Skagfirðingabók - 01.01.1966, Page 155

FLJÓT
yfir fiskiveiðunum í Fljótum, og má heita, að þessi þáttur atvinnu-
lífsins sé nú með öllu slitinn. Það er að vísu svo, að menn skjótast
rétt fram fyrir landsteinana endrum og eins til þess að fá sér í soð-
ið, en meira getur það tæpast heitið. Er hvort tveggja, að mannfæð
er mikil orðin á heimilum, og í öðru lagi fæst enginn (eða þá fáir)
til að fara á sjó nema á vélbátum, en þeir eru engir til í Fljótum nú.
Um hákarlaveiðarnar get ég verið fáorður. Þær voru að mestu
leyti stundaðar á áðurnefndum „vetrarskipum" og stóðu yfir frá
því á jólaföstu til vors, annað veifið, einu sinni eða tvisvar á hverju
tungli, eftir tíðarfari og öðrum ástæðum. Var hákarlsaflinn mjög
misjafn, og er svo ætíð með sjávarfeng. Um aldamótin hurfu vetr-
arskipin úr sögunni, en þó var eftir þann tíma í nokkur ár farið til
hákarlaveiða á stórum sexæringum. En grunur minn er sá, að þess-
ar veiðar hafi tæplega gjört betur en að borga sig. Lifrin var brædd
heima og hákarlinn kasaður og hertur og síðan seldur sveitamönn-
um fyrir eina krónu fjórðungurinn. Oft vildi það til, að vetrarskip-
in hröktust afvega til Grímseyjar, austur til Flateyjar, vestur á
Skaga og víðar. Stundum fórust þau alveg með allri áhöfn, og var
sá skaðinn mestur, ekki aðeins vegna þess fjár, sem lá í skipi og
öllum útbúnaði, heldur og vegna þeirra mannslífa op heimilis-
hörmunga, sem skiptaparnir orsökuðu.
Hér má því bæta við, að mannskaðar urðu einnig talsverðir, eftir
að vetrarlegurnar hættu, bæði á fiskiskipum og hákarlaskipum frá
Siglufirði og Akureyri, því að á hverju vori voru Fljótamenn á þess-
um skipum. Var þetta sérstaklega átakanlegt áður en slysatrygg-
ingarlögin gengu í gildi, vegna þess að þegar slysin bar að höndum,
stóðu ekkjur og börn hinna drukknuðu uppi allslaus og urðu þá
venjulega handbendi hreppsins. Má geta þess svo sem til dæmis, að
1896 munu hafa verið 40—50 manns, sem voru á vegum hrepps-
ins.
Vetrarskipin voru þilfarslaus og aðeins eitthvert lítið hólf af-
þiljað aftast í þeim til að geyma mat í. Var því ævi sjómanna slæm
í þessum „vetrarlegum", og þó sóttust bændur eftir því að verða
hásetar á vetrarskipunum.
Þess er áður getið, að hákarlinn var kæstur og hertur. Voru þá
153