Dagblaðið Vísir - DV - 08.02.2013, Blaðsíða 14

14 Fréttir 8.–10. febrúar 2013 Helgarblað
Ræða endurskoðun Schengen
n Framsóknarflokkurinn tekur málið til skoðunar
E
ndurskoðun á Schengen-
samstarfi þarf að fara fram,“
segir í drögum að ályktun sem
flokksþing framsóknarmanna,
sem hófst á föstudag, þarf að taka
afstöðu til. Í drögunum segir að
meta þurfi kosti og galla samstarfs-
ins með hliðsjón af hagsmunum Ís-
lands. Sjálfstæðismenn, sem halda
sinn landsfund í lok febrúar, munu
á fundinum leggja til að skerpt verði
á mikilvægi Schengen-samstarfs-
ins.
Hvorugur ríkisstjórnarflokkanna
hafði Schengen-samstarfið til um-
ræðu í sínum ályktunum en lands-
fundur Vinstri-grænna á þó eftir að
samþykkja þau drög sem liggja fyrir
landsfundi flokksins sem fram fer
síðustu helgina í febrúar. Samfylk-
ingin samþykkti stjórnmála ályktun,
án þess að Schengen sé nefnt, á
landsfundi sínum um nýliðna helgi.
Samstarf um landamæraeftirlit
Schengen-samstarfið er samningur
25 Evrópuríkja um sem ætlað er að
tryggja að fólk í löndunum geti ferðast
frjálst á milli innri landamæri þeirra.
Samstarfinu er einnig ætlað að styrkja
baráttuna gegn alþjóðlegri glæpa-
starfsemi. Flest aðildarríki Evrópu-
sambandsins og öll aðildarríki EFTA
eru hluti af Schengen-samstarfinu.
Einn af kostum samstarfsins er að Ís-
land er aðili að Schengen-upplýsinga-
kerfinu.
Í upplýsingum um samninginn á
vef utanríkisráðuneytisins kemur fram
að í þessu upplýsingakerfi sé að finna
upplýsingar um um eftirlýsta einstak-
linga sem óskað er handtöku á vegna
gruns um afbrot eða til að afplána
fangelsisrefsingu, týnda einstaklinga,
útlendinga sem neita á um inngöngu
inn á Schengen-svæðið, einstaklinga
sem stefna á fyrir dóm og upplýsingar
um stolna muni eins og til að mynda
bifreiðar, skotvopn og skilríki.
Samningnum svipar að mörgu
leyti til Norræna vegabréfasambands-
ins, sem Ísland er aðili að ásamt Dan-
mörku, Noregi, Svíþjóð og Finnlandi,
þegar kemur að ferðafrelsinu. Það
samstarf gerir fólki kleift að ferðast á
milli Norðurlandanna án þess að sæta
persónueftirliti.
Leggja til að samstarfið verði eflt
Ekki kemur fram í drögunum af hverju
endurskoðunar á samstarfinu sé þörf
en meðal gagnrýni sem uppi hefur
verið um samstarfið er að afbrota-
menn geti nýtt sér frelsið sem felist í
því. Sjálfstæðismenn eru hins vegar á
því treysta eigi samstarfið enn frekar.
„Þrátt fyrir ágalla Schengen-sam-
starfsins eru kostir þess fleiri og því
ber að halda samstarfinu áfram til
að treysta öryggi innan svæðisins og
vinna að auknu tilliti til sérstöðu Ís-
lands sem eyríkis,“ segir í drögum að
ályktun fyrir landsfund flokksins sem
unnin er af utanríkismálanefnd hans.
Síðar í ályktunardrögunum er vikið að
því að efling Schengen sé liður í að-
gerðum til að sporna gegn alþjóðleg-
um hættum á borð við hryðjuverka-
starfsemi, ofbeldi öfgahópa, mansali,
eiturlyfjasmygli og peningaþvætti.
Rétt er að árétta að ekki er búið
að samþykkja ályktanirnar þó að þær
hafi fengið efnislega meðferð í utan-
ríkismálanefndum flokkanna. Aðeins
Samfylkingin hefur lokið sínum lands-
fundi en núna um helgina stendur yfir
flokksþing framsóknarmanna. Ekki
náðist í fulltrúa Framsóknarflokksins
í utanríkismálanefnd við vinnslu frétt-
arinnar. n
Ræða málið Flokksþing Framsóknar mun
taka afstöðu til ályktunarinnar um helgina.
Fyrsta banaslysið
síðan árið 1990
n Björgunarsveitir hafa komið að mörgum slæmum slysum á Esju og Helgafelli
R
annsókn stendur yfir á
banaslysi sem varð á Esj-
unni síðastliðinn sunnu-
dag þegar kona á sex-
tugsaldri hrapaði um 200
metra við Hátind. Konan var í
um þrjátíu manna skipulögðum
gönguhópi á vegum fjallgöngu-
klúbbsins Fjallavina. Um var að
ræða vant göngufólk sem var vel
búið til fjallgöngu við erfiðar að-
stæður. Sjálf var konan mikill og
reyndur göngugarpur með góðan
fjallgöngubúnað, mannbrodda og
ísexi. Hún hét Birna Steingríms-
dóttir og var 58 ára. Birna lætur
eftir eiginmann og þrjú uppkom-
in börn.
Samkvæmt upplýsingum frá
Slysavarnafélaginu Landsbjörg
er þetta fyrsta skráða banaslysið
í hlíðum Esjunnar frá árinu 1990.
Þá féll maður fyrir björg af efstu
bungu Kerhólakambs við Blika-
dal. Andlát vegna veikinda eða
annarra orsaka eru flokkuð sér-
staklega hjá slysavarnafélaginu og
eru ekki talin með hér.
Vitni yfirheyrð
Rannsókn slyssins á sunnudaginn
er hefðbundin slysarannsókn,
samkvæmt upplýsingum frá lög-
reglunni á höfuðborgarsvæðinu.
Verið er að fara yfir atburðarásina
og yfirheyra vitni en ekkert bendir
til að eitthvað hafi farið úrskeiðis
eða verið athugavert við ferðalag
hópsins. Veður hafði verið ágætt
framan af degi en versnaði þegar
á leið.
Hópurinn var á niðurleið á tor-
færum stað í slæmu veðri þegar
slysið átti sér stað um þrjú leytið á
sunnudag, en fimmtíu björgunar-
sveitarmenn voru kallaðir út til að
aðstoða við að koma konunni nið-
ur af fjallinu. Hún var látin þegar
að var komið.
Aðstæður á slysstað voru
gríðarlega erfiðar og veður mjög
slæmt. Síðustu björgunarsveitar-
mennirnir komu niður af Esjunni
Birna Steingrímsdóttir
F. 31. 7. 1954
D. 3. 2. 2013
á níunda tímanum um kvöldið.
Slys á Esju og Helgafelli
Ólöf S. Baldursdóttir, upplýsinga-
fulltrúi Slysavarnafélagsins Lands-
bjargar, segir björgunarsveitirnar
hafa komið að mörgum slæmum
slysum á fjöllum eins og Esju og
Helgafelli sem fólk telur almennt
vera frekar saklaus fjöll.
Aðeins viku áður en banaslysið
átti sér stað síðastliðinn sunnudag
varð annað slys í hlíðum Esjunnar.
Þá sótti þyrla Landhelgisgæslunn-
ar göngumann sem hafði fallið um
sextíu metra við Þverfellshorn.
Betur fór en á horfðist í því tilfelli
því maðurinn stöðvaðist aðeins
nokkrum sentímetrum frá þver-
hníptri klettabrún. Meiðsli hans
voru ekki alvarleg. Samkvæmt
heimildum DV var hann ágætlega
búinn til vetrarfjallamennsku.
Þá féll rúmlega þrítugur karl-
maður í hlíðum Helgafells í
Hafnarfirði um miðjan janúar á
síðasta ári. Björgunarsveitir voru
kallaðar út til að leita manns-
ins þegar hann skilaði sér ekki
heim. Þyrla Landhelgisgæslunnar
fann hann alvarlega slasaðan eftir
að leitað hafði verið að honum í
nokkrar klukkustundir. Hann var
fluttur á sjúkrahús þar sem hann
lést af áverkum sínum nóttina á
eftir.
Skortur á námskeiðum
Ólöf bendir á að Esjan sé mjög stór
og hægt sé að fara margar leið-
ir upp hana. Flestir þekki göngu-
stíginn upp að Steini og þaðan
upp að Þverfellshorni, en slysin
gerist ekkert síður þar en annars
staðar. Þá séu minniháttar meiðsl
þó algengari, beinbrot og tognun,
þannig að fólk þarf aðstoð björg-
unarsveita til að komast niður af
fjallinu.
„Esjan er stór og hún er alvöru-
fjall. Svo er fólk kannski ekki endi-
lega að átta sig á því að bilið á
milli gönguferðar upp stíginn að
sumar lagi eða vetrarferð aðra leið,
er mjög breitt. Annað getur bara
verið næstum því sunnudags-
göngutúr á meðan hitt er hörð
vetrarfjallamennska.“
Hún segir fólk þurfa miklu meiri
reynslu, þekkingu og útbúnað til
að stunda hið síðarnefnda á með-
an góðir gönguskór dugi í hitt.
Byrja smátt og fikra sig áfram
Að sögn Ólafar er skortur á nám-
skeiðum eða menntun fyrir al-
menning í vetrarfjallamennsku
hér á landi og fólk þurfi því aðal-
lega að læra af reynslunni.
„Þeir sem eru óreyndir ættu
alltaf að vera á ferð með reynd-
um aðilum því maður fær auð-
vitað ekki reynsluna nema gera
hlutina. Byrja smátt og fikra sig
svo í erfiðari verkefni eftir því sem
reynslan og þekkingin eykst.“
Aðspurð hvort það sé algengara
að slys verði þegar fólk ferðast á
eigin vegum eða í skipulögðum
hópum segir Ólöf allan gang vera
á því. n
Sólrún Lilja Ragnarsdóttir
blaðamaður skrifar solrun@dv.is
„Esjan
er stór
og hún er
alvörufjall
Lést á Esjunni
Birna Steingríms-
dóttir var hjúkr-
unarfræðingur,
58 ára að aldri og
búsett í Kópavogi.
Hún lætur eftir sig
eiginmann og þrjú
uppkomin börn.
mynd SigtRygguR aRi