Dagblaðið Vísir - DV - 20.01.2012, Blaðsíða 22

22 Erlent 20.–22. janúar 2012 Helgarblað
F
imm menn, sem grunað­
ir eru um að bera ábyrgð á
að dreifa alræmdum tölvu­
ormi í gegnum Facebook
og aðrar samskiptavefsíður,
hafa haft hundruð milljóna króna
upp úr krafsinu. Samkvæmt sér­
fræðingum Facebook og annarra
vírusvarnafyrir tækja búa mennirnir
allir í Pétursborg í Rússlandi þar sem
þeir hafa það býsna gott. Mennirnir
eru hluti af hinum alræmda Koop­
face­hópi og þó svo að vitað hafi ver­
ið í langan tíma hverjir mennirnir
eru hefur ekki tekist að koma lögum
yfir þá.
Starfa fyrir opnum tjöldum
Í umfjöllun The New York Times um
málið kemur fram að Koopface­hóp­
urinn sé frábrugðinn öðrum tölvu­
glæpahópum að því leyti að með­
limir hans virðast ekki feimnir við
að opinbera hvar þeir starfa. Þannig
hefur að minnsta kosti einn meðlim­
ur hópsins reglulega birt staðsetn­
ingu sína á vefsíðunni Foursquare.
Myndir frá honum á Foursquare
sýna einnig aðra meðlimi hópsins á
skrifstofu Koopface í Pétursborg.
Það var árið 2008 sem Koopface­
hópurinn varð fyrst að alvarlegri ógn
við netöryggi tölvunotenda. Þeir not­
uðu þá Facebook til að dreifa tróju­
hesti milli notenda, til dæmis með
því að setja hlekk á myndband með
áhugaverðri fyrirsögn. Þeir sem gerð­
ust forvitnir og smelltu á hlekkinn
áttu á hættu að fá trójuhest í tölvu
sína. Þegar smellt var á tengilinn
komu upp skilaboð um að uppfæra
þyrfti Flash­forrit tölvunnar til að
geta spilað myndbandið. Ef notend­
ur ákváðu að uppfæra forritið fengu
þeir trójuhestinn í tölvuna. Þannig
urðu tölvur þeirra hluti af svoköll­
uðu botneti. Þannig gátu meðlimir
Koopface stjórnað tölvunum að vild
og látið þær framkvæma það sem
þeir vildu. Friðrik Skúlason tölvu­
veirufræðingur útskýrir betur hvern­
ig þetta virkar neðar í greininni.
Starfa óáreittir
Vírusvarnafyrirtækið Kaspersky
áætlar að árið 2010 hafi allt að átta
hundruð þúsund tölvur verið smit­
aðar vegna Koopface. Í umfjöllun
The New York Times kemur fram
að Koopface sé gott dæmi um það
hversu erfitt það er að koma bönd­
um yfir tölvuþrjóta, jafnvel þótt vit­
að sé hverjir þeir eru. Tölvuþrjót­
arnir eiga það flestir sameiginlegt að
starfa í ríkjum sem eiga í litlu sam­
starfi við lögregluyfirvöld á Vestur­
löndum. Þetta gerir það að verkum
að þeir geta starfað nánast óáreittir
og virðast til dæmis yfirvöld í Rúss­
landi, þar sem Koopface starfar,
skeyta engu um hópinn. Þannig hef­
ur enginn af meðlimum Koopface
verið handtekinn og raunar hafa
engin lögregluembætti, ekki einu
sinni bandaríska alríkislögreglan,
FBI, staðfest að meðlimir hópsins
séu til rannsóknar. Lagaúrræði virð­
ist skorta og þekkingu til að stemma
stigu við tölvuglæpum sem þessum.
Græða 250 milljónir á ári
„Við höfum haft mynd af einum
þeirra uppi á vegg hjá okkur síðan
2008,“ segir Ryan McGeehan, yfir­
maður deildar innan Facebook sem
heldur utan um netglæpi á vefsíð­
unni. Fulltrúar Facebook voru ekki
lengi að rekja slóð Koopface­hóps­
ins þegar hann fór fyrst að láta á sér
kræla á vefnum árið 2008. Þó svo
að Facebook hafi látið bandarísku
alríkislögreglunni í té upplýsingar
um hópinn hefur ekkert gerst. Sam­
kvæmt gögnum um starfsemi Koop­
face sem netsérfræðingar hafa kom­
ist yfir hafa meðlimir hópsins að
minnsta kosti þénað tvær milljónir
dala á hverju ári frá 2008, eða sem
samsvarar 250 milljónum króna.
Samkvæmt umfjöllun The New York
Times er þó talið að þessi upphæð sé
mun hærri. Fulltrúar FBI vildu ekki
tjá sig við blaðið vegna málsins.
Netöryggisfyrirtækið Syman­
tec birti skýrslu í september þar
sem kom fram að netnotendur tapa
gríðarlegum fjárhæðum á hverju
ári vegna netglæpamanna. Áætl­
að er að upphæðin nemi 114 millj­
örðum dala ár hvert. Ryan segir að
Rússland sé eins konar miðstöð
netglæpa. Rússnesk lög geri það að
verkum að stjórnvöld á Vesturlönd­
um séu varnarlaus gegn netglæpa­
mönnum sem starfa í Rússlandi.
Snýst allt um peninga
„Þetta snýst allt um peninga. Menn
eru ekki að reyna að brjótast inn
á tölvur að gamni sínu heldur eru
þeir að reyna að hafa pening af fólki
á einn eða annan hátt,“ segir Frið­
rik Skúlason tölvuveirufræðingur
í samtali við blaðamann. „Það eru
nokkrar mismunandi leiðir notaðar.
Ein leiðin er sú að koma svokölluð­
um bakdyrum inn á tölvuna. Bakdyr
eru forrit sem leyfa utanaðkomandi
aðila að fara inn á tölvuna og stjórna
henni,“ segir Friðrik og bætir við að
menn hafi lítið gagn af því að stjórna
aðeins einni tölvu. „Þessir aðilar
koma sams konar bakdyrum inn á
kannski tugi þúsunda tölva og geta
þá farið að stjórna þeim öllum í einu
og þá er talað um botnet.“
Friðrik segir að hægt sé að nota
þessi botnet á ýmsa vegu. Til dæm­
is sé hægt að gera árásir með því að
dreifa vírusum, trójuhestum eða
bakdyrum og aðgangurinn sé svo
seldur einstaklingum sem geta not­
að tölvuupplýsingarnar á þann hátt
sem þeir vilja.
Getur gert hvað sem er
„Sum af þessum gengjum, ekki
endilega Koopface, eru með vefsíð­
ur þar sem hægt er að leigja tölvur
saklausra einstaklinga úti í heimi til
að gera hvað sem þú vilt. Þú getur
látið hundrað þúsund tölvur gera
árás á tölvukerfi Hvíta hússins. Þú
getur látið hundrað þúsund tölvur
dreifa ruslpósti um Viagra­eftirlík­
ingar,“ segir Friðrik.
Friðrik segir að Koopface hafi
verið eitt af fyrstu gengjunum til að
nýta sér samskiptavefsíður á borð
við Facebook eða Twitter. Þeir hafi
notað trójuhesta, forrit sem þykist
gera eitthvað skaðlaust eða jafnvel
gagnlegt en vinni svo skaða. „Bak­
dyr geta verið trójuhestur. Ef þú ert
kominn með bakdyr inn á tölvu ein­
hvers notanda þá geturðu gert allt
sem notandinn getur gert. Ef not­
andinn er Facebook­notandi getur
þú sett skilaboð á Facebook í hans
nafni,“ segir Friðrik en margir ís­
lenskir Facebook­notendur hafa
eflaust tekið eftir einkennilegum
skilaboðum frá vinum þeirra. Með
skilaboðunum, sem oftar en ekki
eru á ensku, fylgja oft tenglar á
myndbönd. Ef smellt er á tengilinn
kemst trójuhesturinn inn á tölvuna
og þannig dreifist hann á milli tölva.
Kortanúmer til sölu
Friðrik segir að fleiri leiðir séu til og
fjölmargir svikahópar geri út á að
stela kreditkortaupplýsingum. „Ef
þú ferð inn á Amazon og kaupir þér
bók þá er kreditkortaupplýsingum
stolið. Þeim er síðan safnað saman.
Ég er til dæmis með skjáskot af hvít­
rússneskri vefsíðu þar sem kredit­
kort eru boðin til sölu og það er hægt
að kaupa nokkur hundruð gild kred­
itkortanúmer,“ segir Friðrik og bætir
við: „Þetta er bara hörkubissness.“
Hann segir að í mörgum tilfellum
standi skipulögð glæpasamtök á bak
við þetta og megnið af þeim komi
frá Austur­Evrópu. Erfitt sé að koma
lögum yfir þessa einstaklinga og
bendir Friðrik á að rússnesk stjórn­
völd hafi látið þessa aðila eiga sig
svo framarlega sem þeir ráðast bara
á skotmörk á Vesturlöndum. „Það
fannst til dæmis trójuhestur hérna
á Íslandi sem stal bankaupplýsing­
um. Þetta var áður en öryggislykl­
arnir voru teknir upp. Við greindum
það forrit alveg í þaula og það sem
var athyglisvert var að það stal alls
staðar upplýsingum nema notand­
inn væri í Rússlandi eða Hvíta­Rúss­
landi. Þeir passa sig á því að styggja
ekki aðila heima fyrir,“ segir Friðrik
og bætir við að fyrirtæki hans, Frið­
rik Skúlason ehf., hafi fengið til sín
fullt af tölvum sem sýktar hafa verið
af Koopface­trójuhesti.
Starfa óáreittir og
moka inn seðlum
Einar Þór Sigurðsson
blaðamaður skrifar einar@dv.is
n Tölvuþrjótar í Rússlandi sem herja á Facebook græða hundruð milljóna n Yfirvöld á Vesturlöndum
varnarlaus vegna laga í Rússlandi n Íslendingar ekki óhultir fyrir rússnesku tölvuþrjótunum
Tölvuglæpir Talið er að meðlmir
Koopface hafi þénað að minnsta
kosti 250 milljónir króna á hverju
ári frá 2008. MYnd PHoToS.coM
Hafa það notalegt
Þessi mynd birtist
af einum meðlimi
hópsins, Anton K, á
vef Foursquare.Íslendingar ekki óhultir Friðrik Skúla-
son segir að hann hafi fengið fjölmargar
íslenskar tölvur sem sýktar hafi verið vegna
Koopface. MYnd SiGTRYGGuR ARi