Morgunblaðið - 26.11.2015, Blaðsíða 60

60 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. NÓVEMBER 2015
Frá
morgni
líkama
og sál
fyrir alla
fjölskylduna í
þínu
hverfi t i l kvölds
Sími: 411 5000 • www.itr.is
Fyrir
líkama
Laugarnar í Reykjavík
Lundi. AFP. | „Ég kom út úr her-
berginu mínu til að sjá hvað var að
gerast. Ég sá eldinn og hljóp út,“
segir Dawit, þrettán ára drengur frá
Eþíópíu, sem býr í miðstöð í Svíþjóð
fyrir hælisleitendur. Rödd hans er
stöðug og án tilfinninga, en íkveikj-
an á tímabundið heimili hans hefur
varpað skugga á vonir hans um
öruggt líf.
Að minnsta kosti 25 miðstöðvar
fyrir hælisleitendur hafa verið
brenndar til grunna eða að hluta á
þessu ári. Oft er kveikt í um miðja
nótt á meðan farandfólkið er í svefni.
Sumar miðstöðvarnar hafa verið
grýttar, aðrar orðið fyrir
skemmdarverkum.
Í bænum Malung var reistur
tveggja metra hár kross fyrir utan
miðstöð og eldur lagður að honum í
anda bandarísku hreyfingarinnar
Ku Klux Klan, sem rekur áróður um
yfirburði hvíta kynstofnsins.
Heitir „réttlátri refsingu“
Stefan Lofven, forsætisráðherra
Svíþjóðar og leiðtogi jafnaðar-
manna, hefur heitið „raggeitunum
réttlátri refsingu“ og segir að gerðir
þeirra sverti „þjóðarstolt“ Svía.
Árásirnar hafa flestar verið gerð-
ar í dreifbýli í suðurhluta Svíþjóðar
þar sem öfgaflokkurinn Svíþjóðar-
demókratar hefur náð fótfestu.
Dawit (nafni hans hefur verið
breytt) er í háskólabænum Lundi.
Hann segir að sér og þrettán öðrum
ungum íbúum í miðstöðinni hafi ver-
ið brugðið við árásina.
„Fólk var hrætt,“ viðurkennir
hann. Hann lítur út fyrir að vera
eldri en þrettán ára.
Lundur er á Skáni, þar sem vel-
megun er frekar mikil. Í bænum
ræður frjálslyndi ríkjum, en allt í
kring er vígi Svíþjóðardemókrata,
sem eru nú orðnir þriðji stærsti
flokkur landsins með 49 þingmenn
og njóta 17,6% fylgis samkvæmt
nýjustu skoðanakönnun.
Dawit var í herbergi sínu seint um
kvöld þegar eldurinn braust út. Vel
gekk að hemja eldinn en grimmdin á
bak við árásina var áfall fyrir ung-
mennin.
Þeim fannst óhugsandi að gerð
yrði árás á börn í leit að griðastað,
sérstaklega í landi sem þekkt er
fyrir umburðarlyndi og að vera opið.
„Kannski voru þeir dálítið barna-
legir,“ segir Fernando Cruz, stjórn-
andi miðstöðvarinnar.
Tíðar atlögur
Íkveikjum hefur fjölgað samfara
flóttamönnum. Svíar gera ráð fyrir
190 þúsund hælisleitendum á þessu
ári og 170 þúsund á því næsta. Mið-
að við höfðatölu leita flestir hælis í
Svíþjóð af öllum ríkjum Evrópusam-
bandsins.
Tveimur dögum eftir árásina í
Lundi var maður handtekinn þegar
hann reyndi að brjótast inn í mið-
stöð fyrir hælisleitendur í Väners-
borg til að „stinga útlendinga“ eins
og hann sagði sjálfur.
Viku áður myrti öfgamaður vopn-
aður sverði kennara og nemanda,
sem voru af erlendum uppruna, í
Trollhättan, bæ skammt frá.
Enginn hefur enn látið lífið eða
særst í íkveikjunum, en óttinn meðal
farandmanna, sem hafa flúið stríð og
ofsóknir vegna stjórnmála, trúar eða
uppruna, er áþreifanlegur.
Svíþjóðardemókratar hafa líkt
straumi farandmanna til Svíþjóðar
við „innrás“ og eru ýmsir hópar,
sem nóg er af á netinu, sakaðir um
að kynda undir kynþáttahatri.
Yfirvöld hafa ekki komist að
niðurstöðu um hvort árásirnar séu
verk einstaklinga eða hópur manna
eða samtök séu að verki.
Í miðstöðinni í Lundi gengur lífið
sinn vanagang á ný. Við bakdyrnar,
sem skemmdust í eldinum, hafa íbú-
ar skilið eftir fjölda hjartalaga miða.
„Velkomin! Ég vona að þið finnið nú
til öryggis,“ segir á einum.
Hælisleitendur í Svíþjóð gripnir ótta
 25 miðstöðvar fyrir hælisleitendur hafa verið brenndar til grunna eða að hluta á þessu ári  Ekki vit-
að hvort einstaklingar eða hópar eru að verki  Svíar eiga von á 190 þúsund hælisleitendum árið 2015
AFP
Tíðar íkveikjur Slökkviliðsmenn berjast við eld í Furulid-skólanum í Kungsbacka suður af Gautaborg í október.
Allt fullt Flóttamenn sofa fyrir utan miðstöð fyrir hælisleitendur í Malmö.
Dyrunum lokað
» Sænsk stjórnvöld hafa lýst
yfir því að stemma verði stigu
við straumi flóttamanna til Sví-
þjóðar, Svíar þurfi að fá
„hvíld“.
» Forsætisráðherra Svíþjóðar,
Stefan Löfven, sagði á þriðju-
dag að Svíar myndu taka upp
„ESB-lágmarkið“ og flestir
flóttamenn fengju frá og með
apríl aðeins tímabundið dval-
arleyfi.
» Beðið verður um skilríki
burtséð frá ferðamáta til
landsins og rétturinn til að
koma með fjölskylduna til
landsins verður takmarkaður
verulega.
» „Það tekur mig sárt að Sví-
þjóð geti ekki lengur tekið á
móti hælisleitendum í þeim
mæli, sem við gerum nú,“
sagði Löfven. „Við getum ein-
faldlega ekki gert meir.“
Frans páfi kom í heimsókn til Kenía í gær og búist er við að mikið fjöl-
menni verði við útimessu hans í höfuðborginni Nairobi í dag. Páfi fer síðan
til Úganda og Mið-Afríkulýðveldisins áður en hann heldur aftur í Páfagarð
á mánudaginn kemur. Frans er þriðji páfinn sem heimsótt hefur Afríku.
Páll VI heimsótti álfuna fyrstur páfa og Jóhannes Páll II heimsótti alls 42
Afríkuríki.
AFP
Páfi í heimsókn til
þriggja Afríkuríkja