Frón - 01.06.1944, Síða 62
124
Orðabelgur
íslenzkt söngfólk erlendis.
Leitt þykir mér aS Stefán Islendingur misskilur orS mín um
íslenzka söngútlaga. Ekki datt mér í hug aS móSga þá né sneiSa.
Fremur vildi eg beina orSum minum til þeirra landa minna, sem
láta viSgangast aS íslenzkt söngfólk hverfi ættjörS sinni fyrir
fullt og allt, og halda jafnvel aS slikt sé íslandi til mikils
vegsauka, þar sem þó venjulega fer svo, aS söngvararnir sogast
alveg inn í söngiSnaS erlendra leikhúsa og íslenzkt þjóSerni
fylgir þá hvorki nafni þeirra né list. Stefán mundi teljast til
þriSju kynslóSar þessara íslenzku útlaga, en gott er til þess aS
vita aS hann vill ekki hverfa ættjörS sinni fyrir fullt og allt.
í fyrstu kynslóSinni mun hafa veriS Ari nokkur Jónsson, löngu
gleymdur íslenzkur söngvari, en Pétur Jónsson í annarri, og
man eg ekki eftir aS þaS hafi komiS greinilega í ljós erlendis
aS hann væri íslendingur.
íslenzka þjóSin má ekki viS þeirri blóStöku aS missa íslenzka
menningarkrafta fyrir fullt og allt til annarra landa. Eitt af
hlutverkum íslenzkra söngvara á vitanlega aS vera sérstök rækt
viS fyrirmyndar framburS íslenzkrar tungu. Peir ættu a. m. k.
aS dvelja á Islandi nokkurn hluta af ári hverju og m. a. aSstoSa
viS flutning sígildra tónverka erlendra meS íslenzkum texta.
Ekki skil eg hvaS þetta mál snertir danskt mat eSa hálfdanskt
á mínum tónverkum, og ekki kom mér til hugar aS álasa íslenzku
söngfólki, þó aS þaS vilji lítiS sinna mínum verkum. Hver
söngvari gefur sig helzt aS þeim verkum, sem birta raddkosti
hans á sem glæsilegastan hátt, og þess verSur ekki vænzt aS
íslendingar séu þar nein undantekning.
Hins vegar má heimta þaS af íslenzkum söngmönnum, aS
þeir »leggi sig niSur viS« aS athuga íslenzk þjóSlög og stíl þeirra,
enda þótt þaS sýni ekki neinn glæsileik raddarinnár. Menn mega
ekki láta sér nægja aS kalla dönsk eSa hálfdönsk alþýSulög
íslenzk þjóSlög og sækja vitncskju sina um hvaS þjóSlegt sé og
islenzkt til danskra blaSasnápa, sem illræmdir eru utan landa-
mæranna fyrir ósvífni fávitans — jafnvel gagnvart heimsfrægum
mönnum. — Ekki hefir frétzt aS lærSir íslenzkir söngvarar
hafi boriS viS aS »fara upp« í fornum tvísöng viS íslenzka söng-
flokka eSa kveSa rímur á stílhreinan en um leiS fágaSan hátt.
Til þess mundi þó nægja ofurlítil alúS og eftirtekt.
Stokkhólmi, í apríl 1944. j. j■ if