Peningamál - 13.05.2015, Blaðsíða 33

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
5
•
2
33
INNLENT RAUNHAGKERFI
prósentu minni en spáð var í febrúar. Það sem af er ári hefur vöxtur
útflutnings verið góður en gert er ráð fyrir að útflutningur vöru og
þjónustu aukist um tæp 7% í ár sem er um 1½ prósentu meiri vöxtur
en gert var ráð fyrir í síðustu spá. Helsta skýringin er að áætlað er
að útflutningur þjónustu muni vaxa meira en áður var talið enda
hefur ferðamannaárið farið vel af stað og jókst ferðamannafjöldi um
þriðjung milli ára á fyrsta fjórðungi ársins sem er svipuð aukning og
á sama fjórðungi í fyrra. Horfur eru á að framboð flugferða íslenskra
flugfélaga muni aukast talsvert á árinu en tvö stærstu flugfélögin sem
flytja farþega á milli landa áætla að flytja um fjórðungi fleiri farþega
en í fyrra. Einnig eru horfur á ágætum vexti vöruútflutnings í ár. Gert
er ráð fyrir að útflutt magn sjávarafurða aukist um tæplega 7% milli
ára sem er töluvert meiri vöxtur en reiknað var með í febrúar. Skýrist
það af góðri loðnuvertíð í byrjun ársins, ásamt líklegri aukningu veiði-
heimilda á þorski á næsta fiskveiðiári.
Mikil aukning innflutnings samhliða vaxandi innlendri eftirspurn
Líkt og spáð var í febrúar jókst innflutningur vöru og þjónustu um
tæplega 10% í fyrra og hefur ekki vaxið svo mikið síðan árið 2005.
Að hluta endurspeglar þessi mikli vöxtur töluverðan innflutning skipa
og flugvéla en án þeirra nam vöxtur innflutnings 8,4% sem er heldur
meiri aukning en vöxtur innlendrar eftirspurnar. Sennilegar skýringar
á þessu eru hækkun raungengis, aukin eftirspurn eftir varanlegum
neysluvörum sem í nær öllum tilfellum eru innfluttar og vöxtur í
kaupum á tækjum til fjárfestingar.
Líkt og í spánni um útflutning er gert ráð fyrir meiri aukningu í
innflutningi vöru og þjónustu á þessu ári en reiknað var með í febrúar-
spánni eða liðlega 11% samanborið við tæplega 7% í febrúar. Að hluta
endurspegla horfur um meiri vöxt innflutnings í ár meiri kraft innlendrar
eftirspurnar en meginástæðan er þó töluvert meiri innflutningur flugvéla
en spáð var í febrúar og er áætlað að hann falli að mestu til á fyrri hluta
ársins og muni nema um 6% af vöruinnflutningi. Einnig sýna utanríkis-
viðskiptatölur Hagstofunnar fyrir fyrsta ársfjórðung að innflutningur
hrá- og rekstrarvara jókst talsvert milli ára en aukninguna má að hluta
rekja til landana erlendra fiskiskipa sem selja loðnu til bræðslu hér á
landi. Horfur eru á að vöruinnflutningur á þessu ári verði áfram drifinn
að nokkru leyti af innflutningi neysluvara eins og í fyrra, einkum bíla
auk mat- og drykkjarvara. Vísbendingar út frá tölum Ferðamálastofu
um brottfarir Íslendinga frá Keflavíkurflugvelli og könnun Gallup á fyrir-
huguðum utanlandsferðum einstaklinga benda einnig til áframhaldandi
kröftugs vaxtar þjónustuinnflutnings á þessu ári.
Framlag utanríkisviðskipta til hagvaxtar neikvætt í ár líkt og í
fyrra
Framlag utanríkisviðskipta til hagvaxtar í fyrra reyndist nokkru nei-
kvæðara en gert hafði verið ráð fyrir í febrúarspá bankans eða sem
nemur 3 prósentum (mynd IV-15). Er það töluverður viðsnúningur frá
árinu 2013 en þá reyndist framlagið jákvætt um hátt í 4 prósentur.
Mikill vöxtur innflutnings í ár, sérstaklega á flugvélum, gerir það að
verkum að framlagið verður einnig neikvætt í ár, þótt það sé ekki eins
neikvætt og í fyrra.
1. Grunnspá Seðlabankans 2015-2017.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd IV-15
Framlag utanríkisviðskipta til hagvaxtar
2010-20171
Útflutningur
Innflutningur
Utanríkisviðskipti
Breyting frá fyrra ári (prósentur)
-6
-4
-2
0
2
4
20172016201520142013201220112010
Mynd IV-16
Viðskiptajöfnuður 2000-20171
% af VLF
1. Rekstrarframlög talin með frumþáttatekjum. Grunnspá Seðlabankans
2015-2017. 2. Án reiknaðra tekna og gjalda innlánsstofnana í slitameðferð
en með áætluðum áhrifum af uppgjörum búa þeirra og án áhrifa lyfjafyrir-
tækisins Actavis á jöfnuð frumþáttatekna fram til ársins 2012. Einnig hefur
verið leiðrétt fyrir óbeint mældri fjármálaþjónustu (FISIM) innlánsstofnana
í slitameðferð.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Vöru- og þjónustujöfnuður
Undirliggjandi jöfnuður frumþáttatekna2
Undirliggjandi viðskiptajöfnuður2
Mældur viðskiptajöfnuður
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
‘16‘14‘12‘10‘08‘06‘04‘02‘00