Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1987, Qupperneq 159

MULAÞING
157
Fljótsdalshéraðs. Fékkst þannig talsvert verkefni. En þá brást plógmað-
urinn. Var þá haldið áfram að safna verkefni til næsta árs, og fyrir
vorfundi stjórnarinnar 1912 lá fyrir verkefni frá 21 bónda úr 6 - 7
hreppum Héraðsins, alls 61 dagslátta eða tæpar 2!/io dagsláttu á mann
að meðaltali. Mér hafði boðizt ágætur plógmaður, Pétur Sigurðsson
frá Hjartarstöðum í Eiðahreppi. En skilyrði hans var full sumarvinna,
sem hann áætlaði allt að 100 dagsláttum. Og nú átti þessi fundur m. a.
að athuga hvort verkefni væri nægilegt til þess að koma á plægingunum.
Þegar svo upp kom, að hið löfaða verkefni aðeins var Vs af því sem
þurfti, setti alla hljóða. Og mega þeir eiga, samstarfsmenn mínir í
stjórninni, þeir voru daufir í dálkinn og þótti mjög miður. Þessi fundur
var, eins og allir aðrir stjórnarfundir Sambandsins, haldinn heima hjá
mér, og nú á skrifstofu minni í nýja Jaðarshúsinu. Og mér er hann
svo minnisstæður, að eg nú sé fyrir mér í hverri röð við sátum kringum
hið stóra skrifborð mitt. Öllum okkur fannst bersýnilega eins og okkur
hefði verið rekinn rokna-löðrungur. En eftir nokkurrar stundar þögn
kom rödd frá öðrum meðstjórnanda, eg held Gunnari Pálssyni, að þær
væru þá víst búnar plægingarnar í ár eins og fyrri daginn, og tók eg
dauflega undir að svo liti út. Gall þá við rödd þáverandi ráðunauts
Sambandsins, er eg hafði boðað á fundinn. Hann var Benedikt G. M.
Blöndal, ungur fjörmaður, röskur og orðhvatur, ef svo bar undir.
Röddin sagði: „Ja, pöntun er enn ókomin frá Vallanesprestinum.“
Hvatvísi hans greip mig svo, að eg hafði hálfgaman að. Eg hafði
vitanlega ekki lagt fram til sjálfs mín pöntun, vegna þess að eg ætlaði
ekki að keppa við aðra, ef nægt verkefni kæmi, enda gat eg verið
sjálfbjarga með plægingar ef þyrfti. Hins vegar var mér alltaf innan
handar að taka eitthvert lítilræði ef til vantaði. En hvatvísi Benedikts
hafði vakið hjá mér eitthvert sambland af alvöru og glettni. Eg stóð
upp úr sæti mínu, gekk stundarkorn um gólf í hægðum mínum og
hugleiddi málið. Enginn sagði orð. Eg var ekki í vafa um, að hér væri
um líf eða dauða plægingarhugmyndarinnar að tefla. Ef Sambandið
gæti ekki ráðið við eða hagnýtt þetta allverulega verkefni, sem fyrir
lá, yrði þar með lokið sögu plæginganna. Hins vegar stóðu fyrir dyrum
hjá mér þetta sumar lokaátökin við byggingarnar á Jaðri. Þannig var
alvaran. En glettnin svaraði - að bæta þar við plægingarkostnaði á allt
að 40 dagsláttum, samsvaraði tveimur stórum túnum, hvað er það í
svo mikilli mjólk? Og glettnin sá fyrirfram, að allar þær tröllasögur,
sem upp kæmu um slíkt á eftir og sem hún vissi hverrar tegundar yrðu,
mundu algjörlega bjarga við og tryggja framtíðarplægingar. Eg var