vegferðarrannsókna á síðustu 50 árum. Í sérstökum kafla verður loks sérstaða Íslands og mikilvæg rannsóknarverkefni í ljósi vegferðarkenninga íhuguð, og að lokum dregnar nokkrar ályktanir. ÖLD UNGMENNA – RANNSÓKNIR Á FRÁVIKUM, MENNINGU OG VEGFERÐ UNGMENNA Á 20. ÖLD Langt fram eftir 20. öld voru rannsóknir á börnum og ungmennum að mestu gerðar innan vébanda uppeldisfræði, sálfræði og félagsfræði og einkum leitast við að greina eðlilegan, normatífan þroska og helstu frávik frá honum. Á síðustu áratugum hefur
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.