Dagblaðið Vísir - DV - 05.02.2010, Blaðsíða 48

48 FÖSTUDAGUR 5. febrúar 2010 HELGARBLAÐ
ÚLFAMAÐURINN FRÁ HANNOVER Friedrich „Fritz“
Haarmann var þýskur raðmorðingi sem talinn er hafa borið ábyrgð á hátt
í þrjátíu morðum. Morðin framdi Fritz á árunum 1918 til 1924 og fórnar-
lömbin voru drengir og ungir karlmenn. Í upphafi glæpaferils síns stund-
aði Fritz smáglæpi á borð við þjófnað, innbrot og pretti. Hann var iðulega
handtekinn og dæmdur til stuttrar fangelsisvistar, en smám saman mynd-
aði hann samband við lögregluna í Hannover og gerðist uppljóstrari hennar.
Tilgangurinn var þó oftar en ekki sá að draga athyglina frá eigin glæpum.
Lesið um Úlfamanninn frá Hannover í næsta helgarblaði DV.
DÝRKEYPT DAGBLAÐ
Árið 1923 var Susan Newell hengd í Skotlandi. Fimmtíu ár voru þá liðin frá því að kona hafði verið tekin
af lífi í landinu. Susan var sakfelld fyrir að hafa kyrkt blaðburðardreng sem neitaði að láta hana fá síðdeg-
isblaðið án greiðslu fyrir. Susan bar við geðveiki við réttarhöldin en tókst hvorki að sannfæra kviðdómara
né dómara og varð síðasta konan sem tekin var af lífi í Skotlandi.
Susan Newell fæddist 1893 og líf
hennar einkenndist af erfiðleik-
um og fátækt. Í júní 1923 bjó Su-
san ásamt eiginmanni sínum John
og Janet McLeod, átta ára dóttur
frá fyrra hjónabandi, í leiguíbúð í
Newland Street í Coatbridge, í út-
hverfi Glasgow.
John hafði orð á sér fyrir að vera
fylliraftur og flagari og ekki höfðu
skötuhjúin búið lengi í íbúðinni
þegar leigusalinn, ungfrú Young,
hafði fengið sig fullsadda.
En Susan var enginn engill og
var þekkt fyrir ofsafengið skap og
ofbeldishneigð. 19. júní 1923 hafði
hún ráðist harkalega gegn eigin-
manninum og daginn eftir höfðu
deilur þeirra leitt til ofbeldis og
John flýði á náðir systur sinnar um
kvöldið.
John kyrktur
Að kveldi 20. júní, rétt fyrir klukk-
an sjö, varð blaðsöludrengnum
John Johnson gengið fram hjá
íbúð Susan. Hann knúði dyra til að
sjá hvort hún vildi kaupa síðdeg-
isblaðið. Susan sagði honum að
koma inn, tók af honum eitt blað
en gerði sig ekki líklega til að inna
nokkra greiðslu af hendi.
John hugðist ekki láta blaðið af
hendi endurgjaldslaust og Susan
missti stjórn á sér. Þegar yfir lauk
lá John kyrktur á sófanum. Þegar
Janet, dóttir Susan sem hafði ver-
ið að leika sér úti, kom inn sá hún
lík Johns og neyddist til að hjálpa
móður sinni við að vefja það inn í
gamalt gólfteppi.
Að því loknu vaknaði hjá Susan
hin sígilda spurning flestra morð-
ingja: Hvað skyldi gera við líkið?
Hún ákvað að láta það vandamál
ekki hafa af henni nætursvefninn
og þegar morgunn rann hafði hún
fundið lausnina.
Líkið sett í kerru
Enn og aftur neyddist hin átta ára
Janet til að hjálpa móður sinni og
þær báru lík Johns niður á fyrstu
hæð og settu það í gamlan kerru,
enn vafið í gólfteppi. Susan gerði
Janet að setjast ofan á vöndulinn
og síðan var haldið af stað inn í
Glasgow.
Vörubílstjóri sem ók fram á
mæðgurnar sá aumur á þeim og
bauð þeim far og setti þær síðan af
í Duke Street. Þegar kerrunni var
lyft af pallinum losnaði um tepp-
ið sem huldi lík Johns, með þeim
afleiðingum að annar fóturinn
gægðist út.
Þetta fór alveg fram hjá bílstjór-
anum en sömu sögu var ekki að
segja um konu eina sem litið varð
út um glugga í nærliggjandi húsi í
sömu andrá. Konan ákvað að elta
Susan og fékk systur sína til liðs við
sig.
Skellir skuld á eiginmanninn
Konurnar veittu Susan og Janet eft-
irför og hittu karlmann sem sam-
þykkti að kalla til lögregluna á
meðan. Manninum tókst að fylgj-
ast með ferðum þeirra á meðan
hann skimaði eftir lögregluþjóni
og varð vitni að því þegar Susan
skildi vöndulinn eftir við inngang á
fjölbýlishúsi.
Susan gerði tilraun til að flýja
yfir nærliggjandi vegg en hafði ekki
erindi sem erfiði því hinum megin
veggjarins biðu laganna verðir eft-
ir henni.
En Susan lét ekki slá sig út af
laginu enda hafði hún upphugsað
sögu til að segja ef hún yrði gripin
og hafði undirbúið Janet til að taka
þátt í lyginni. Sagan var einföld og
samkvæmt henni hafði eiginmað-
ur hennar myrt drenginn og hún
hafði árangurslaust reynt að koma
í veg fyrir það. Síðan hafði hann
neytt hana með hótunum til að
losa sig við líkið.
John, eiginmaður Susan, var
því einnig handtekinn og þau bæði
ákærð fyrir morð.
John með fjarvistarsönnun
Réttarhöldin yfir hjónunum hóf-
ust í Glasgow 18. september 1923
og fallið var frá málsókn á hend-
ur John þar sem hann gat sannað
að hann hefði ekki verið á heimili
sínu þegar nafni hans var myrtur.
Dómarinn sagði að með réttu hefði
aldrei átt að rétta yfir John sem yf-
irgaf dómsalinn án þess svo mikið
sem gjóa augunum til eiginkonu
sinnar.
Vitnisburður Janet vó þyngst í
réttarhöldunum yfir Susan. Janet
lýsti því hvernig hún hafði séð lík-
ið þegar hún kom inn þann örlaga-
ríka dag og hvernig hún hafði að-
stoðað móður sína við að vefja því
inn í teppið. Einnig upplýsti hún
um hvernig hún hjálpaði móður
sinni að losa sig við líkið og hvað
mamma hennar sagði henni að
segja ef þær yrðu gripnar glóðvolg-
ar, þar á meðal að skella skuldinni
á stjúpföður hennar.
Bar við geðveiki
Þrátt fyrir að sérfræðivitni sækj-
anda væri þeirra skoðunar að Su-
san væri heil á geði bar verjandi
hennar geðveiki við. Verjandinn
benti enn fremur á að morðið hefði
ekki verið fyrir fram ákveðið og
engin augljós ástæða fyrir því.
Kviðdómarar drógu sig loks í
hlé og mörgum til mikillar furðu
var kviðdómurinn klofinn í af-
stöðu sinni 37 mínútum síðar og
að minnsta kosti einn lagði trún-
að á geðveiki hennar. En kviðdóm-
urinn var sammála um sekt henn-
ar og einhuga um að henni skyldi
sýnd miskunn.
Dómarinn, Alness lávarður,
deildi ekki skoðun kviðdóms-
ins um mildi Susan til handa og
dæmdi hana til dauða. Síðan var
farið með Susan aftur í fangelsið
þar sem geðlæknar úrskurðuðu að
hún væri heil á geði.
Reif af sér hettuna
Ákveðið var að hengingin skyldi
fara fram 10. október 1923 og þann
dag sýndi Susan í fyrsta skipti ein-
hverja geðshræringu og þegar
henni var tilkynnt að aftökunni
yrði ekki frestað kallaði hún eftir
dóttur sinni og féll síðan í yfirlið.
Böðlinum sem átti að sjá um
henginguna, John Ellis, var mein-
illa við að taka konur af lífi, og var
hann þekktur fyrir snör handtök.
Einhverra hluta vegna batt hann
úlnliði Susan ekki nógu vel sam-
an, kannski vildi hann ekki meiða
hana, og þegar hún stóð á aftöku-
pallinum tókst henni að rífa af sér
hettuna og sagði við Ellis: „Ekki
setja þetta á mig!“
Þar sem lykkjan var þá þegar
komin um háls Susan ákvað Ellis
að draga aftökuna ekki frekar á
langinn og tók í handfangið og þar
með varð Susan síðasta konan sem
hengd var í Skotlandi. Um Susan
var sagt að hún hefði verið róleg-
asta manneskjan sem mætti örlög-
um sínum í þessum aftökuklefa og
að hún hefði mætt örlögum sín-
um af bæði æðruleysi og hugrekki.
Hún viðurkenndi aldrei sekt sína.
UMSJÓN: KOLBEINN ÞORSTEINSSON, kolbeinn@dv.is
John hugðist ekki láta blaðið
af hendi endurgjalds-
laust og Susan missti
stjórn á sér.
Á sakabekk Susan Newell
viðurkenndi aldrei sök sína vegna
morðsins á blaðsöludrengnum.
Susan og John, eiginmaður
hennar Hún reyndi, án árangurs, að
varpa sökinni á John.