Dagblaðið Vísir - DV - 01.07.2011, Blaðsíða 29

Erlent | 29Helgarblað 1.–3. júlí 2011
Seðlabankastjóri Afganistans, Abdul
Qaderr Fitrat, hefur sagt af sér og flúið
land af ótta um líf sitt. Fitrat rannsak-
aði hrun Kabul-bankans í Afganistan
fyrir tæpu ári en bankinn var tengdur
stjórnvöldum í Afganistan og margir
nánir samstarfsmenn Hamids Karzai,
forseta Afganistans, áttu hlut að máli,
þar á meðal bróðir hans. Fitrat til-
kynnti afsögn sína frá Bandaríkjunum
þar sem hann er staddur en hann seg-
ist hafa gert sér ljóst að ekki yrði aftur
snúið eftir að hann nefndi nöfn þeirra
sem eiga hlut að máli. Hann sagði
einnig að yfirvöld í Afganistan hefðu
truflað rannsókn hans en talsmaður
Karzais sagði seðlabankastjórann aft-
ur á móti eiga sinn þátt í falli bankans.
Ekki reynt að innheimta lán
Fyrir ári komst upp um innherjalán
upp á 106 milljarða króna en bankinn
skyldaði þá sem tóku lánin ekki til að
greiða vexti né af höfuðstól. Rannsókn
sýndi að 207 aðilar fengu óskráð lán
frá bankanum. Stjórn bankans sagði
lánin vera hagkvæm fyrir bankann en
útreikningar sýndu hins vegar bull-
andi tap enda bárust engar greiðslur
inn á lánin. Sparifjáreigendur töpuðu
samtals sem nemur 67 milljörðum
króna á svindlinu.
Meðal fjárfestinga fyrir hin svo-
kölluðu lán var 19 milljarða króna
fjárfesting í íbúðum á Palm Jumeirah,
pálmatrélaga landfyllingu í Samein-
uðu arabísku furstadæmunum. Þar
var meðal annars afgönskum þing-
mönnum boðið í teiti með rússnesk-
um stúlkum að sögn leynilögreglu-
manns í Afganistan.
Bankinn gengur nú undir heitinu
Nýi Kabul-banki og hefur nýr banka-
stjóri svipt fyrri hluthafa öllum rétt-
indum.
AGS hafnar lánveitingu
til Afganistans
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn hafn-
aði fyrr í þessum mánuði beiðni af-
ganskra stjórnvalda um lán til að
takast á við hrun bankans sem áður
spilaði stórt hlutverk í lánveitingum
til Afganistans. Talsmaður AGS seg-
ir ákvörðunina þó ekki þeirra heldur
þeirra ríkja sem standa að lánveiting-
um. Lánveitingaríki benda hins vegar
á AGS og segjast ekki lána nema með
samþykki frá sjóðnum.
Afganistan varð af milljörðum
króna með höfnuninni en landið þarf
á miklu fjármagni að halda til að geta
kostað þróunarverkefni að verðmæti
100 milljarða króna. Óvíst er hvort Nýi
Kabúl-banki geti innheimt 105 af 108
milljörðum króna sem bankinn á inni
en afganskir embættismenn segja þó
öruggt að 40 milljarðar króna verði
endurheimtir.
Gæti tafið fyrir brottför
Bandaríkjahers
Erindreki frá Vesturlöndum seg-
ir bankahrunið vera stærsta vanda-
mál AGS, næst á eftir efnahagsvanda
Grikkja. Þá hefur Obama einnig lýst
áhyggjum sínum við Hamid Karzai,
forseta Afganistans, en bankakrepp-
an í Afganistan gæti haft áhrif á brott-
för bandaríska hersins.
Karzai segir þó erlenda lánar-
drottna eiga sinn þátt í kreppunni,
meðal annars hafi þeir ekki brugðist
nógu skjótt við falli bankans og gef-
ið Afgönum slæm ráð þar að auki.
Þá segir fjálmálaráðuneyti Afganist-
ans að vitlaus útreikningur endur-
skoðanda PricewaterhouseCoopers í
Pakistan hafi aukið á kreppuna. Fjár-
málaráðherra Afganistans leitaði til
Rússa í von um hjálp en Rússar hafa
áður afskrifað lán upp á 12 milljarða
dollara.
Rannsakaði bankahrun
og flúði frá Afganistan
n Seðlabankastjóri Afganistans óttaðist um líf sitt n Dýrar fjárfestingar í Dúbaí
fyrir lán sem aldrei var innheimt n Gæti tafið fyrir brottför Bandaríkjahers„Karzai segir þó er-
lenda lánardrottna
eiga sinn þátt í kreppunni.
Björn Reynir Halldórsson
blaðamaður skrifar bjornreynir@dv.is
Kabul-bankinn
í Afganistan
Hrundi fyrir tæpu ári.
Abdul Qaderr Fitrat Er í staddur í
Bandaríkjunum og ætlar ekki að núa aftur
til Afganistan.
Neyðarástand í Austur-Afríku:
Verstu þurrkar í 60 ár
Yfir tíu milljónir manna þjást vegna
þurrka sem nú geisa í austurhluta
Afríku. Lýst hefur verið yfir neyðar-
ástandi á stórum svæðum í Eþíópíu,
Djibúti, Sómalíu og Keníu en þurrk-
arnir eru þeir verstu í 60 ár. Þurrkarn-
ir eru afleiðingar þess að ekki hefur
rignt á svæðinu að ráði frá því í fyrra-
haust. Óttast er að ástandið muni enn
frekar versna.
Þurrkarnir hafa aukið á flótta-
mannastraum frá Sómalíu en fólk sem
staðið hefur af sér óstjórn og borgara-
styrjöld í Sómalíu flýr nú til Keníu og
Eþíópíu vegna þurrkanna. Fólkið ráf-
ar um í marga daga í örvæntingu í leit
að vatni og mat og þegar það kemur
til búðanna er það oft úrvinda og við
slæma heilsu.
Flóttamannabúðir voru opnaðar
fyrir Sómala í Kobe í Eþíópíu á föstu-
dag. Þær eru sjöttu flóttamannabúð-
irnar í Eþíópíu fyrir Sómala en sam-
tals hýsa þær 130 þúsund manns.
Þá flýja 1.300 Sómalar daglega til
Keníu. Dadaab-flóttamannabúðirn-
ar eru fyrir löngu orðnar yfirfullar en
neyðarástand ríkir í þar. Áætlað er að
450 þúsund manns muni hafast við í
búðunum sem byggðar voru 1990 fyr-
ir 90 þúsund manns.
Talið er að í Juba-héraði í Sómal-
íu sé þriðjungur barna vannærður og
jafnvel hærra hlutfall á sumum stöð-
um í Eþíópíu. Matarverð hefur hækk-
að mikið í þurrkunum miklu og er
dæmi um að verð á hrísgrjónum sé
80 prósent yfir meðallagi á svæðum í
Keníu.
Flóttamenn í Dadaab-búðunum
Fólk flýr nú þurrka en margir hafa áður
flúið borgarastyrjöld.
StyrkiSt á
meðan hlegið
er að henni
Michele Bachmann Tilkynnti framboð
sitt fyrir utan æskuheimili sitt í Waterloo
Iowa. Með henni á myndinni er Marcus
Bachmann, eiginmaður hennar sem sagði
henni, hugsanlega fyrir tilstilli Guðs, að
gerast skattalögfræðingur.
Egyptaland:
Þúsund særðir
í átökum
Yfir þúsund manns hafa særst í gö-
tuátökum í Kairo, höfuðborg Egypta-
lands. Þetta eru mestu átök síðan
Hosni Mubarak hrökklaðist frá völd-
um sem forseti landsins. Óánægja
er með bráðabirgðastjórn egypska
hersins og hafa mótmælendur kraf-
ist afsagnar Mohammed Hussein
Tantawi sem leiðir stjórnina. Lýð-
ræðisumbætur þykja ganga of hægt
og þá er fólk reitt yfir að enn hefur
enginn úr gömlu stjórninni verið
sóttur til saka.
Stjórnmálaskýrandi í Egyptalandi
segir nýju stjórnina minna talsvert
á þá gömlu í aðgerðum sínum gegn
mótmælendum, bæði með því að
beita ofbeldi gegn mótmælendum
og eins í orðræðu þar sem mótmæl-
in eru sögð tilraunir nokkurra hópa
til að grafa undan stöðugleika. Þá
sagði nafnlaus íbúi að öryggissveitir
hefðu lokkað friðsama borgara til að
standa vörð um innanríkisráðuneyt-
ið en hleypt svo öllu í bál og brand
með því að skjóta á mannskapinn
og dregið fullt af saklausu fólki inn
í átök.