Jökull - 01.12.1972, Síða 96

svo stórar, ai$ þær sáust úr byggð, sbr. blaða-
fréttir við júlílok það ár.“
T ungnaárjökull
Frá því að mælingar hófust á Tungnaárjökli
hjá Jökulheimum hefur hann hopað röska 80
metra að meðaltali á ári, þar til nú í ár að-
eins 4 metra. Tungnaárjökull er ógreiðfærari
yfirferðar en hann hefur verið undanfarin ár,
eða svo, að snjóbílaleiðangur bormanna hvarf
að því ráði, að halda norður af jökli og niður
Dyngjujökul. Bendir þetta hvort tveggja til þess,
að hann sé kominn að því að hlaupa fram. Sí-
vott og sólarlítið sumar með hæga jöklaleysing
hleypti jöklinum ekki í karga. Erfið yfirferð
var ekki karga um að kenna heldur sprungum.
Helgi Björnsson annaðist mælinguna fyrir Carl
J. Eiríksson.
Mikið og snöggt jökulhlaup hófst í Skaftá
20. júlí 72.
Jökulhlaup var í Köldukvísl 1.—3. ágúst 72.
Hvorugt þessara hlaupa náði til Tungnaár
hjá Jökulheimum.
Skeiðarárjökull
Það telst til helztu tíðinda, að jöklamælinga-
maðurinn Eyjólfur Hannesson á Niipsstað fór
nú í fyrsta sinn á brú yfir Núpsvötn og Súlu,
er hann mældi við jökulmerkið á vestanverð-
um Skeiðarárjökli. Hér naut hann bráðabirgða-
brúar Vegagerðarinnar. Brúin var sett á Núps-
vötn í september.
Grímsvatnahlaup var dagana 1. marz til 6.
apríl 72. Það var í hámarki 23. marz. Grein
verður um það í næsta hefti Jökuls.
I bréfi með mælingaskýrslunni segir Ragnar
Stefánsson, Skaftafelli, þetta m. a.: „Við vestri
merkin hefur jökullinn skriðið lítið eitt fram,
sennilega hefur hann byrjað það undir haust-
ið. . . Hækkun jökulsins, sem ber við héðan frá
bænum séð, nokkru framan (sunnan) við Lóma-
gnúp, á mið, sem ég hef vestur í Síðufjöllum
(Fossnúpi norðanverðum), er það mikil, nú á
rúmu ári eða frá því, að ég varð hennar fyrst
var, að ég verð að hækka mig um 54 m hér á
túninu til að sjá sömu mið.
Mér virðist séð héðan að austan, að á svæð-
inu frá Háöldukvísl og austur fyrir sæluhús
hafi jökullinn gengið töluvert fram á þessu ári.
En þarna á móts við hefur jökullinn farið ört
hækkandi frá því í des. s.l., að hann fór að hækka
94 JÖKULL 22. ÁR
þar fyrir alvöru, jafnt og þétt. Þarna hækkar
jökullinn alllangt norðureftir, eða héðan séð
allt frá jökuljaðrinum og svo langt norður sem
héðan frá bænum séð ber við Lómagnúp.
Við Hvirfilsdalsskarð eða héðan séð í norður-
enda Gnúpsins hefur jökullinn heldur lækkað
nú eftir hlaupið, en fer nú í þetta sinn mjög
hægt að því. í stefnu á Súlutinda (Súlu) sé ég
enga breytingu og eigi heldur við Færines-
tinda.“
Um Skeiðará segir Ragnar: „Farvegur Skeið-
arár hélzt á sömu stöðum og áður. Hún kemur
úr jökli í einu útfalli við Jökulfell. Mikið af
vatni hennar fellur til sjávar á austanverðri
Skaftafellsfjöru, eins og verið hefur síðan um
1950, en töluvert Skeiðarárvatn fellur í Svína-
fellsós á Svínafellsfjöru, það er öllu meira en
undanfarin ár og hefur breytingin orðið í s.l.
hlaupi.
Mér finnst að vatn í Skeiðará hafi verið
óvenjulítið í allt sumar, ég held næstum, að ég
hafi aldrei séð hana svona litla jafnaðarlega í
heilt sumar.“
Virkisjökull
Guðlaugur Gunnarsson í Svínafelli tekur
fram, að jökuljaðar sé mjög sandorpinn og
ógreinilegur.
Kvíárjökull
í bréfi til mín með mælingaskýrslunni segir
Flosi Björnsson á Kvískerjum: ,,Nú sem stend-
ur mun jaðar Kvíárjökuls kyrrstæður, og norð-
an mælingastaðarins virðist hann ekki hafa
skriðið fram s.l. ár. Innarlega við Vatnafjöll
virðist hann fremur hafa lækkað í sumar. En
framarlega er jökullinn þó hærri og ójafnari
að sjá en verið hefur allflest hin síðari ár.“
Breiðaonerkurjökull
Um Breiðamerkurjökul segir Flosi Björnsson:
„Nokkru meira mun bera á sprungum í jaðri
Breiðamerkurjökuls frá Eyjafjallarönd nærri
vestur að Mávabyggðarönd heldur en í fyrra
haust, en nokkrar sprungur sáust þó þá, sem
ekki voru neitt verulega áberandi fyrri hluta
sumarsins. Ljóst er, að dálítil hreyfing er þarna
í jöklinum, þó ekki sé beinlínis að sjá áberandi
umrót.“
Varðandi austurhluta Breiðamerkurjökuls
segir Þorsteinn Guðmundsson frá Reynivöllum