Jökull


Jökull - 01.12.1972, Blaðsíða 41

Jökull - 01.12.1972, Blaðsíða 41
area occupied by the Flveradalur and ice- cauldron thermal area exceeds two or possibly 3 km2, as much as some previous estimates of the entire Kverkfjöll thermal area. The magnitude of the volcanic event which formed the ice cauldron can be estimated from tlte volume of the cauldron proper. By photo- grammetrically computing the parallax factor for stereoscopic pairs of the 28 August 1968 Plus X aerial photographs, using a parallax bar, and assuming an elevation of 1620 meters for the surface of the ice-dammed Jökullón, the elevation of the floor of the ice cauldron is approximately 1635 meters. The volume of the cauldron proper is thus estimated to be 0.02 km3. The volume of the total subsidence is at least double this quantity. Some gas ex- plosions undoubtedly took place near the sur- face of the cauldron floor in 1959, spreading sand and mud over the firn surface in the vicinity of the cauldron. Yet it is nearly certain that the cauldron that formed in 1959 resulted almost exclusively from ice melt. The energy required to melt .04 km3 of ice would be 1.2 X 1023 ergs or 1.2 X 1016 joules. Kverkfjöll eystri Points of thermal emission along a several kilometer-long segment of the precipitous Skarphédinsjökull escarpment of Kverkfjiill eystri appear on the 1966 direct-record imag- ery but are near the margin (Fig. 4) of the 70 mm film strip and are not sharply deline- ated. Thorarinsson (1953, p. 20) in 1953 found warm exhalations and ice perforations here at an altitude of 1920 meters, the highest altitude thermal activity in Iceland; thermal activity was not observed during expeditions in 1933 and 1946, but it was noticed again in 1956 ('Thorarinsson 1956, p. 42). The 1966 infrared data indicate continued emission from a geo- thermal source at this locality. Several possible smaller geothermal manifestations along the west-facing bedrock escarpment and to the northeast below the Skarphédinsjökull escarp- ment of Kverkíjöll eystri (Fig. 5) also appear- ed on botli 1966 and 1968 images. Kverkjökull outlet tongue Between Kverkfjöll vestri and Kverkfjöll eystri, a graben-like couloir, which is mainly an erosional feature, channels and constricts the movement of Kverkjökull outlet tongue (Figs. 2 and 5) as it curves slightly to the north- west in its descent from the Kverkfjöll massif. The bedrock escarpments defining the couloir, swept clear of talus accumulations of slide- rock by the aclvancing glacier, appear as warm features on the imagery (Fig. 4), taken 22 August 1966 (2357 IMT). Comparison of diurnal cooling curves of basalt bedrock and glacier ice would undoubtedly indicate higher surface temperatures for the basalt at that time of the day in August at latitude 64° N; hence the light tones representing the bedrock surfaces on the imagery do not necessarily indicate geothermal sources. Ice fractures presumably convecting warmer air to the sur- face are abundant on the neck of Kverkjökull, particularly near the eastern bedrock wall (Figs. 4 and 5). But because even shallow crevasses (less than 100 m) usually appear warm on predawn thermal imagery, these indications of convection of warm air do not necessarily imply geothermal sources. The generally lighter tones of Kverkjökull outlet tongue compared to ice surfaces of ad- jacent upland glacier surfaces, are, perhaps, accounted for by the generally northward slope of Kverkjökull; accordingly, the white surface may reflect a small amount of twilight solar radiation at wavelengths shorther than 3p. A dark, channel-like pattern (Fig. 4) possibly indicating a subsided trough or low area in the glacier surface may mark the position of a subglacial tunnel system upstream from a glacier portal. The low temperatures indicated by the image dark tones could result from downslope movement of cold air along the surface of the trough, a phenomenon noted elsewhere on sloping fluted glacier surfaces (Mark Meier, oral communication, January 1971). A linear depression in the glacier sur- face of Kverkfjöll upstream from the glacier portal is also noticeable on aerial photographs (above point c, Fig. 3) and particularly on stereoscopic pairs, but can not be traced as far upstream on the aerial photographs as on the infrared image (Fig. 4). Perhaps the most unusual and significant feature recorded in both 1966 and 1968 is the warm melt-water stream (Figs. 4, 5, and 6) em- JÖKULL 22. ÁR 39
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.