Dagblaðið Vísir - DV - 26.04.2013, Blaðsíða 53

Menning 53Helgarblað 26.–28. apríl 2013
Vængstýfður engill
um sig sjálfan. Hann er aleinn og
lentur í strætinu; þessi greindi og
viðkvæmi maður hefur ekki ann­
an félagsskap en rónana og aðra
sem komnir eru á botninn; þegar
smákrimmar ráðast á hann og
stela af honum því sem er eftir af
örorkunni hans, getur hann ekki
borið hönd fyrir höfuð sér. Það var
líka einn af kostum kvikmyndar­
innar hversu góð skil hún gerði
þeim kafla í lífssögu Páls. En hér
er honum hespað af, eins og ekk­
ert sé. Allt í einu er bara komið að
því að ljúka þessu af, maðurinn
gerir sig kláran í sjálfsvígið – og
sagan er á enda. Eins og hendi sé
veifað.
Um frammistöðu leikenda er
ekki margt að segja. Mynd Atla
Rafns af Páli er að sjálfsögðu
mótuð af sýn leikstjóra og leik­
gerðarhöfunda; hún er sem fyrr
segir fráhrindandi, einkum fram­
an af, á meðan persónan er
hvæsandi af árásargirni, sendandi
skot í allar áttir. Eftir hlé slakn­
ar á og þar tókst leikaranum á
stöku stað að opna sýn inn í til­
finningalíf Páls. Annars er helst
ástæða til að minnast á leik Sól­
veigar Arnarsdóttur í hlutverki
móðurinnar; hún kom fáum en
mikilvægum orðum hennar til
skila af látleysi og einlægni. Eggert
Þorleifsson var pikkfastur í gamal­
kunnum Eggerts­töktum, sem
ég hugsa að fáir myndu sakna,
og Baldur Trausti Hreinsson var
sviplítill í sviplitlu hlutverki föð­
urins. Persónuleikstjórn var auð­
sæilega gloppótt – ólíkt því sem
var í fyrrnefndri sviðsetningu Þor­
leifs á Pétri Gaut sem var að vísu
afdráttarlausari í listrænni aðferð
og nálgun.
Að öðru leyti var öll ytri um­
gerð sýningarinnar vönduð: leik­
mynd, ljós, búningar, tónlist og
hljóð, allt unnið af þeirri fag­
mennsku og smekkvísi sem við
var að búast.
Hvorki sál né hjarta
Þeir Þorleifur Örn Arnarsson og
Símon Birgisson eru klárir leik­
húsmenn og þess óskandi að
kraftar þeirra beggja eigi eftir að
nýtast íslenskri leiklist í framtíð­
inni. Nú þurfa þeir hins vegar að
staldra við og ná áttum. Góð leik­
sýning er ekki útpæld yfirborðs­
mennska eða flottheit. Það verður
að vera í henni bæði sál og hjarta
og hér finn ég hvorugt. Þar sem
saga Einars Más er hlý og djúp, er
sýning Þjóðleikhússins grunn og
köld. Stundum hafa flogið englar
um sali Þjóðleikhússins, en svo er
ekki að þessu sinni. n
Grunn og köld Þar sem saga
Einars Más er hlý og djúp, er
sýning Þjóðleikhússins grunn
og köld. Stundum hafa flogið
englar um sali Þjóðleikhússins,
en svo er ekki að þessu sinni.
SS-pylsum
slátrað í
Þýskalandi
n „Of saltar“ n Blóðpylsuriddari smakkar SS-pylsu
M
arcus Benser er enginn
venjulegur pylsugerðar­
maður. Hann er blóð­
pylsuriddari og er fyrstur
Þjóðverja til að bera þá
tign. Á hverju ári er einn úr hópi
pylsugerðarmanna sleginn til
riddara, og þótt undarlegt megi virð­
ast fer samkeppnin fram í Normandí
í Frakklandi og ekki í Þýskalandi.
Marcus hefur reyndar þrisvar hlot­
ið riddaratignina eftirsóttu frá árinu
2001. En hvað finnst honum um ís­
lenskar pylsur?
Ég rétti Markúsi pakka af SS­pyls­
um þar sem við sitjum á skrifstofu
hans í Neukölln­hverfi í Berlín. Ég
vona að hann taki ekki eftir skamm­
stöfuninni sem hér í landi merkir
eitthvað allt annað en Sláturfélag
Suðurlands. Hann býður mér að
fylgja sér yfir að sláturborðinu sem er
í næsta herbergi, rétt aftan við búð­
ina sem hann rekur einnig.
Pylsugerð í stað bankakreppu
Markús er kominn af langri röð
pylsugerðarmanna, allt aftur í sjö­
unda ættlegg sem er talsvert, því sé
farið svo langt aftur í ættir á Íslandi
ku allir vera skyldir hver öðrum.
„Faðir minn sagði að þar sem
ég kynni að reikna og skrifa ætti ég
að verða eitthvað annað en pylsu­
gerðarmaður, að ég ætti heldur að
fara að vinna í banka. Ég lærði því
viðskiptafræði í nokkur ár, en fann
að það átti ekki við mig. Ég vildi hafa
eitthvað í höndunum, fást við eitt­
hvað raunverulegt, sjá eitthvað verða
til. Og eftir bankakreppuna er ég
sannfærður um að ég hafi tekið rétta
ákvörðun.“
Sláturhús á Karl Marx-torgi
Fyrir 20 árum var Markús tekinn
inn sem lærlingur í sláturhúsinu
á Karl Marx­torgi í Austur­Berlín,
sem þá var. Rétt eins og í spennu­
mynd þar sem háseti þarf að taka við
stjórn skipsins þegar kafteininn deyr
skyndilega varð pylsugerðarmeistari
hans brátt veikur og Markús þurfti að
taka við stjórn pylsugerðarinnar rétt
22 ára að aldri.
Ég vona að Markús verði ekki
bráðkvaddur af hinum íslensku pyls­
um. Hann opnar pakkann, tekur
fram pylsu, sker af tvo bita og réttir
mér annan. Ég bíð spenntur á meðan
hinn hverfur upp í meistarann.
Dómur felldur yfir SS-pylsum
„Of saltar,“ segir meistarinn sam­
stundis. Hann pakkar leyfunum af
íslensku pylsunum saman í plast­
poka og réttir mér og kallar síðan á
aðstoðarkonu sína. Sú kemur hlaup­
andi með vínarpylsu hússins sem
er hvítari að sjá en við erum vön.
Markús bíður á meðan ég fæ mér
bita. „Hún er ekki jafn sölt,“ segi ég
við ágætisundirtektir. „Hvað seturðu
eiginlega í þetta?“ bæti ég við.
„Ég nota bæði nauta­ og svínakjöt,
um tíu prósent vatn, salt, en samt
ekki jafn mikið og þið, og náttúruleg
krydd eins og pipar og papriku.“
Ég lít á SS­pylsupakkann. Sam­
kvæmt innihaldslýsingu er meðal
annars í þeim að finna kinda­, nauta­
og svínakjöt, undanrennuduft, kart­
öflumjöl, sojaprótín og kjötkraft.
„Ég nota aðeins náttúruleg hrá­
efni í pylsurnar,“ segir Markús. „Ef
mig langar í mjöl fæ ég mér brauð.“
Vinsælar pylsur
Markús segir viðskiptin aukast ár frá
ári. „Fólk veit að við notum góð hrá­
efni frá litlum býlum sem við höfum
unnið með í 20 ár eða lengur. Litlar
einingar virka best, þannig er hægt
að hafa yfirsýn yfir allt,“ segir Markús
sem sjálfur hefur tíu manns í vinnu
og hefur lítinn áhuga á að stækka við
sig.
„Það eru um 30 pylsugerðarmenn
í Berlín, sem er ekki svo mikið miðað
við borg með yfir þrjár milljónir íbúa.
Þeir eru fleiri í Suður­Þýskalandi, þar
sem fólk hefur hærri tekjur og leggur
meira upp úr ferskleika og gæðum.“
Pylsur í karríi
Markús borðar sínar vínarpylsur
helst með sinnepi og brauði við
hliðina á, en hvað finnst honum um
nýjungar á borð við „currywurst“?
Pylsur í karrísósu eru afskaplega vin­
sælar hér í bæ, en eru ef til vill til fleiri
leiðir til að matreiða pylsur sem enn
á eftir að kanna?
„Það er búið að finna pylsuna upp
einu sinni, það þarf ekki að gera það
aftur,“ segir Markús og telur pylsur
bestar eins og þær eru. n
Pylsuriddarinn ekki
hrifinn af SS-pylsum
„Ég nota aðeins náttúruleg
hráefni í pylsurnar,“ segir
Markús. „Ef mig langar í
mjöl fæ ég mér brauð.“
„Þessir þættir fylla mann
þakklæti fyrir hversdagslífið“
Sjónvarp
Walking Dead
„Krefjandi
en góður“
„Þættirnir hafa sjaldséðan
kost... – þeir eru trúverðugir“
God of War
Ascension
Game of Thrones
HBO