Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2009, Side 41

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 6. tbl. 85. árg. 2009 37
fyrir hjúkrunarfræðinga í mörg ár
og leit svo á að þetta gæti verið
ágætis viðbót. Ég hef aðallega notað
markþjálfun í lok handleiðslutímabils
til þess að skerpa á markmiðum og
framkvæmd,“ segir Björg. „Hlutverk
markþjálfans er ekkert ósvipað
handleiðarans en aðferðirnar og
tæknin eru öðruvísi. Fyrir mig er
markþjálfun vettvangur þar sem fólk
er að skoða sterku hliðarnar hjá sér
og móta sína sýn. Markþjálfinn er
virkari í að spyrja kraftmikilla eða
áleitinna spurninga. Hægt er að vinna
með mjög margt en sá sem sækist
eftir markþjálfun hefur sjálfur ákveðið
í huganum hvað hann vill vinna með.
Það getur tengst vinnunni eða t.d.
einhverju sem snýst um heilbrigði og
lífsstíl,“ segir Björg. „Viðfangsefnið
skiptir ekki máli, markþjálfinn þarf ekki
að hafa þekkingu á viðfangsefninu,“
bætir Hrafnhildur við. „Sá sem leitar
til markþjálfa getur þess vegna viljað
verða betri skákmaður. Það sem
skiptir máli er að markþjálfinn beitir
virkri hlustun og þessum kraftmiklu
spurningum sem minnst var á. Hann
þarf líka að vera næmur fyrir því sem
einstaklingurinn í þjálfun er að veltast
með. Mesti árangur markþjálfans er
þegar einstaklingurinn fer af fundi
með sínar lausnir orðaðar á hans máli
og markþjálfanum finnst hann ekki
hafa gert neitt.“
Markþjálfun í hjúkrun
Markþjálfun virðist vera góð aðferð
fyrir stjórnendur og starfsfólk til
þess að efla sig í starfi og til þess
að ná öðrum markmiðum í lífinu.
Velta má fyrir sér hvort hægt sé að
beita aðferðinni í hjúkrunarstarfinu.
Björg segir að til sé það sem heitir
„health coaching“ þar sem þessi
aðferð sé notuð. „Hún snýst um að
hjálpa einstaklingnum að efla sína
vitund um hvernig hann getur bætt
heilsufar sitt og tekist á við sjúkdóm
sinn.“ Hrafnhildur bætir við að margir
lífsstílsráðgjafar vinni á svipaðan hátt
og markþjálfar.
Hrafnhildur segir markþjálfun eiga
sér stað á forsendum þess sem
er í þjálfun og sé því alveg laus
við forræðishyggju. „Ég held að ef
við gætum komið hugmyndafræði
markþjálfunar inn í hjúkrun – ekki
endilega þjálfuninni sem slíkri heldur
hugmyndafræðinni – þá myndi það
leysa eitt stærsta vandamál hjúkrunar,
forræðishyggjuna,“ segir Hrafnhildur.
Þrátt fyrir að mikið hafi verið rætt um
forræðishyggju innan hjúkrunar sé hún
enn sterkt afl. Hrafnhildur segist þó
sjá merki um að þetta sé að breytast.
„Ef ég á að draga saman það sem
er sameiginlegt með markþjálfun og
hjúkrun,“ segir Hrafnhildur, „þá er það
nærvera, virk hlustun og áhersla á að
einstaklingurinn sjálfur uppgötvi hvað
hann þarf að gera til þess að ná heilsu
eða ná sínum markmiðum.“
Margar aðferðir við stuðning og
þjálfun
Landspítalinn er einn stærsti vinnu­
staður landsins og starfsfólk hans
þarf ýmiss konar fræðslu, þjálfun og
handleiðslu til að efla sig í starfi. „Við
teljum að markþjálfun geti verið góð
viðbót við þær leiðir sem starfsfólk
getur nýtt til starfsþróunar. Við
höfum báðar verið að nota aðferðir
markþjálfunar á Landspítalanum
og höfum áhuga fyrir að halda því
áfram. Við sjáum það sem skilvirka
leið sem gæti hentað mörgum,“ segir
Hrafnhildur að lokum.
„Hugmyndin með markþjálfun er sú að það er
fyrst og fremst einstaklingurinn sem er að vinna,“
segir Hrafnhildur Baldursdóttir.
Fr
ét
ta
pu
nk
tu
r
Helga Jónsdóttir heiðruð í
Minnesóta
Frá vinstri: Merian Litchfield frá Nýja­Sjálandi,
samnemandi og samstarfskona Helgu í mörg
ár, Helga Jónsdóttir og Margaret Newman,
leiðbeinandi Helgu í framhaldsnámi við Minnesóta­
háskóla.
Helga Jónsdóttir, prófessor í
hjúkrunarfræði við hjúkrunarfræðideild
Háskóla Íslands, var nýlega heiðruð
fyrir störf sín og rannsóknir við athöfn
í hjúkrunarfræðideild Minnesóta-
háskóla í Bandaríkjunum. Helga hefur
meðal annars starfað við að skipu-
leggja meðferð fyrir fólk með langvinna
sjúkdóma, sérstaklega lungna-
sjúkdóma, og stuðlað að sjálfstæðri
hjúkrunar þjónustu á göngudeildum.
Deildin á í ár 100 ára afmæli og
veitti af því tilefni 100 fyrrverandi
nemendum verðlaun fyrir árangur að
námi loknu. Helga stundaði meistara-
nám í Minnesóta á árunum 1986 til
1988 en sneri svo aftur í doktorsnám
og lauk doktorsprófi 1994. Gott og
vaxandi samstarf hefur verið milli
hjúkrunardeilda í Minnesóta og Háskóla
Íslands.