Peningamál - 13.05.2015, Blaðsíða 7

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
5
•
2
7
EFNAHAGSHORFUR OG HELSTU ÓVISSUÞÆTTIR
neyslu.2 Horfur fyrir árið í ár og næstu tvö ár hafa jafnframt lítið breyst:
gert er ráð fyrir tæplega 4% vexti í ár en að frá næsta ári verði vöxtur-
inn því sem næst 3% á ári en þá fer að draga úr eftirspurnaráhrifum
skuldalækkunaraðgerðarinnar.
Horfur eru hins vegar á meiri vexti fjárfestingar í ár en spáð var
í febrúar. Nýjar upplýsingar hafa komið fram um aukna fjárfestingu í
skipum og flugvélum og samkvæmt nýrri fjárfestingarkönnun bankans
virðast fyrirtæki gera ráð fyrir töluvert meiri fjárfestingarútgjöldum en
fyrri könnun hafði bent til. Aðrar vísbendingar um fjárfestingaráform
benda í sömu átt. Fjárfesting alls er því talin vaxa um tæplega fjórðung
í ár og fjárfesting atvinnuveganna um hátt í 30% sem er töluvert meiri
vöxtur en spáð var í febrúar. Á næstu tveimur árum hægir á vextinum
þótt áfram verði hann nokkur, m.a. í orkufrekum iðnaði og íbúðarhús-
næði. Gangi spáin eftir verður hlutfall fjárfestingar af landsframleiðslu
komið í 20% árið 2017 sem er heldur hærra en spáð var í febrúar en
1½ prósentu undir þrjátíu ára meðaltali.
Á heildina litið er talið að þjóðarútgjöld vaxi um 6½% á þessu ári
og kemur það í kjölfar tæplega 5½% vaxtar í fyrra (mynd I-5). Spáð
er ríflega 4% vexti þjóðarútgjalda á næsta ári og 3% vexti árið 2017.
Gangi spáin eftir verður meðalvöxtur þjóðarútgjalda 4½% á spátím-
anum sem er heldur meiri vöxtur en gert var ráð fyrir í febrúar. Nánari
umfjöllun um innlenda eftirspurn einkageirans og hins opinbera er að
finna í kafla IV.
Kröftugur hagvöxtur á spátímanum og meiri en í fyrri spá
Hagvöxtur mældist 3% á fjórða ársfjórðungi í fyrra og 1,9% á árinu
öllu. Það var í takt við febrúarspá Peningamála en þar var gert ráð fyrir
2% hagvexti á árinu í heild. Sé miðað við ársmeðaltöl hefur samdráttur
landsframleiðslunnar í kjölfar fjármálakreppunnar því gengið til baka
að fullu. Vísbendingar eru um áframhaldandi kröftugan vöxt á fyrsta
fjórðungi þessa árs og gerir grunnspáin ráð fyrir að hann verði um
4½%. Horfur eru á svipuðum vexti út þetta ár og 4,6% hagvexti á árinu
í heild (mynd I-6). Það er tæplega ½ prósentu meiri hagvöxtur en spáð
var í febrúar og skýrist af bættum horfum um fjárfestingu og útflutning.
Horfur fyrir næsta ár eru einnig taldar betri en spáð var í febrúar.
Er nú gert ráð fyrir 3,4% hagvexti á árinu, sem er um ½ prósentu meiri
vöxtur en í febrúarspánni. Meiri hagvöxt má rekja til jákvæðara fram-
lags utanríkisviðskipta en þar leggjast á eitt meiri vöxtur útflutnings
og hægari vöxtur innflutnings sem stafar af því að þá hægir verulega
á innflutningi skipa og flugvéla miðað við yfirstandandi ár. Árið 2017
er einnig spáð ½ prósentu meiri hagvexti en í febrúar eða 3,1%. Sem
fyrr er talið að megindrifkraftur hagvaxtar á spátímanum verði inn-
lend eftirspurn einkaaðila, þ.e. einkaneysla og atvinnuvegafjárfesting.
Gangi spáin eftir verður hagvöxtur að meðaltali 3,7% á árunum 2015-
2017, sem er töluvert yfir meðalhagvexti síðustu þrjátíu ára og spám
um 2,1% meðalhagvöxt í helstu viðskiptalöndum á spátímanum.
Nánari umfjöllun um þróun hagvaxtar er að finna í kafla IV.
2. Í Peningamálum 2014/1 kemur fram að bankinn telur að aðgerðin muni auka einkaneyslu
árið 2014 um 1,7 prósentur frá því sem ella yrði. Það rímar ágætlega við þá breytingu sem
varð á vexti einkaneyslu í fyrra frá spá bankans áður en ákvörðunin um skuldalækkunina
lá fyrir (Peningamál 2013/4) en vöxtur einkaneyslu reyndist 1,4 prósentum meiri en þá var
gert ráð fyrir.
1. Grunnspá Seðlabankans 2015-2017. Brotalínur sýna spá frá PM 2015/1.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Macrobond, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-6
Hagvöxtur á Íslandi og í viðskiptalöndum
2008-20171
Breyting frá fyrra ári (%)
Ísland PM 2015/2
Helstu viðskiptalönd PM 2015/2
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
‘17‘16‘15‘14‘13‘12‘11‘10‘09‘08
1. Grunnspá Seðlabankans 2015-2017.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-5
Þjóðarútgjöld 2008-20171
Breyting frá fyrra ári (%)
PM 2015/2
PM 2015/1
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
‘17‘16‘15‘14‘13‘12‘11‘10‘09‘08
1. Grunnspá Seðlabankans 2015-2017. Brotalínur sýna spá frá PM 2015/1.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-4
Viðskiptajöfnuður 2008-20171
% af VLF
Jöfnuður á vöru- og þjónustuviðskiptum PM 2015/2
Undirliggjandi viðskiptajöfnuður PM 2015/2
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
‘17‘16‘14 ‘15‘13‘12‘11‘10‘09‘08