Gerðir kirkjuþings - 1988, Qupperneq 206

203
lífríkisins. Afleiðingarnar eru m.a. misrétti i samskiptum
þjóða og striðshætta sem af sliku misrétti og misskiptingu
leiðir.
III
Framlag kristinnar trúar til umræðunnar er að minna á þann
trúarskilning kirkjunnar að maðurinn er settur til þess að
vera ráðsmaður Guðs i sköpunarverkinu. Hann á ekki að sýna
jörðinni ofbeldi heldur vera verndari hennar og lifa i sátt
og samlyndi við hana. En jafnframt að læra að nýju að njóta
samskipta við náttúruna. Jesús benti á fugla himinsins og
liljur vallarins. Af þvi má þann lærdóm draga að maðurinn
eigi að njóta sköpunarverksins, fegurðar þess og gæða. Það
merkir þó ekki að hann þurfi einungis að lita á gæði
jarðarinnar sem hráefni. í sjálfu sér hefur lifrikið, hvert
tré, hvert fjall sina fegurð sem njóta bera i einfaldleik
sinum.
Lifrikið er ekki eign mannsins. Það er hinn bibliulegi grund-
völlur kristins lifsskilnings að sköpunarverkið sé Guðs. Að
hann sé þar nálægur og hafi sett manninn til ráðsmennsku i
þvi. Þennan lifsskilning ber kirkjunni að halda á loft, það
er eitt framlag hennar til umræðu samtimans um lifrikið og
ábyrgð mannsins.
Kirkjan reynir að átta sig á þvi hver hennar ábyrgð sé i
vistkreppu samtimans. Á grundvelli kristinnar trúar hefur
vestræn menning þróast. Kirkjan reynir einnig að átta sig á
þvi hvert framlag hennar skuli vera til að bjarga þvi sem
bjargað verður, hvar hún skuli beita áhrifum sinum, hvaða
málstað hún skuli verja.
Guðfræði undanfarinna ára - kannski 10-15 ára - hefur borið
vitni um aukna umræðu um manninn og lifrikið. Margir
guðfræðingar hafa sérstaklega helgað sig þessu viðfangsefni.
Má nefna Jurgen Moltmann og Wolfhart Pannenberg auk fjölda
annarra. Virðist sem þar sé að koma fram ný stefna í guðfræði
þar sem sérstaklega er fjallað um guðshugmyndina og áhrif
hennar á lifsviðhorf manna þar sem kristin trú hefur mótað
þjóðlif og menningu. Til grundvallar liggur gjarnan svonefnd
ferlisguðfræði (e. : process theology; þ. : Prozess Theologie)
en eitt einkenni hennar er að líta svo á að Guð sé ekki
aðeins utan við sköpunarverkið og handan þess heldur
jafnframt i sköpunarverkinu. Það merkir ekki að hann sé
sköpunarverkið (sbr. algyðistrú) heldur i þvi. Hér er með
öðrum orðum litið á Guð sem starfandi i þvi skapandi ferli
sem á sér stað i lifrikinu i stað þess að lita á hann sem
"fasta stærð" (statiskan). í sköpunarverkinu birtist Guð
manninum - hulinn að visu. í samskiptum sinum við
sköpunarverkið hefur maðurinn því samskipti við Guð. Þessi
samskipti eru þvi - hvort sem manninum er það ljóst eða ekki
- afleiðing af "trú" hans, þ.e. lifsviðhorfi og
lifsskilningi. Hin nýja ferlisguðfræði vikur hér i engu frá
lútherskri guðfræði þótt áherslan hafi þar jafnan verið á
nálægð Guðs i Orðinu en minna hirt um návist hans i sköpunar-
verkinu. Þá áherslu er þó engu að siður að finna hjá Lúther.
Hiklaust má telja að ferlisguðfræðin muni hafa veruleg áhrif
á guðfræðilega umræðu næstu ára.