Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.01.1994, Blaðsíða 63

því hvers vegna hún varð á vegi einmitt hans en ekki mínum, og hvaða
nauðsyn bar til þess að jafnskelfilegt glapræði gerðist í lífi okkar.
Þegar ég kom til borgarinnar sá ég það í augum hennar að hún hafði
beðið mín og hún játaði það fyrir mér sjálf að hún hefði frá því þá urn
morguninn verið haldin einhverri sérstakri tilfinningu og gat sér þess
til að von væri á mér. Við töluðum lengi saman, þögðum, en við játuð-
um hvort öðru ekki ást okkar og földum hana í feimni og gættum henn-
ar vandlega. Við vorum hrædd við allt sem gæti látið okkur koma upp
um leyndarmál okkar hvort við annað. Ég elskaði hana blítt og innilega,
en ég velti vöngum fram og aftur, ég spurði sjálfan mig að því til hvers
ást okkar gæti leitt ef okkur brysti afl til að berjast við hana, mér fannst
það með ólíkindum að þessi hljóðláta, dapurlega ást mín gæti allt í einu
slitið harkalega í sundur farsælan lífsflaum manns hennar og barna, alls
þessa húss, þar sem ég átti ást að fagna og borið var mikið traust til
mín. Væri það heiðarlegt? Hún mundi fara með mér, en hvert? Hvert
gæti ég farið með hana? Annað mál ef ég lifði glæsilegu og skemmti-
legu lífi, ef ég væri til dæmis að berjast fyrir frelsi föðurlands míns, eða
væri sjálfur frægur vísindamaður, leikari, listamaður. En ég yrði að taka
hana úr einu ofur venjulegu hvunndagsumhverfi og flytja hana í annað
eins eða verra. Og hve lengi mundi sú gæfa standa? Hvað yrði um hana
ef ég veiktist, dæi, eða ef við blátt áfram hættum að elska hvort annað?
Og að líkindum hugsaði hún sitt ráð með svipuðum hætti. Hún hugsaði
um manninn sinn, börnin, um móður sína sem unni manni hennar eins
og eigin syni. Ef hún gæfi sig á vald tilfinninganna, þá yrði hún að ljúga
eða segja satt, og í hennar stöðu var hvorttveggja jafnskelfilegt og
óþægilegt. Og hún hefur látið þá spurningu kvelja sig hvort ást hennar
færði mér gæfu, hvort hún flækti ekki í einn hnút líf mitt, sem var erfitt
fyrir og fullt af hverskyns óhöppum? Henni hefur fundist að hún væri
ekki nógu ung fyrir mig lengur, ekki nógu iðin og dugleg til að byrja
nýtt líf, og hún talaði oft við manninn sinn um að ég þyrfti að kvænast
gáfaðri og virðingarverðri stúlku, sem yrði góð húsmóðir og hjálpar-
hella, en hún bætti því jafnan við um leið, að hæpið væri að slík stúlka
fyndist í allri borginni.
Svo liðu árin. Anna Alexejevna átti nú tvö börn. Þegar ég kom í
heimsókn, brosti þjónustustúlkan vinsamlega til mín, börnin æptu að
nú væri Pavel frændi kominn og héngu um hálsinn á mér, allir voru
glaðir. Þau skildu ekki hverju fram fór hið innra með mér og héldu að
ég væri líka glaður og reifur. Öllum fannst ég mesta göfugmenni. Bæði
Tímarit um bókmenntir og leiklist
61