Peningamál - 13.05.2015, Blaðsíða 37

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
5
•
2
37
INNLENT RAUNHAGKERFI
frá því í febrúar. Mikil óvissa er jafnan um þetta mat en ýmislegt styður
við það að slakinn hafi farið minnkandi á síðasta ári. Eins og rakið er hér
að ofan benda vísbendingar af vinnumarkaði til að slakinn þar sé að
hverfa. Vöxtur vinnuaflseftirspurnar hefur verið kröftugur það sem af
er ári og atvinnuleysi er líklega nálægt jafnvægis atvinnuleysi. Hækkun
launa á árinu bendir einnig til þess að slakinn í þjóðarbúskapnum hafi
ekki verið mikill og áætlað er að hlutfall launa af vergum þáttatekjum
verði við langtímameðaltal sitt á þessu ári (sjá kafla V). Hlutfall fyrir-
tækja sem telja sig starfa nærri eða umfram hámarksgetu er komið yfir
meðaltal tímabilsins frá árinu 2006 (mynd IV-25). Nýting fjármagns-
stofnsins segir svipaða sögu. Hlutfall fjármagns og landsframleiðslu
lækkaði á síðasta ári um 2½ prósentu sem felur í sér aukna nýtingu
fjármagnsstofnsins en þetta hlutfall hefur lækkað um rúmlega 8 pró-
sentur frá því að það fór hæst árið 2009. Samkvæmt spánni er talið
að lítils háttar framleiðsluspenna hafi þegar myndast á fyrsta fjórðungi
þessa árs. Áætlað er að hún aukist eftir því sem líður á þetta ár og
verði liðlega 1% af framleiðslugetu á árinu en taki síðan að minnka á
ný er líður á spátímabilið (mynd IV-26).
Mynd IV-26
Framleiðsluspenna og atvinnuleysi 2005-20171
1. Grunnspá Seðlabankans 2015-2017.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
% af framleiðslugetu
Framleiðsluspenna (v. ás)
Atvinnuleysi (h. ás, andhverfur kvarði)
% af mannafla
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
9
8
7
6
5
4
3
2
1
‘17‘16‘15‘14‘13‘12‘11‘10‘09‘08‘07‘06‘05
Mynd IV-25
Vísbendingar um nýtingu framleiðsluþátta1
1. ársfj. 2006 - 1. ársfj. 2015
%
Fyrirtæki með starfsemi nærri eða umfram hámarks-
framleiðslugetu
Fyrirtæki sem búa við skort á starfsfólki
1. Samkvæmt viðhorfskönnun Gallup meðal 400 stærstu fyrirtækja
landsins. Árstíðarleiðrétt gögn. Spurt er um hvort starfsemi sé nærri eða
umfram framleiðslugetu tvisvar á ári. Ársfjórðungsleg gögn eru fengin
með línulegri brúun (e. interpolation). Brotalínur sýna meðaltöl frá 2006.
Heimildir: Gallup, Seðlabanki Íslands.
0
10
20
30
40
50
60
201420132012201120102009200820072006