Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.01.1994, Blaðsíða 13

ekki þolandi að vera með ykkur! Þeir fyrirgefa bæði hávaða, kulda, ofsteikt
kjöt, grín og nærveru ókunnugra í íbúðinni.
2) Þeir eru fullir samúðar og þá ekki aðeins með betlurum og köttum. Þeir
taka nærri sér ýmislegt sem ekki verður séð með berum augum. Til dærnis:
Ef Pétur veit að hár foreldra hans gránar af hugarangri og að þeir sofa ekki
um nætur vegna þess hve sjaldan þeir sjá Pétur (og þá fullan) þá flýtir hann
sér til þeirra og hrækir á vodkað. Þeir sofa ekki um nætur til að hjálpa
Polevajev og hans líkum, til að geta borgað fyrir bræður sína sem eru við
nám, til að kaupa föt á móður sína.
3) Þeir bera virðingu fyrir annarra eigum og borga því skuldir sínar.
4) Þeir eru hreinlyndir og óttast lygina sem eldinn sjálfan. Þeir ljúga ekki
einu sinni um smámuni. Lygin móðgar þann sem hlustar og lítillækkar
þann sem talar. Þeir fara ekki með ofiæti, haga sér á götum úti rétt eins og
heima hjá sér, reyna ekki að slá ryki í augu hinna minnstu bræðra. Þeir eru
ekki málugir, slást ekki upp á menn með opinskáu hjali þegar þeir eru
einskis spurðir. Af virðingu fyrir hlustum annarra þegja þeir oftar en ekki.
5) Þeir lítillækka sig ekki með það fyrir augum að kalla fram sarnúð
annarra... Þeir segja ekki: „Menn skilja mig ekki!" eða: „Ég er svo
margklofinn..." Vegna þess að allt er þetta eftirsókn eftir ódýrum áhrifum,
lágkúrulegt, gamalt og falskt.
6) Þeir eru ekki hégómlegir. Þeir hafa engan áhuga á fölskum demöntum
eins og kunningsskap við frægt fólk...
7) Ef þeir búa yfir einhverri gáfu, þá bera þeir virðingu fyrir henni. Þeir
fórna fyrir hana sálarró, konum, víni og allskonar hégóma... Þeir eru stoltir
af hæfileikum sínum. Því þjóra þeir ekki með gestum Skvortsovs því þeir
gera sér grein fyrir því að þeirra köllun er ekki að búa með þeirn heldur hafa
uppeldisáhrif á þá. Auk þess gera þeir sér ekki allt að góðu...
Og þannig heldur Tsjekhov lengi áfram að lesa yfir bróður sínum,
blandandi saman boðorðum og beinum skeytum á eitthvað sem Nikolaj
hefur af sér gert. Hann tekur hann til bæna fyrir kvennamál („siðaðir
menn reyna sem best þeir mega að hafa stjórn á og göfga kynhvöt
Tímarit um bókmenntir og leiklist
11