Bændablaðið - 23.01.2014, Qupperneq 29

29Bændablaðið | Fimmtudagur 23. janúar 2014
viðarnytjar. Fyrirtæki og verktakar
í skógargeiranum munu finna
fyrir þessu þar sem minna verður
um skógarafurðir og verkefni.
Fjárveitingar hafa undanfarin misseri
staðið í stað, ekki aukist eins og
ákjósanlegt hefði verið, en ég vona
svo sannarlega að breyting verði
á til batnaðar innan tíðar. Það eru
nefnilega á þessu máli margar hliðar
og þessi niðurskurður mun hafa áhrif
í framtíðinni á íslenskt efnahagslíf.
Menn sjá ekki alltaf fyrir hvaða
afleiðingar ákvarðanir þeirra hafa.“
Allt selst sem í boði er
Benjamín segir að verkefni séu næg
og svo verði áfram í nánustu framtíð.
Hann og félagar hans hafa verið að
grisja á Vöglum á Þelamörk frá því
í lok október og sér hann fram á að
það verkefni standi fram á vor.
„Verkefnin eru næg svo lengi
sem hægt er að selja timbrið sem til
fellur og staðan er sú að eftirspurn
eftir því er mikil. Það selst allt
sem í boði er,“ segir hann. Stærsti
einstaki kaupandinn er Elkem á
Grundartanga, en fyrir hendi er
samningur milli verksmiðjunnar og
Skógræktar ríkisins um að hún kaupi
mestallan þann grisjunarvið sem til
fellur í skógum Skógræktarinnar
auk þess sem hún kaupir einnig frá
öðrum, skógarbændum m.a., og selur
áfram til Elkem.
Ný tækifæri eftir kreppu
„Eftir kreppu opnuðust einnig
möguleikar á að selja timbur úr
íslenskum skógum, innflutt timbur
varð svo dýrt að menn leituðu
annarra leiða og horfðu á markaðinn
hér innanlands. Flettiefni (sagað til
í lengdir og þurrkað) er vinsælt í
dag og allt timbur sem er flett selst.
Skógarnir eru til staðar og þá þarf
að grisja, þannig að nægt hráefni
er fyrir hendi til að anna eftirspurn
á innlendum markaði,“ segir hann.
Því til viðbótar eru tækifæri og ótal
möguleikar á að koma afurðum
skógarins í verð, segir Benjamín og
telur þess virði að kanna hvort þeir
gangi ekki upp.
Nægur markaður
„Elkem kaupir um 3.000 rúmmetra
núna, en útreikningar benda til að
einungis úr skógum á norðanverðum
landinu geti fallið til 1.500 til 2.000
rúmmetrar á ári,“ segir Benjamín
og nefnir í framhaldi af því að
hugsanlega bætist síðar við tveir
stórir kaupendur að grisjunarviði. Í
bígerð sé að reisa kísilverksmiðju
á Bakka við Húsavík sem gæti nýtt
sér slíkan við. Þá bendir hann á
nýútkomna skýrslu sem leiðir í ljós
að hagkvæmt þyki að koma upp
fjarvarmaveitu í Grímsey og nýta
íslenskan trjávið sem orkugjafa auk
afgangsvarma frá dísilstöð eyjarinnar.
Nægur efniviður er í norðlenskum
skógum, en í meistaraprófsritgerð
sinni fjallaði Benjamín m.a. um það
magn grisjunarviðar sem til staðar er
í norðlenskum skógum. Niðurstaðan
er sú að það er nægilegt og meira til
svo að framkvæmanlegt sé að kynda
húsin í Grímsey upp með viðarkurli.
Talið er að um 650 rúmmetra þurfi á
ári til að slíkt sé hægt.
Öflug og fjölbreytt vinnsla úr
afurðum skóganna
„En það er ýmislegt annað sem hægt
er að gera við afurðir skógarins. Ég
sé fyrir mér að í framtíðinni munum
við vera með öfluga og fjölbreytta
vinnslu á þeim afurðum og vera
sjálfbær að mestu um timbur og
timburafurðir,“ segir hann og nefnir
í því sambandi meðal annars að hægt
sé að vinna úr þeim undirburð fyrir
kýr, en hann sé að mestu innfluttur
sem stendur.
„Við gætum skapað bæði atvinnu
og sparað gjaldeyri með því að vinna
þennan undirburð hér heima, en til að
gera slíkt þarf að koma sér upp góðri
aðstöðu. Það þarf rými til að þurrka
viðinn og síðan salla hann niður í fínt
sag. Ég væri löngu kominn á fullt í
þessu ef ég hefði aðstöðuna,“ segir
Benjamín.
Óvissa tengd veðri alltaf fyrir
hendi
Nú vinnur hann að því að byggja upp
starfsemi í kringum skógarhöggið
og kanna hvort möguleiki sé á að
stofna í kringum það fyrirtæki. Sem
fyrr segir eru í raun næg verkefni
til staðar við grisjun, en margt
fleira spilar inn í. Starfið segir hann
vera líkamlega erfitt og slítandi
og því alltaf spurning hversu lengi
menn endist. Þá fylgi því miklar
fjárfestingar í vélum og tækjum.
Óvissa tengd veðri sé líka alltaf fyrir
hendi og nefnir Benjamín að lítið
sem ekkert hafi verið hægt að vinna
við grisjun í norðlenskum skógum
í fyrravetur, snjóaveturinn mikla
2012–13. Austur í Þingeyjarsýslu er
mikill snjór yfir öllu og ekki hægt
að vinna við grisjun, en annað uppi
á teningnum í Eyjafirði.
Veðrið hefur almennt verið
gott á þessum vetri og sem dæmi
hafa ekki fallið niður nema tveir
dagar frá því í haust vegna veðurs.
Slagveðursrigning snemma hausts
gerði að verkum að ekki var hægt að
vinna í skóginum og þá fór hitastig
eitt sinn niður í -16° skömmu fyrir jól
og segist Benjamín ekki hafa treyst
því að sagirnar stæðust kuldann.
Slóðar víða ófullnægjandi
Eitt af því sem aftrar skógarhöggs-
mönnum í störfum sínum er að víða
eru slóðar um skógana ófullnægjandi
og verða fljótt ófærir í bleytutíð.
Ómögulegt er því að fara um með
tæki og timburvagna.
„Það þyrfti að bæta þarna úr, en
þegar verið var að planta út skógum
fyrir allmörgum árum hugsuðu menn
ekki endilega út í þessi atriði,“ segir
hann. Slóðagerð um skógana er einn
af mikilvægustu umhirðuþáttum
skógræktar en jafnframt einn sá
dýrasti. „Til að rekstur af þessu
tagi standi undir sér þurfa að vera
fyrir hendi önnur verkefni til að
grípa í þegar ekki er hægt að stunda
skógarhöggið. Það er um að gera að
nýta þau tækifæri sem fyrir hendi eru,
en það kostar auðvitað peninga að
koma sér upp búnaði og öðru sem til
þarf. Þess vegna byggi ég þetta upp
smám saman, tek eitt skref í einu,“
segir Benjamín og er bjartsýnn fyrir
hönd þessarar ungu atvinnugreinar
sem skógarhöggið er. /MÞÞ
VEITINGAELDHÚS TIL SÖLU
Grunnflötur 12,45 m x 2,71. Vel útbúið tækjum.
Í eldhúsinu hefur verið starfræktur austurlenskur
veitingastaður sem flytur nú í nýtt og stærra húsnæði.
Ásett verð kr. 15.000.000,-
Afhendist í apríl/maí eða eftir samkomulagi.
Nánari upplýsingar veitir
Hallgrímur Rögnvaldsson í síma 861 8559
Skógarhöggið reynir á líkamann en verður auðveldara ef menn beita sér rétt.
Benjamín segir að verkefni séu næg og svo verði áfram í nánustu framtíð.
Hann og félagar hans hafa verið að grisja á Vöglum á Þelamörk frá því í lok
október og sér hann fram á að það verkefni standi fram á vor.
Styrkir til
frumbýlinga
Hér með er auglýst eftir umsóknum um styrki
til frumbýlinga í sauðfjárrækt samkvæmt
ákvæðum núgildandi sauðfjársamnings.
Reglur um úthlutun og umsóknareyðublöð með
is en skila ber umsóknum til BÍ fyrir 1. mars
næstkomandi.
Bændasamtök Íslands,
Bændahöllinni við Hagatorg,
107 Reykjavík