Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.04.2000, Blaðsíða 120
En ég er nú samt rekinn til við að koma lagi á heiminn. Og nú
stígur Listin fram. Þá en ekki fyrr skildi ég muninn á sól og hár-
greiðu, en um leið komst ég að því að þetta tvennt er eitt og hið
sama.
Nú er það mitt verk að koma á réttri skipan. Ég er allur með
hugann við þetta og ekki neitt annað. Ég tala um þetta, reyni að
segja frá því, lýsa því, teikna það, dansa og smíða. Ég er skapari
heimsins og það er það merkilegasta við mig. Hvernig kemst ég hjá
því að hugsa um það án afláts! Ég legg í allt sem ég geri vitundina
um að ég er heimssmiður. Ég bý ekki bara til stígvél, heldur fyrst
og fremst nýjan hlut. Það er mér ekki nóg að stígvélið reynist
þægilegt, fallegt og endist vel. Það skiptir máli að í því sé sama
skipan og í öllum heimi, að heimurinn hafi ekki farið úr skorðum
eða spillst við að snerta leður og nagla, að hvað sem stígvélaforminu
lxður þá verði stígvélið áfram sjálfu sér trútt, verði áfram hreint.
Hér er um að ræða þann sama hreinleika sem gegnsýrir allar
listir. Þegar ég skrifa Ijóð þá finnst mér það sem mestu skiptir ekki
hugmyndin, ekki innihaldið og ekki formið og ekki það þoku-
kennda hugtak „gæði“ heldur dálítið sem er enn þokukenndara og
óskiljanlegra allri rökhyggju, en ég er samt að vona að ég skilji, og
þér líka, kæra Klavdija Vasíljevna. Ég á við hreinleikann í allri
niðurskipan.
Þessi hreinleiki er einn og hinn sami í sól, grasi, manni og kvæð-
um. Sönn list stendur við hlið hins fyrsta veruleika, hún skapar
heiminn og er hin fyrsta endurspeglun hans. Hún hlýtur að vera
raunveruleg.
En guð minn góður - sönn list getur verið fólgin í mestu smá-
munum! „Hinn guðdómlegi gleðileikur" Dantes er mikill skáld-
skapur en lítið Ijóð eins og „Máninn kólgubakka klýfur" er engu
síðri. Því í báðum tilvikum mætir okkur sami hreinleiki og þar með
118